< Przysłów 22 >
1 Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
Melius est nomen bonum, quam divitiæ multæ: super argentum et aurum, gratia bona.
2 Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
3 Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
Callidus vidit malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.
4 Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
Finis modestiæ timor Domini, divitiæ et gloria et vita.
5 Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
Arma et gladii in via perversi: custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.
6 Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
7 Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est fœnerantis.
8 Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.
9 Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.
10 Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.
11 Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
12 Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.
13 Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.
14 Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
Fovea profunda, os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
15 Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.
16 Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.
17 Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.
18 Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
Quæ pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis,
19 Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
20 Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
21 Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.
22 Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:
23 Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.
24 Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
25 Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animæ tuæ.
26 Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
27 Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?
28 Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
29 Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
Vidisti virum velocem in opere suo? Coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.