Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Si tu es à table avec un grand, fais attention à ce qui est devant toi.
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
Mets un couteau à ta gorge, si tu as trop d'avidité.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Ne convoite pas ses mets délicats, c'est un aliment trompeur.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Ne te tourmente pas pour devenir riche, abstiens-toi d'y appliquer ton intelligence.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Veux-tu poursuivre du regard ce qui va s'évanouir? Car la richesse se fait des ailes, et, comme l'aigle, elle s'envole vers les cieux.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Ne mange pas le pain de l'homme envieux, et ne convoite pas ses mets délicats;
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
car il ne vaut pas plus que les pensées de son âme. « Mange et bois, » te dira-t-il; mais son cœur n'est pas avec toi.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Tu vomiras le morceau que tu as mangé, et tu en seras pour tes belles paroles.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Ne parle pas aux oreilles de l'insensé, car il méprisera la sagesse de tes discours.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Ne déplace pas la borne antique, et n'entre pas dans le champ des orphelins.
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
Car leur vengeur est puissant: il défendra leur cause contre toi.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
N'épargne pas la correction à l'enfant; si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
Tu le frappes de la verge, et tu délivres son âme du schéol. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur, à moi aussi, sera dans la joie.
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
Mes entrailles tressailliront d'allégresse, quand tes lèvres diront ce qui est droit.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Que ton cœur n'envie pas les pécheurs, mais qu'il reste toujours dans la crainte de Yahweh;
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
car il y a un avenir, et ton espérance ne sera pas anéantie.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Ecoute, mon fils, et sois sage; dirige ton cœur dans la voie droite.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Ne sois pas parmi les buveurs de vin, parmi ceux qui se gorgent de viandes;
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
car le buveur et le gourmand s'appauvrissent, et la somnolence fait porter des haillons.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Ecoute ton père, lui qui t'a engendré, et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Acquiers la vérité, et ne la vend pas, la sagesse, l'instruction et l'intelligence.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Le père du juste est dans l'allégresse, celui qui donne le jour à un sage en aura de la joie.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Que ton père et ta mère se réjouissent! Que celle qui t'a enfanté soit dans l'allégresse!
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux gardent mes voies:
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
car la courtisane est une fosse profonde, et l'étrangère un puits étroit.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Elle dresse des embûches comme pour une proie et elle augmente parmi les hommes le nombre des prévaricateurs.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les murmures? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?...
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Pour ceux qui s'attardent auprès du vin, pour ceux qui vont goûter du vin aromatisé.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Ne regarde pas le vin: comme il est vermeil; comme il donne son éclat dans la coupe, comme il coule aisément.
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Il finit par mordre comme un serpent, et par piquer comme un basilic.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Tes yeux se porteront sur des étrangères, et ton cœur tiendra des discours pervers.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, comme un homme endormi au sommet d'un mât.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
« On m'a frappé... Je n'ai point de mal! On m'a battu... Je ne sens rien!... Quand me réveillerai-je?... Il m'en faut encore! »
