Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Quando siedi a mangiare con un potente, considera bene che cosa hai davanti;
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
mettiti un coltello alla gola, se hai molto appetito.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Non desiderare le sue ghiottonerie, sono un cibo fallace.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Non affannarti per arricchire, rinunzia a un simile pensiero;
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
appena vi fai volare gli occhi sopra, essa gia non è più: perché mette ali come aquila e vola verso il cielo.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Non mangiare il pane di chi ha l'occhio cattivo e non desiderare le sue ghiottonerie,
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
perché come chi calcola fra di sé, così è costui; ti dirà: «Mangia e bevi», ma il suo cuore non è con te.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Il boccone che hai mangiato rigetterai e avrai sprecato le tue parole gentili.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Non parlare agli orecchi di uno stolto, perché egli disprezzerà le tue sagge parole.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Non spostare il confine antico, e non invadere il campo degli orfani,
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
perché il loro vendicatore è forte, egli difenderà la loro causa contro di te.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Piega il cuore alla correzione e l'orecchio ai discorsi sapienti.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Non risparmiare al giovane la correzione, anche se tu lo batti con la verga, non morirà;
anzi, se lo batti con la verga, lo salverai dagli inferi. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Figlio mio, se il tuo cuore sarà saggio, anche il mio cuore gioirà.
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
Esulteranno le mie viscere, quando le tue labbra diranno parole rette.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Il tuo cuore non invidi i peccatori, ma resti sempre nel timore del Signore,
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
perché così avrai un avvenire e la tua speranza non sarà delusa.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Ascolta, figlio mio, e sii saggio e indirizza il cuore per la via retta.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Non essere fra quelli che s'inebriano di vino, né fra coloro che son ghiotti di carne,
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
perché l'ubriacone e il ghiottone impoveriranno e il dormiglione si vestirà di stracci.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Ascolta tuo padre che ti ha generato, non disprezzare tua madre quando è vecchia.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Acquista il vero bene e non cederlo, la sapienza, l'istruzione e l'intelligenza.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Il padre del giusto gioirà pienamente e chi ha generato un saggio se ne compiacerà.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Gioisca tuo padre e tua madre e si rallegri colei che ti ha generato.
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Fà bene attenzione a me, figlio mio, e tieni fisso lo sguardo ai miei consigli:
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
una fossa profonda è la prostituta, e un pozzo stretto la straniera.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Essa si apposta come un ladro e aumenta fra gli uomini il numero dei perfidi.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
Per chi i guai? Per chi i lamenti? Per chi i litigi? Per chi i gemiti? A chi le percosse per futili motivi? A chi gli occhi rossi?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Per quelli che si perdono dietro al vino e vanno a gustare vino puro.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nella coppa e scende giù piano piano;
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
finirà con il morderti come un serpente e pungerti come una vipera.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Allora i tuoi occhi vedranno cose strane e la tua mente dirà cose sconnesse.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Ti parrà di giacere in alto mare o di dormire in cima all'albero maestro.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
«Mi hanno picchiato, ma non sento male. Mi hanno bastonato, ma non me ne sono accorto. Quando mi sveglierò? Ne chiederò dell'altro».
