Przysłów 25
1 Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.
Hæ quoque parabolæ Salomonis, quas transtulerunt viri Ezechiæ regis Iuda.
2 Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.
Gloria Dei est celare verbum, et gloria regum investigare sermonem.
3 Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.
Cælum sursum, et terra deorsum, et cor regum inscrutabile.
4 Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.
Aufer rubiginem de argento, et egredietur vas purissimum:
5 Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.
Aufer impietatem de vultu regis, et firmabitur iustitia thronus eius.
6 Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;
Ne gloriosus appareas coram rege, et in loco magnorum ne steteris.
7 Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.
Melius est enim ut dicatur tibi: Ascende huc; quam ut humilieris coram principe.
8 Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.
Quæ viderunt oculi tui, ne proferas in iurgio cito: ne postea emendare non possis, cum dehonestaveris amicum tuum.
9 Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;
Causam tuam tracta cum amico tuo, et secretum extraneo ne reveles:
10 By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.
ne forte insultet tibi cum audierit, et exprobrare non cesset. Gratia et amicitia liberant: quas tibi serva, ne exprobrabilis fias.
11 Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.
Mala aurea in lectis argenteis, qui loquitur verbum in tempore suo.
12 Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.
Inauris aurea, et margaritum fulgens, qui arguit sapientem, et aurem obedientem.
13 Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.
Sicut frigus nivis in die messis, ita legatus fidelis ei, qui misit eum, animam ipsius requiescere facit.
14 Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.
Nubes, et ventus, et pluviæ non sequentes, vir gloriosus, et promissa non complens.
15 Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.
Patientia lenietur princeps, et lingua mollis confringet duritiam.
16 Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.
Mel invenisti, comede quod sufficit tibi, ne forte satiatus evomas illud.
17 Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.
Subtrahe pedem tuum de domo proximi tui, nequando satiatus oderit te.
18 Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.
Iaculum, et gladius, et sagitta acuta, homo qui loquitur contra proximum suum falsum testimonium.
19 Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.
Dens putridus, et pes lassus, qui sperat super infideli in die angustiæ,
20 Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.
et amittit pallium in die frigoris. Acetum in nitro, qui cantat carmina cordi pessimo. Sicut tinea vestimento, et vermis ligno: ita tristitia viri nocet cordi.
21 Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;
Si esurierit inimicus tuus, ciba illum: si sitierit, da ei aquam bibere:
22 Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.
prunas enim congregabis super caput eius, et Dominus reddet tibi.
23 Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.
Ventus aquilo dissipat pluvias, et facies tristis linguam detrahentem.
24 Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
Melius est sedere in angulo domatis, quam cum muliere litigiosa, et in domo communi.
25 Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.
Aqua frigida animæ sitienti, et nuncius bonus de terra longinqua.
26 Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.
Fons turbatus pede, et vena corrupta, iustus cadens coram impio.
27 Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.
Sicut qui mel multum comedit, non est ei bonum: sic qui scrutator est maiestatis, opprimetur a gloria.
28 Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.
Sicut urbs patens et absque murorum ambitu, ita vir, qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum.
