Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Quand tu seras assis pour manger avec le prince, considère attentivement ce qui est servi devant toi;
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
Mets un couteau à ta gorge, si cependant tu es maître de ton âme.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Ne désire pas des aliments de celui chez qui est un pain de mensonge.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Ne travaille pas à t’enrichir; mais à ta prudence mets des bornes.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Ne lève pas tes yeux vers des richesses que tu ne peux avoir; parce qu’elles se feront des ailes comme celles d’un aigle, et s’envoleront au ciel.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Ne mange pas avec un homme envieux, et ne désire pas de ses mets;
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
Parce que, semblable à un devin et à un augure, il juge de ce qu’il ignore. Mange et bois, te dira-t-il, et son cœur n’est pas avec toi.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Les aliments que tu avais mangés, tu les rejetteras; et tu perdras tes sages discours.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Ne parle pas à l’oreille des insensés, parce qu’ils mépriseront la doctrine que tu leur auras enseignée par tes paroles.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Ne touche pas aux bornes des petits; et n’entre pas dans le champ des orphelins;
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
Car leur proche est puissant; et lui-même jugera contre toi leur cause.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Que ton cœur s’avance vers la doctrine, et tes oreilles vers les paroles de la science.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Ne soustrais pas à l’enfant la discipline; car si tu le frappes de la verge, il ne mourra pas.
Tu le frapperas donc de la verge; et de l’enfer tu délivreras son âme. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Mon fils, si ton esprit est sage, mon cœur se réjouira avec toi;
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
Et mes reins exulteront, lorsque tes lèvres parleront droiture.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Que ton cœur ne porte pas envie aux pécheurs; mais dans la crainte du Seigneur sois tout le jour;
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
Parce que tu auras l’espérance à ton dernier moment, et que ton attente ne sera pas frustrée.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Ecoute, mon fils, et sois sage; et dirige ton esprit dans la bonne voie.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Ne te trouve pas dans les festins des buveurs, ni dans les orgies de ceux qui apportent des viandes pour manger ensemble.
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
Car ceux qui passent le temps à boire et qui payent leur écot, se ruineront, et l’assoupissement sera vêtu de haillons.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Ecoute ton père qui t’a engendré; et ne méprise pas ta mère, lorsqu’elle aura vieilli.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Achète la vérité, et ne vends pas la sagesse, la doctrine et l’intelligence.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Le père du juste exulte; celui qui a engendré le sage se réjouira en lui.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Que ton père et ta mère se réjouissent; et qu’elle exulte, celle qui t’a enfanté.
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Donne-moi ton cœur, mon fils; et que tes yeux gardent mes voies.
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
Car c’est une fosse profonde, qu’une prostituée; et un puits étroit, qu’une étrangère.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Elle dresse des embûches sur la voie comme un voleur; et ceux qu’elle verra n’être pas sur leurs gardes, elle les tuera.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
À qui malheur? au père de qui malheur? à qui les querelles? à qui les fosses? à qui les blessures sans motifs? à qui le trouble des yeux?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
N’est-ce pas à ceux qui s’arrêtent à boire le vin, et qui prennent goût à vider des coupes pleines?
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Ne regarde pas le vin, quand il jaunit, lorsque sa couleur brille dans le verre: il entre doucement;
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Mais à la fin, il mordra comme une couleuvre: et comme le basilic, il répandra son venin.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Tes yeux verront les étrangères, et ton cœur dira des choses perverses.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Et tu seras comme un homme dormant au milieu de la mer, et comme un pilote assoupi, le gouvernail ayant été perdu;
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
Et tu diras: Ils m’ont frappé, mais je n’en ai pas souffert; ils m’ont traîné, et moi je ne l’ai pas senti: quand me réveillerai-je, et trouverai-je encore du vin?
