Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Wenn du sitzest, um mit einem regierenden Herrn zu speisen, merke wohl, wen du vor dir hast,
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
und setze dir ein Messer an die Kehle, wenn du ein Gieriger bist.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
hege kein Gelüsten nach seinen Leckerbissen, denn es ist betrügliche Speise.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Mühe dich nicht ab, reich zu werden, und von deiner darauf gerichteten Klugheit sage dich los.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Sollen deine Augen auf den Reichtum losfliegen, er aber verschwunden sein? Denn gewißlich verschafft er sich Flügel, wie ein Adler, der gen Himmel fliegt.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Sei nicht Tischgast des Mißgünstigen und hege kein Gelüsten nach seinen Leckerbissen.
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
Denn wie einer, der für sich nachrechnet, so ist er; iß und trink! spricht er zu dir, aber sein Herz ist nicht bei dir.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Den Bissen, den du gegessen hast, muß du wieder ausspeien und deine freundlichen Worte hast du umsonst verschwendet.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Vor des Thörichten Ohren rede nicht, denn er hat nur Verachtung für den klugen Sinn deiner Worte.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Verrücke nicht die Grenze der Witwe, und mache keinen Eingriff in der Verwaisten Äcker.
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
Denn ihr Erlöser ist stark - der wird ihre Sache wider dich führen.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Bringe her zur Zucht dein Herz und dein Ohren zu einsichtigen Reden.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Entziehe dem Knaben nicht die Zucht; wenn du ihn mit der Rute schlägst, so stirbt er nicht davon.
Du zwar schlägst ihn mit der Rute, aber sein Leben errettest du von der Unterwelt. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Mein Sohn, wenn dein Herz weise wird, bin auch nicht in meinem Herzen fröhlich,
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
und mein Innerstes frohlockt, wenn deine Lippen reden, was recht ist.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Dein Herz ereifere sich nicht um der Sünder willen, sondern um der Furcht Jahwes willen allezeit.
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
Wahrlich, es giebt noch eine Zukunft, und deine Hoffnung wird nicht zu nichte werden.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Höre du, mein Sohn, und werde weise und laß dein Herz den geraden Weg gehen.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Sei nicht unter den Weinsäufern, unter denen, die sich mit Fleischverprassen gütlich thun.
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
Denn der Säufer und Prasser verarmt, und schläfriges Wesen giebt Lumpen zur Kleidung.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Gehorche deinem Vater, der dich gezeugt hat, und verachte nicht, wenn sie alt geworden, deine Mutter.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Wahrheit erwirb und verkaufe sie nicht, Weisheit und Zucht und Einsicht.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Laut frohlockt eines Frommen Vater; und wer einen Weisen gezeugt hat, der freut sich über ihn.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Es möge sich dein Vater und deine Mutter freuen, und möge frohlocken, die dich gebar.
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Gieb mir, mein Sohn, dein Herz und laß deinen Augen meine Wege wohlgefallen.
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
Denn eine tiefe Grube ist die Hure und ein enger Brunnen die Auswärtige.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Dazu liegt sie wie ein Räuber auf der Lauer und vermehrt die Treulosen unter den Menschen.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
Wer hat Ach? wer hat Wehe? wer Gezänk? wer Klage? wer Wunden ohne Ursache? wer hat trübe Augen?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Die, welche bis spät beim Weine sitzen, die da kommen, um den Mischtrank zu prüfen.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Sieh nicht nach dem Weine, wie er rötlich schillert, wie er im Becher so schön sich spiegelt, leicht hinuntergleitet.
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Hintennach beißt er wie eine Schlange und spritzt Gift wie ein Basilisk.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Deine Augen werden Seltsames sehen, und dein Herz wird verkehrte Dinge reden.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Und du wirst sein wie einer, der mitten im Meere liegt, ja wie einer, der oben auf dem Mastbaume liegt.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
“Sie haben mich geschlagen, es that mir nichts wehe; sie haben mich geprügelt, ich spüre nichts; Wann werde ich aufwachen? aufs neue will ich mich ihm wieder ergeben!”
