Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Wenn du dich hinsetzest, um mit einem Herrscher zu speisen, so beachte wohl, wen du vor dir hast;
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
und setze ein Messer an deine Kehle, wenn du gierig bist.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Laß dich nicht gelüsten nach seinen Leckerbissen, denn sie sind eine trügliche Speise.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Bemühe dich nicht, reich zu werden, laß ab von deiner Klugheit.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Willst du deine Augen darauf hinfliegen lassen, und siehe, fort ist es? Denn sicherlich schafft es sich Flügel gleich dem Adler, der gen Himmel fliegt.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Iß nicht das Brot des Scheelsehenden, und laß dich nicht gelüsten nach seinen Leckerbissen.
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
Denn wie er es abmißt in seiner Seele, so ist er. “Iß und trink!”, spricht er zu dir, aber sein Herz ist nicht mit dir.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Deinen Bissen, den du gegessen hast, mußt du ausspeien, und deine freundlichen Worte wirst du verlieren.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Rede nicht zu den Ohren eines Toren, denn er wird die Einsicht deiner Worte verachten.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Verrücke nicht die alte Grenze, und dringe nicht ein in die Felder der Waisen.
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
Denn ihr Erlöser ist stark; er wird ihren Rechtsstreit wider dich führen.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Bringe dein Herz her zur Unterweisung, und deine Ohren zu den Worten der Erkenntnis.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Entziehe dem Knaben nicht die Züchtigung; wenn du ihn mit der Rute schlägst, wird er nicht sterben.
Du schlägst ihn mit der Rute, und du errettest seine Seele von dem Scheol. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Mein Sohn, wenn dein Herz weise ist, so wird auch mein Herz sich freuen;
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
und meine Nieren werden frohlocken, wenn deine Lippen Geradheit reden.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Dein Herz beneide nicht die Sünder, sondern beeifere sich jeden Tag um die Furcht Jehovas.
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
Wahrlich, es gibt ein Ende, und deine Hoffnung wird nicht vernichtet werden.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Höre du, mein Sohn, und werde weise, und leite dein Herz geradeaus auf dem Wege.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Sei nicht unter Weinsäufern, noch unter denen, die Fleisch verprassen;
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
denn ein Säufer und ein Schlemmer verarmen, und Schlummer kleidet in Lumpen.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Höre auf deinen Vater, der dich gezeugt hat, und verachte deine Mutter nicht, wenn sie alt geworden ist.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Kaufe Wahrheit und verkaufe sie nicht, Weisheit und Unterweisung und Verstand.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Hoch frohlockt der Vater eines Gerechten; und wer einen Weisen gezeugt hat, der freut sich seiner.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Freuen mögen sich dein Vater und deine Mutter, und frohlocken, die dich geboren!
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Gib mir, mein Sohn, dein Herz, und laß deine Augen Gefallen haben an meinen Wegen!
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
Denn die Hure ist eine tiefe Grube und die Fremde ein enger Brunnen;
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
ja, sie lauert auf wie ein Räuber, und sie mehrt die Treulosen unter den Menschen.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
Wer hat Ach, wer hat Weh, wer Zänkereien, wer Klage, wer Wunden ohne Ursache? Wer Trübung der Augen?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Die spät beim Weine sitzen, die einkehren, um Mischtrank zu kosten.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Sieh den Wein nicht an, wenn er sich rot zeigt, wenn er im Becher blinkt, leicht hinuntergleitet.
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Sein Ende ist, daß er beißt wie eine Schlange und sticht wie ein Basilisk.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Deine Augen werden Seltsames sehen, und dein Herz wird verkehrte Dinge reden.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Und du wirst sein wie einer, der im Herzen des Meeres liegt, und wie einer, der da liegt auf der Spitze eines Mastes.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
“Man hat mich geschlagen, es schmerzte mich nicht; man hat mich geprügelt, ich fühlte es nicht. Wann werde ich aufwachen? Ich will es wieder tun, will ihn abermals aufsuchen.”
