Przysłów 24
1 Nie naśladuj ludzi złych, ani żądaj przebywać z nimi;
Não tenhas inveja dos homens malignos, nem desejes estar com eles;
2 Albowiem serce ich myśli o drapiestwie, a wargi ich mówią o uciśnieniu.
Porque o coração deles imagina destruição, e os lábios deles falam de opressão.
3 Mądrością bywa dom zbudowany, a roztropnością umocniony.
Pela sabedoria a casa é edificada, e pelo entendimento ela fica firme;
4 Zaiste przez umiejętność komory napełnione bywają wszelakiemi bogactwami kosztownemi i wdzięcznemi.
E pelo conhecimento os cômodos se encherão de riquezas preciosas e agradáveis.
5 Człowiek mądry mocny jest, a mąż umiejętny przydaje siły.
O homem sábio é poderoso; e o homem que tem conhecimento aumenta [sua] força;
6 Albowiem przez mądrą radę zwiedziesz bitwę, a wybawienie przez mnóstwo radców mieć będziesz.
Porque com conselhos prudentes farás tua guerra; e a vitória [é alcançada] pela abundância de conselheiros.
7 Wysokie są głupiemu mądrości; w bramie nie otworzy ust swoich.
A sabedoria é alta demais para o tolo; na porta [do julgamento] ele não abre sua boca.
8 Kto myśli źle czynić, tego złośliwym zwać będą.
Quem planeja fazer o mal será chamado de vilão.
9 Zła myśl głupiego jest grzechem, a pośmiewca jest obrzydliwością ludzką.
O pensamento do tolo é pecado; e o zombador é abominável aos homens.
10 Jeźli będziesz gnuśnym, tedy w dzień ucisku słaba będzie siła twoja.
[Se] te mostrares fraco no dia da angústia, como é pouca tua força!
11 Wybawiaj pojmanych na śmierć; a od tych, którzy idą na stracenie, nie odwracaj się.
Livra os que estão tomados para a morte, os que estão sendo levados para serem mortos;
12 Jeźli rzeczesz: Otośmy o tem nie wiedzieli; izali ten, który waży serca, nie rozumie? a ten, który strzeże duszy twojej, nie rozezna? i nie odda człowiekowi według uczynków jego?
Pois se tu disseres: Eis que não sabíamos, Por acaso aquele que pesa os corações não saberá? Aquele que guarda tua alma não conhecerá? Ele retribuirá ao homem conforme sua obra.
13 Jedz miód, synu mój! bo dobry, i plastr słodki podniebieniu twemu;
Come mel, meu filho, porque é bom; e o favo de mel é doce ao teu paladar.
14 Tak umiejętność mądrości duszy twojej, jeźliże ją znajdziesz; onać będzie nagrodą, a nadzieja twoja nie będzie wycięta.
Assim será o conhecimento da sabedoria para tua alma; se a encontrares haverá recompensa [para ti]; e tua esperança não será cortada.
15 Nie czyń zasadzki, niezbożniku! na przybytek sprawiedliwego, a nie przeszkadzaj odpocznieniu jego.
Tu, perverso, não espies a habitação do justo, nem assoles seu quarto;
16 Bo choć siedm kroć upada sprawiedliwy, przecie zaś powstaje; ale niezbożni wpadną w nieszczęście.
Porque o justo cai sete vezes, e se levanta; mas os perversos tropeçam no mal.
17 Gdy upadnie nieprzyjaciel twój, nie ciesz się; i gdy się potknie, niech się nie raduje serce twoje;
Quando teu inimigo cair, não te alegres; nem teu coração fique contente quando ele tropeçar,
18 Aby snać nie ujrzał Pan, a nie podobałoby się to w oczach jego, i odwróciłby od niego gniew swój na cię.
Para que não [aconteça] de o SENHOR veja, e o desagrade, e desvie dele sua ira.
19 Nie gniewaj się dla złośników, ani się udawaj za niepobożnymi;
Não te irrites com os malfeitores, nem tenhas inveja dos perversos;
20 Boć nie weźmie złośnik nagrody; pochodnia niepobożnych zgaśnie.
Porque o maligno não terá um bom futuro; a lâmpada dos perversos se apagará.
21 Synu mój! bój się Pana i króla, a z niestatecznymi nie mięszaj się;
Meu filho, teme ao SENHOR e ao rei; e não te envolvas com os rebeldes;
22 Boć znagła powstanie zginienie ich, a upadek obydwóch któż wie?
Porque a destruição deles se levantará de repente; e quem sabe que ruína eles terão?
23 I toć też mądrym należy: wzgląd mieć na osobę u sądu, nie dobra.
Estes [provérbios] também são para os sábios: fazer acepção de pessoas num julgamento não é bom.
24 Tego, który mówi niepobożnemu; Jesteś sprawiedliwy, będą ludzie przeklinać, a narody się nim brzydzić będą.
Aquele que disser ao ímpio: Tu és justo, Os povos o amaldiçoarão, as nações o detestarão.
25 Ale którzy go karzą, szczęśliwi będą, a przyjdzie na nich błogosławieństwo każdego dobrego.
Mas para aqueles que [o] repreenderem, haverá coisas boas; e sobre eles virá uma boa bênção.
26 Pocałują wargi tego, co mówi słowa prawdziwe.
Quem responde palavras corretas é [como se] estivesse beijando com os lábios.
27 Rozrządź na polu robotę twoję, a sprawuj pilnie rolę swoję; a potem będziesz budował dom twój.
Prepara o teu trabalho de fora, e deixa pronto o teu campo; então depois, edifica a tua casa.
28 Nie bądź świadkiem lekkomyślnym przeciw bliźniemu swemu, ani czyń łagodnych namów wargami swemi.
Não sejas testemunha contra o teu próximo sem causa; por que enganarias com teus lábios?
29 Nie mów: Jako mi uczynił, tak mu uczynię; oddam mężowi temu według uczynku jego.
Não digas: Assim como ele fez a mim, assim também farei a ele; pagarei a cada um conforme sua obra.
30 Szedłem przez pole męża leniwego a przez winnicę człowieka głupiego;
Passei junto ao campo do preguiçoso, e junto à vinha do homem sem juízo;
31 A oto porosła wszędzie ostem; pokrzywy wszystko pokryły, a płot kamienny jej rozwalił się.
e eis que ela estava toda cheia de espinheiros, [e] sua superfície coberta de urtigas; e o seu muro de pedras estava derrubado.
32 Co ja ujrzawszy złożyłem to do serca mego, a widząc to wziąłem to ku przestrodze.
Quando eu vi [isso], aprendi em meu coração, e, olhando, recebi instrução:
33 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał;
um pouco de sono, cochilando um pouco, cruzando as mãos por um pouco de tempo, deitado,
34 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój jako mąż zbrojny.
e assim a tua pobreza virá como um assaltante; a tua necessidade, como um homem armado.
