Przysłów 25
1 Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.
Estos también son proverbios de Salomón, que los hombres de Ezequías, rey de Judá, copiaron.
2 Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.
Es la gloria de Dios ocultar una cosa, pero la gloria de los reyes es buscar un asunto.
3 Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.
Como los cielos en altura y la tierra en profundidad, así que el corazón de los reyes es inescrutable.
4 Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.
Quita la escoria de la plata, y sale material para el refinador.
5 Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.
Aleja a los malvados de la presencia del rey, y su trono será establecido en la justicia.
6 Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;
No te exaltes en presencia del rey, o reclamar un lugar entre los grandes hombres;
7 Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.
porque es mejor que se te diga: “Sube aquí”. que ser rebajado en presencia del príncipe, que tus ojos han visto.
8 Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.
No te precipites a la hora de presentar cargos ante los tribunales. ¿Qué harás al final cuando tu vecino te avergüence?
9 Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;
Debate tu caso con tu vecino, y no traicionar la confianza de otro,
10 By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.
para que quien lo oiga no te avergüence, y tu mala reputación nunca se aleja.
11 Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.
Una palabra bien dicha es como las manzanas de oro en los engastes de plata.
12 Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.
Como un pendiente de oro, y un adorno de oro fino, así es un sabio reprendedor para un oído obediente.
13 Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.
Como el frío de la nieve en el tiempo de la cosecha, así es un mensajero fiel a los que le envían; porque refresca el alma de sus amos.
14 Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.
Como nubes y viento sin lluvia, así es el que presume de dones engañosamente.
15 Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.
Con la paciencia se persuade al gobernante. Una lengua blanda rompe el hueso.
16 Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.
¿Has encontrado miel? Come todo lo que sea suficiente para ti, para que no comas demasiado y lo vomites.
17 Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.
Que tu pie esté rara vez en la casa de tu vecino, para que no se canse de ti y te odie.
18 Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.
El hombre que da falso testimonio contra su prójimo es como un garrote, una espada o una flecha afilada.
19 Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.
Confianza en alguien infiel en tiempos de dificultad es como un diente malo o un pie cojo.
20 Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.
Como quien se quita una prenda en tiempo de frío, o vinagre sobre soda, así es el que canta canciones a un corazón pesado.
21 Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;
Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer. Si tiene sed, dale de beber agua;
22 Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.
porque amontonarás ascuas de fuego sobre su cabeza, y Yahvé te recompensará.
23 Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.
El viento del norte produce lluvia; por lo que una lengua maliciosa trae una cara enojada.
24 Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
Es mejor habitar en el rincón de la azotea que compartir una casa con una mujer contenciosa.
25 Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.
Como agua fría al alma sedienta, por lo que son buenas noticias de un país lejano.
26 Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.
Como un manantial enturbiado y un pozo contaminado, así es el justo que cede ante el malvado.
27 Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.
No es bueno comer mucha miel, ni es honorable buscar el propio honor.
28 Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.
Como una ciudad derruida y sin muros es un hombre cuyo espíritu no tiene freno.
