Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Cuando te sentares a comer con algún señor, considera bien lo que estuviere delante de ti;
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
y pon cuchillo a tu garganta, si tienes gran apetito.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
No codicies sus manjares, porque es pan engañoso.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
No trabajes por ser rico; desiste de tu propia sabiduría.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
¿Has de poner tus ojos en las riquezas, siendo ningunas? Porque se harán alas, como alas de águila, y volarán al cielo.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
No comas pan de hombre de mal ojo, ni codicies sus manjares;
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
porque cual es su pensamiento en su alma, tal es él. Come y bebe, te dirá; mas su corazón no está contigo.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
¿Comiste tu parte? La vomitarás; y perderás tus suaves palabras.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
No hables a oídos del loco; porque menospreciará la prudencia de tus razones.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
No traspases el término antiguo, ni entres en la heredad de los huérfanos;
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
porque el redentor de ellos es el Fuerte, el cual juzgará la causa de ellos contra ti.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Aplica tu corazón al castigo, y tus oídos a las palabras de sabiduría.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
No detengas el castigo del niño; porque si lo hirieres con vara, no morirá.
Tú lo herirás con vara, y librarás su alma del infierno. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Hijo mío, si tu corazón fuere sabio, también a mí se me alegrará el corazón;
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
mis entrañas también se alegrarán, cuando tus labios hablaren cosas rectas.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
No tenga tu corazón envidia de los pecadores, antes persevera en el temor del SEÑOR todo tiempo;
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
porque ciertamente hay fin, y tu esperanza no será cortada.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Oye tú, hijo mío, y sé sabio, y endereza tu corazón al camino.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
No estés con los borrachos de vino, ni con los glotones de carne;
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
porque el bebedor y el comilón empobrecerán; y el sueño hará vestir vestidos rotos.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Oye a tu padre, a aquel que te engendró; y cuando tu madre envejeciere, no la menosprecies.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Compra la verdad, y no la vendas; la sabiduría, la enseñanza, y la inteligencia.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Mucho se alegrará el padre del justo; y el que engendró sabio se gozará con él.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Alégrense tu padre y tu madre, y gócese la que te dio a luz.
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Dame, hijo mío, tu corazón, y miren tus ojos por mis caminos.
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
Porque sima profunda es la ramera, y pozo angosto la extraña.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
También ella, como robador, acecha, y multiplica entre los hombres los prevaricadores.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
¿Para quién será el ay? ¿Para quién el ay? ¿Para quién las rencillas? ¿Para quién las quejas? ¿Para quién las heridas en balde? ¿Para quién lo amoratado de los ojos?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Para los que se detienen junto al vino, para los que van buscando la mixtura.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
No mires al vino cuando rojea, cuando resplandece su color en el vaso, se entra suavemente;
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
mas al fin morderá como serpiente, y como basilisco dará dolor.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Tus ojos mirarán las extrañas, y tu corazón hablará perversidades.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Y serás como el que duerme en medio del mar, y como el que se acuesta junto al timón.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
Y dirás: Me hirieron, mas no me dolió; me azotaron, mas no lo sentí; cuando despertare, aun lo volveré a buscar.
