Przysłów 25
1 Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.
También estos son proverbios de Salomón, los cuales copiaron los varones de Ezequías, rey de Judá.
2 Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.
Honra de Dios es encubrir la palabra; mas honra del rey es escudriñar la palabra.
3 Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.
Para la altura de los cielos, y para la profundidad de la tierra, y para el corazón de los reyes, no hay investigación.
4 Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.
Quita las escorias de la plata, y saldrá vaso al fundidor.
5 Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.
Aparta al impío de la presencia del rey, y su trono se afirmará en justicia.
6 Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;
No te alabes delante del rey, ni estés en el lugar de los grandes;
7 Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.
porque mejor es que se te diga: Sube acá, que no que seas abajado delante del príncipe a quien han mirado tus ojos.
8 Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.
No salgas a pleito presto, no sea que no sepas qué hacer al fin, después que tu prójimo te haya avergonzado.
9 Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;
Trata tu causa con tu compañero, y no descubras el secreto a otro;
10 By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.
para que no te deshonre el que lo oyere, y tu infamia no pueda repararse.
11 Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.
Manzana de oro con figuras de plata es la palabra dicha como conviene.
12 Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.
Como zarcillo de oro y joyel de oro fino, es el que reprende al sabio que tiene oído dócil.
13 Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.
Como frío de nieve en tiempo de la siega, así es el mensajero fiel a los que lo envían; pues al alma de su señor da refrigerio.
14 Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.
Como nubes y vientos sin lluvia, así es el hombre que se jacta en don de mentira.
15 Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.
Con larga paciencia se aplaca el príncipe; y la lengua blanda quebranta los huesos.
16 Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.
¿Hallaste la miel? Come lo que te basta; no sea que hastiado de ella, la vomites.
17 Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.
Detén tu pie de la casa de tu prójimo, no sea que hastiado de ti te aborrezca.
18 Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.
Martillo y cuchillo y saeta aguda, es el hombre que habla contra su prójimo falso testimonio.
19 Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.
Diente quebrado y pie resbalador, es la confianza en el prevaricador en el tiempo de angustia.
20 Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.
El que canta canciones al corazón afligido, es como el que quita la ropa en tiempo de frío, o el que sobre el jabón echa vinagre.
21 Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;
Si el que te aborrece tuviere hambre, dale de comer pan; y si tuviere sed, dale de beber agua;
22 Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.
porque ascuas allegas sobre su cabeza, y el SEÑOR te lo pagará.
23 Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.
El viento del norte ahuyenta la lluvia, y el rostro airado la lengua detractora.
24 Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
Mejor es estar en un rincón del terrado, que con la mujer rencillosa en casa espaciosa.
25 Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.
Como el agua fría al alma sedienta, así son las buenas nuevas de lejanas tierras.
26 Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.
Como fuente turbia y manantial corrompido, es el justo que se inclina delante del impío.
27 Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.
Comer mucha miel no es bueno; ni inquirir de su propia gloria es gloria.
28 Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.
Como ciudad derribada y sin muro, es el hombre cuyo espíritu no tiene rienda.
