Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Quando te sentares para comer com algum dominador, presta muita atenção para o que estiver diante de ti;
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
E põe uma faca à tua garganta, se tiveres muito apetite.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Não desejes as comidas gostosas dele, porque são pão de mentiras.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Não trabalhes exaustivamente para ser rico; modera-te por meio de tua prudência.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Porás teus olhos fixos sobre aquilo que é nada? Porque certamente se fará asas, e voará ao céu como uma águia.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Não comas o pão de quem tem olho maligno, nem cobices suas comidas gostosas.
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
Porque ele calcula [seus gastos] consigo mesmo. Assim ele dirá: Come e bebe; Mas o coração dele não está contigo;
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Vomitarias o pedaço que comeste, e perderias tuas palavras agradáveis.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Não fales aos ouvidos do tolo, porque ele desprezará a prudência de tuas palavras.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Não mudes os limites antigos, nem ultrapasses as propriedades dos órfãos;
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
Porque o Defensor deles é poderoso; ele disputará a causa deles contra ti.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Aplica teu coração à disciplina, e teus ouvidos às palavras de conhecimento.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Não retires a disciplina do jovem; quando lhe bateres com a vara, nem [por isso] morrerá.
Tu lhe baterás com a vara, e livrarás a sua alma do Xeol. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Meu filho, se teu coração for sábio, meu coração se alegrará, e eu também.
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
Meu interior saltará de alegria quando teus lábios falarem coisas corretas.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Teu coração não inveje aos pecadores; porém [permanece] no temor ao SENHOR o dia todo;
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
Porque certamente há um [bom] futuro [para ti], e tua expectativa não será cortada.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Ouve, filho meu, e sê sábio; e conduz teu coração no caminho [correto].
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Não esteja entre os beberrões de vinho, [nem] entre os comilões de carne.
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
Porque o beberrão e o comilão empobrecerão; e a sonolência os faz vestir trapos.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Compra a verdade, e não a vendas; [faze o mesmo com] a sabedoria, a disciplina e a prudência.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
O pai do justo muito se alegrará; aquele que gerar o sábio se encherá de alegria por causa dele.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Teu pai e tua mãe se alegrarão; aquela te te gerou se encherá de alegria.
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Meu filho, dá para mim teu coração, e que teus olhos prestem atenção em meus caminhos.
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
Porque a prostituta é [como] uma cova profunda, e a estranha [como] um poço estreito.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Também ela fica espreitando como um ladrão, e acrescenta transgressores entre os homens.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
De quem são os ais? De quem são os sofrimentos? De quem são as lutas? De quem são as queixas? De quem são as feridas desnecessárias? De quem são os olhos vermelhos?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
São daqueles que gastam tempo junto ao vinho, daqueles que andam em busca da bebida misturada.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Não prestes atenção ao vinho quando se mostra vermelho, quando brilha no copo e escorre suavemente,
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
[Pois] seu fim é [como] mordida de cobra, e picará como uma víbora.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Teus olhos verão [coisas] estranhas, e teu coração falará perversidades;
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
E serás como o que dorme no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
[E dirás]: Espancaram-me, mas não senti dor; bateram em mim, mas não senti; quando virei a despertar? Vou buscar mais uma [bebida].
