Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Wenn du beim Mahl bei einem Fürsten sitzest, gib acht auf das, was man dir vorsetzt!
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
Nur wenig leg dir in den Teller, falls du die Gier beherrschen willst!
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Nach Leckerbissen hege kein Gelüste! Es kann dies eine Speise der Enttäuschung sein.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Bemüh dich nicht um Reichtum! Steh ab davon aus Klugheit!
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Denn, schaust du nach ihm aus, ist er nicht da; er schafft sich Adlerflügel an und fliegt gen Himmel.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Mit einem Menschen voller Mißgunst speise nicht! Nach seinen Leckerbissen hege kein Gelüste!
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
Denn wie ein Ekel beim Genuß ist es mit diesem: "Iß doch und trink!" sagt er zu dir; er aber meint's mit dir nicht ehrlich.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Den Bissen, den du issest, sollst du wieder ausspeien, verderben dir die guten Sachen.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Red nicht vor eines Toren Ohren! Denn er verachtet deiner Rede klugen Sinn.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Verrück die Grenze nicht der Kinder! Mach keinen Eingriff in der Waisen Äcker!
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
Denn der sie schützt, ist stark, führt ihre Sache wider dich.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Was über Zucht ich sage, merk dir wohl! Auf einsichtsvolle Rede höre!
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Entzieh nicht deinem Knaben seine Züchtigung! Wenn du ihn mit der Rute schlägst, so stirbt er nicht daran.
Du schlägst ihn mit der Rute zwar; doch rettest du sein Leben vor der Hölle. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Mein Sohn! Wird weise je dein Herz, dann bin auch ich in meinem Herzen fröhlich.
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
Mein Innerstes frohlockt, wenn deine Lippen reden das, was recht.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Es eifere nicht dein Herz den Sündern nach, es streb vielmehr nach Gottesfurcht zu allen Zeiten!
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
Dann hast du eine Zukunft, und nicht zuschanden wird dir deine Hoffnung.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Mein Sohn! Horch auf! Und werde weise! Laß nur geraden Weg dein Herz beschreiten!
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Sei nicht bei Weinsäufern und nicht bei liederlichen Menschen!
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
Der Säufer und der liederliche Mensch verarmen; die Dirne kleidet dich in Lumpen.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Auf deinen Vater hör, der dich gezeugt! Mißachte nimmer deine Mutter, weil sie alt geworden!
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Die Wahrheit kauf! Versäum nicht ihren Einkauf, nicht den von Weisheit, Zucht und Einsicht!
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Gar laut frohlockt der Vater eines Frommen; wer einen Weisen zeugt, der freut sich über ihn.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
So freue sich dein Vater über dich! Frohlocken möge die, die dich geboren!
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Mein Sohn, gib mir dein Herz! Laß deinen Augen meine Wege wohlgefallen!
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
Denn eine tiefe Grube ist das andere Weib; ein enger Brunnen ist die Fremde.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
ja, wie ein Räuber liegt sie auf der Lauer, verübt an Menschen viel Betrug.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
Wer hat nur Ach? Und wer hat Wehe? Wer hat nur Streitereien? Und wer Klagen? Wer Wunden ganz umsonst? Wer hat ein blaues Auge?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Die spät beim Weine sitzen, die zu des Mischtranks Probe kommen.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Schau nach dem Wein nicht gierig, wie er rötlich schimmert, wie er im Becher funkelnd leicht hinuntergleitet!
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Zum Schlusse gleicht er einer Schlange, die dich sticht, und einem Basilisken, der sein Gift verspritzt.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Und deine Augen blicken schief; dein Herz denkt ganz verkehrte Sachen.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Und du gleichst einem Mann, der mitten in dem Meere liegt, ja einem Mann, der oben auf dem Mastbaum sitzt.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
"Ja, hätt' man mich geschlagen, hätt' es mir nicht weh getan. Und wenn man mich geprügelt, hätt' ich's nicht gemerkt. Sobald ich wieder nüchtern bin, will ich aufs neue mich ihm wiederum ergeben."
