< Przysłów 23 >
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
14 Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol )
Mwadhibu kwa fimbo na kuiokoa nafsi yake kutoka mautini. (Sheol )
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”