Przysłów 25
1 Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.
Les proverbes qui suivent émanent également de Salomon et ont été colligés par les gens d’Ezéchias, roi de Juda.
2 Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.
La gloire de l’Eternel, c’est de s’entourer de mystère; la gloire du roi est d’examiner les choses à fond.
3 Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.
Tout comme les cieux en hauteur, la terre en profondeur, le cœur des rois est insondable.
4 Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.
Qu’on sépare les scories de l’argent, et l’orfèvre le travaillera en objet d’art.
5 Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.
Qu’on éloigne le méchant de la présence du roi, et son trône se trouvera affermi par la justice.
6 Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;
Ne te pavane pas devant le roi et n’occupe pas la place des grands.
7 Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.
Car mieux vaut pour toi qu’on te dise: "Monte là!" que si on t’abaissait devant les nobles, chose que tes yeux ont déjà pu voir.
8 Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.
Ne t’engage pas inconsidérément dans les luttes: tu t’exposerais à ne plus savoir que faire à la fin, si ton prochain te couvrait de confusion.
9 Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;
As-tu un procès avec, ton prochain, défends-le, mais sans dévoiler des secrets qui ne t’appartiennent pas:
10 By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.
tu serais blâmé par ceux qui t’entendent et décrié sans retour.
11 Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.
Des pommes d’or dans des vases d’argent ajourés, telle une parole prononcée à propos.
12 Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.
Un anneau d’or, un collier de perles, tel le sage qui fait la morale à une oreille attentive.
13 Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.
Comme une fraîcheur de neige au temps de la moisson, tel le, messager, fidèle à son mandat: il restaure l’âme de son maître.
14 Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.
Des nuages et du vent, mais de pluie point! Tel est l’homme qui fait grand bruit de ses dons illusoires.
15 Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.
Par une patience inlassable, on capte la faveur d’un supérieur; un doux parler brise la plus dure résistance.
16 Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.
As-tu trouvé du miel, manges-en à ta suffisance; mais évite de t’en bourrer: tu le rejetterais.
17 Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.
Espace tes visites dans la maison de ton ami: il en aurait bientôt assez de toi et te prendrait en grippe.
18 Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.
Une massue, un glaive, une flèche acérée, tel l’homme qui porte un faux témoignage contre son prochain.
19 Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.
Une dent branlante, un pied chancelant, voilà ce que vaut au jour du malheur la confiance qu’on a dans un traître.
20 Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.
Enlever son vêtement par un jour glacial, verser du vinaigre sur du nitre, ainsi fait celui qui entonne des chants pour un cœur affligé.
21 Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;
Si ton ennemi a faim, donne lui à manger; s’il a soif, donne-lui à boire;
22 Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.
car ainsi tu attises des charbons sur sa tète, et le Seigneur t’en récompensera.
23 Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.
Le vent du Nord produit la pluie, et la langue qui calomnie en secretles visages aigris.
24 Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
Mieux vaut habiter l’angle d’un toit que de partager un logis avec une femme acariâtre.
25 Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.
De l’eau fraîche sur un corps fatigué, telle une bonne nouvelle venant d’un pays lointain.
26 Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.
Une source boueuse, une fontaine aux eaux troubles, tel est le juste qui fléchit devant le méchant.
27 Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.
Manger trop de miel ne vaut rien; mais étudier à fond les choses difficiles est un honneur.
28 Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.
Une ville démantelée, sans remparts, tel est l’homme dont le tempérament ne connaît pas de frein.
