Przysłów 22
1 Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
El buen nombre es más deseable que las grandes riquezas, y el favor amoroso es mejor que la plata y el oro.
2 Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
Los ricos y los pobres tienen esto en común: Yahvé es el creador de todos ellos.
3 Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
Un hombre prudente ve el peligro y se esconde; pero los simples pasan, y sufren por ello.
4 Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
El resultado de la humildad y el temor a Yahvé es la riqueza, el honor y la vida.
5 Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
Espinas y trampas hay en el camino de los malvados; quien guarda su alma se aleja de ellos.
6 Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
Educa al niño en el camino que debe seguir, y cuando sea viejo no se apartará de él.
7 Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
Los ricos dominan a los pobres. El prestatario está al servicio del prestamista.
8 Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
El que siembra maldad cosecha problemas, y la vara de su furia será destruida.
9 Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
El que tiene un ojo generoso será bendecido, porque comparte su comida con los pobres.
10 Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
Expulsa al burlón, y se acabará la contienda; sí, se acabarán las peleas y los insultos.
11 Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
El que ama la pureza de corazón y habla con gracia es el amigo del rey.
12 Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
Los ojos de Yahvé vigilan el conocimiento, pero frustra las palabras de los infieles.
13 Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
El perezoso dice: “¡Hay un león afuera! Me matarán en las calles”.
14 Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
La boca de una adúltera es un pozo profundo. El que está bajo la ira de Yahvé caerá en ella.
15 Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
La locura está ligada al corazón de un niño; la vara de la disciplina lo aleja de él.
16 Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
El que oprime al pobre para su propio aumento y el que da al rico, ambos llegan a la pobreza.
17 Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
Vuelve tu oído y escucha las palabras de los sabios. Aplica tu corazón a mis enseñanzas.
18 Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
Porque es una cosa agradable si las guardas dentro de ti, si todos ellos están listos en sus labios.
19 Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
Hoy te enseño, incluso a ti, para que tu confianza esté en Yahvé.
20 Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
¿No te he escrito treinta cosas excelentes de consejo y conocimiento,
21 Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
Para enseñarte la verdad, palabras fiables, para dar respuestas sólidas a los que te enviaron?
22 Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
No exploten al pobre porque es pobre; y no aplastar a los necesitados en los tribunales;
23 Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
porque Yahvé defenderá su caso, y saquean la vida de los que los saquean.
24 Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
No te hagas amigo de un hombre de mal genio. No te asocies con quien alberga ira,
25 Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
para que no aprendas sus caminos y atrapar tu alma.
26 Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
No seas de los que golpean las manos, de los que son garantía de las deudas.
27 Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
Si no tienes medios para pagar, ¿por qué debería quitarte la cama de debajo de ti?
28 Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
No muevas el antiguo mojón que sus padres han establecido.
29 Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
¿Has visto hombre diligente en su obra? Estará delante de los reyes y no de la gentuza.
