Przysłów 24
1 Nie naśladuj ludzi złych, ani żądaj przebywać z nimi;
No tengan envidia de los hombres malvados, ni ningún deseo de estar con ellos:
2 Albowiem serce ich myśli o drapiestwie, a wargi ich mówią o uciśnieniu.
porque el propósito de sus corazones es la destrucción, y sus labios están hablando de causar problemas.
3 Mądrością bywa dom zbudowany, a roztropnością umocniony.
La construcción de una casa es por sabiduría, y por la razón se fortalece:
4 Zaiste przez umiejętność komory napełnione bywają wszelakiemi bogactwami kosztownemi i wdzięcznemi.
Y por el conocimiento, sus habitaciones están llenas de todas las cosas queridas y agradables.
5 Człowiek mądry mocny jest, a mąż umiejętny przydaje siły.
El sabio es fuerte; y un hombre de conocimiento aumenta la fortaleza.
6 Albowiem przez mądrą radę zwiedziesz bitwę, a wybawienie przez mnóstwo radców mieć będziesz.
Porque guiándote sabiamente, vencerás en la guerra; y en varios guías sabios está la victoria.
7 Wysokie są głupiemu mądrości; w bramie nie otworzy ust swoich.
La sabiduría está fuera del poder del insensato: mantiene su boca cerrada en el lugar público.
8 Kto myśli źle czynić, tego złośliwym zwać będą.
Aquel cuyo propósito es malo será nombrado hombre de malos designios.
9 Zła myśl głupiego jest grzechem, a pośmiewca jest obrzydliwością ludzką.
El propósito del necio es el pecado; y el que odia a la autoridad es repugnante para los demás.
10 Jeźli będziesz gnuśnym, tedy w dzień ucisku słaba będzie siła twoja.
Si cedes en el día de la angustia, tu fuerza es pequeña.
11 Wybawiaj pojmanych na śmierć; a od tych, którzy idą na stracenie, nie odwracaj się.
Sé el salvador de los que son entregados a la muerte, y no retires la ayuda de aquellos que están cayendo en la destrucción.
12 Jeźli rzeczesz: Otośmy o tem nie wiedzieli; izali ten, który waży serca, nie rozumie? a ten, który strzeże duszy twojej, nie rozezna? i nie odda człowiekowi według uczynków jego?
Si dices: Mira, no teníamos conocimiento de esto: ¿no lo piensa el probador de corazones? y el que guarda tu alma, ¿no lo sabe? ¿Y no dará a cada hombre la recompensa de su trabajo?
13 Jedz miód, synu mój! bo dobry, i plastr słodki podniebieniu twemu;
Hijo mío, toma miel, porque es bueno; y la miel que fluye, que es dulce a tu gusto:
14 Tak umiejętność mądrości duszy twojej, jeźliże ją znajdziesz; onać będzie nagrodą, a nadzieja twoja nie będzie wycięta.
Así que deja que tu deseo sea sabiduría: si la tienes, habrá un futuro, y tu esperanza no será cortada.
15 Nie czyń zasadzki, niezbożniku! na przybytek sprawiedliwego, a nie przeszkadzaj odpocznieniu jego.
No hagas planes malvados, oh malhechor, contra los campos del hombre recto, o envíes destrucción sobre su lugar de reposo:
16 Bo choć siedm kroć upada sprawiedliwy, przecie zaś powstaje; ale niezbożni wpadną w nieszczęście.
Porque un hombre recto, después de haber caído siete veces, se levantará otra vez; pero los malos caerán en él mal.
17 Gdy upadnie nieprzyjaciel twój, nie ciesz się; i gdy się potknie, niech się nie raduje serce twoje;
No te alegres por la caída de tu adversario, y no se alegre tu corazón por su caída:
18 Aby snać nie ujrzał Pan, a nie podobałoby się to w oczach jego, i odwróciłby od niego gniew swój na cię.
Por temor de que el Señor lo vea, y pueda ser malo a sus ojos, y su ira se aleje de él.
19 Nie gniewaj się dla złośników, ani się udawaj za niepobożnymi;
No te preocupes por los malvados, ni tengas envidia de los pecadores:
20 Boć nie weźmie złośnik nagrody; pochodnia niepobożnych zgaśnie.
Porque no habrá futuro para el malvado; la luz de los pecadores será apagada.
21 Synu mój! bój się Pana i króla, a z niestatecznymi nie mięszaj się;
Hijo mío, teme al Señor y al rey; no tengas nada que ver con los inestables:
22 Boć znagła powstanie zginienie ich, a upadek obydwóch któż wie?
porque su caída vendrá repentinamente; y ¿quién tiene conocimiento de la ruina que viene de ambos?
23 I toć też mądrym należy: wzgląd mieć na osobę u sądu, nie dobra.
Estos son más dichos de los sabios: Tener preferencia por la posición de una persona cuando se juzga no es bueno.
24 Tego, który mówi niepobożnemu; Jesteś sprawiedliwy, będą ludzie przeklinać, a narody się nim brzydzić będą.
El que dice al malvado, eres recto, será maldecido por los pueblos y aborrecido por las naciones.
25 Ale którzy go karzą, szczęśliwi będą, a przyjdzie na nich błogosławieństwo każdego dobrego.
Pero aquellos que le castigan les irá bien, y una bendición de bien vendrá sobre ellos.
26 Pocałują wargi tego, co mówi słowa prawdziwe.
Él es como si diera un beso con sus labios cuando da una respuesta correcta.
27 Rozrządź na polu robotę twoję, a sprawuj pilnie rolę swoję; a potem będziesz budował dom twój.
Pon en orden tu trabajo afuera, y prepáralo en el campo; y después de eso, ve a la construcción de tu casa.
28 Nie bądź świadkiem lekkomyślnym przeciw bliźniemu swemu, ani czyń łagodnych namów wargami swemi.
No seas un testigo falso contra tu prójimo, o deja que tus labios digan falso testimonio.
29 Nie mów: Jako mi uczynił, tak mu uczynię; oddam mężowi temu według uczynku jego.
No digas: haré con él lo que me ha hecho; Le daré al hombre la recompensa de su trabajo.
30 Szedłem przez pole męża leniwego a przez winnicę człowieka głupiego;
Fui por el campo del que odia el trabajo y por la viña del hombre sin sentido;
31 A oto porosła wszędzie ostem; pokrzywy wszystko pokryły, a płot kamienny jej rozwalił się.
Y todo estaba lleno de espinas, y cubierto de plantas deshechas, y su muro de piedra se quebró.
32 Co ja ujrzawszy złożyłem to do serca mego, a widząc to wziąłem to ku przestrodze.
Luego mirándolo, pensé: lo vi, y obtuve enseñanza de él.
33 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał;
Un poco de sueño, un poco de descanso, un poco de doblar las manos en el sueño:
34 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój jako mąż zbrojny.
Entonces la pérdida caerá sobre ti como un forajido, y tu necesidad como un hombre armado.
