Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Si tu es à table avec un grand, Fais attention à ce qui est devant toi;
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
Mets un couteau à ta gorge, Si tu as trop d’avidité.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Ne convoite pas ses friandises: C’est un aliment trompeur.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Ne te tourmente pas pour t’enrichir, N’y applique pas ton intelligence.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Veux-tu poursuivre du regard ce qui va disparaître? Car la richesse se fait des ailes, Et comme l’aigle, elle prend son vol vers les cieux.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Ne mange pas le pain de celui dont le regard est malveillant, Et ne convoite pas ses friandises;
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
Car il est comme les pensées de son âme. Mange et bois, te dira-t-il; Mais son cœur n’est point avec toi.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Tu vomiras le morceau que tu as mangé, Et tu auras perdu tes propos agréables.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Ne parle pas aux oreilles de l’insensé, Car il méprise la sagesse de tes discours.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Ne déplace pas la borne ancienne, Et n’entre pas dans le champ des orphelins;
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
Car leur vengeur est puissant: Il défendra leur cause contre toi.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Ouvre ton cœur à l’instruction, Et tes oreilles aux paroles de la science.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
N’épargne pas la correction à l’enfant; Si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
En le frappant de la verge, Tu délivres son âme du séjour des morts. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Mon fils, si ton cœur est sage, Mon cœur à moi sera dans la joie;
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
Mes entrailles seront émues d’allégresse, Quand tes lèvres diront ce qui est droit.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Que ton cœur n’envie point les pécheurs, Mais qu’il ait toujours la crainte de l’Éternel;
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
Car il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Écoute, mon fils, et sois sage; Dirige ton cœur dans la voie droite.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Ne sois pas parmi les buveurs de vin, Parmi ceux qui font excès des viandes:
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
Car l’ivrogne et celui qui se livre à des excès s’appauvrissent, Et l’assoupissement fait porter des haillons.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Écoute ton père, lui qui t’a engendré, Et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Acquiers la vérité, et ne la vends pas, La sagesse, l’instruction et l’intelligence.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Le père du juste est dans l’allégresse, Celui qui donne naissance à un sage aura de la joie.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Que ton père et ta mère se réjouissent, Que celle qui t’a enfanté soit dans l’allégresse!
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Mon fils, donne-moi ton cœur, Et que tes yeux se plaisent dans mes voies.
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
Car la prostituée est une fosse profonde, Et l’étrangère un puits étroit.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Elle dresse des embûches comme un brigand, Et elle augmente parmi les hommes le nombre des perfides.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les plaintes? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, Pour ceux qui vont déguster du vin mêlé.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Ne regarde pas le vin qui paraît d’un beau rouge, Qui fait des perles dans la coupe, Et qui coule aisément.
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Il finit par mordre comme un serpent, Et par piquer comme un basilic.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Tes yeux se porteront sur des étrangères, Et ton cœur parlera d’une manière perverse.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, Comme un homme couché sur le sommet d’un mât:
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
On m’a frappé, … je n’ai point de mal!… On m’a battu, … je ne sens rien!… Quand me réveillerai-je?… J’en veux encore!
