Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Ka ibedo mondo ichiem gi ruoth, non maber gima ni e nyimi,
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
ka in jawuoro to dimbri nono to onyalo keto pala e dwondi.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Kik igomb chiembe mamit, nimar chiemono en mar wuondruok.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Kik iwe tich bari ndasi ni mondo ibed ja-mwandu, bed gi rieko mondo iritri.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Ngʼi mwandu mana matin nono, to bangʼe gidhi, nimar adiera gibiro bedo gi bwombe, kendo gifu gidhi e kor polo ka ongo.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Kik icham chiemb jagwondo, kik igomb chiembe mamit,
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
nimar en ngʼat mosiko paro nengo mochul. Owachoni niya, “Chiem kendo methi,” to chunye ok ni kodi.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Ibiro ngʼogo mano matin mane ichamo kendo ibiro bedo ni iketho kindeni kuom pwoch mipuoyego.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Kik iwuo ne ngʼat mofuwo, nikech obiro chayo rieko mag wechegi.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Kik igol kidi mar kiewo machon, kata ima nyithindo maonge wuone puothegi;
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
nimar Jal moritogi en ratego; obiro chwakogi e kindi kodgi.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Ket chunyi ne puonj to iti ne weche mag ngʼeyo.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Kik itamri kumo nyathi; nimar chwat ok nyal nege.
Kikumo nyathi kod kede to obiro reso chunye aa e tho. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Wuoda, ka chunyi riek, eka chunya biro bedo mamor,
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
chunya ma iye nobed mamor ka lewi wacho gima nikare.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Kik ibed gi nyiego e chunyi nikech joricho; to kinde duto bedi gi dwaro mar luoro Jehova Nyasaye moloyo.
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
Adier, ka itimo kamano to inibed gi geno e ndalo mabiro, kendo genoni ok nongʼad oko.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Wuoda, winja, eka inibed mariek, kendo ket chunyi e yo moriere tir.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Kik iriwri gi jogo ma madho kongʼo mangʼeny kata jowuoro mohero ringʼo,
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
nimar jomer kod jowuoro bedo jochan, kendo nongʼno rwakogi gi lewni moti.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Winj wuonu, nikech en ema nonywoli, kendo kik icha minu ka oti.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Adiera gi rieko gi puonjruok kod ngʼeyo tiend wach ema nyaka iyudi, kata dabed ni ingʼiewogi gi nengo matek.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Wuon ngʼat makare nigi mor maduongʼ; ngʼatno man-gi wuowi mariek obedo mamor kode.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Mad wuonu gi minu bed mamor; mad minu mane onywoli bed gi ilo.
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Wuoda, miya chunyi, kendo ket wengegi orit yorena,
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
nimar dhako ma jachode en bur matut, to dhako mabayo en soko madiny.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Ka jamecho obuto korito, to omedo keto ji ma ok jo-adiera mangʼeny e kind ji.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
En ngʼa man-gi masira? En ngʼa man-gi lit? En ngʼa man-gi lweny? En ngʼa man-gi ngʼur? En ngʼa man-gi adhonde ma ok owinjore? En ngʼa man-gi wangʼ makwar motimo remo?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Jogo madeko oko ka kongʼo, madhi mondo gibil kongʼo mokik mayoreyore.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Kik ingʼi kongʼo kochiek mowalo, ka obabni e kikombe, ka omadhore mos kolor piny!
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Bangʼe to okecho ka thuol kendo oketo kwiri kaka fu.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Wengeni biro neno gik mayoreyore to pachi paro gik morundore.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Ibiro chalo ngʼat ma nindo e nam mar apaka matek, ka inindo ewi apaka.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
Ibiro wacho niya, “Gigoya, to ok ahinyra! Gigoya, to ok awinji! Karangʼo ma abiro chiewoe mondo adog ameth kendo?”
