Przysłów 21
1 Serce królewskie jest w ręce Pańskiej jako potoki wód; kędy chce, nakłoni je.
As departyngis of watris, so the herte of the kyng is in the power of the Lord; whidur euer he wole, he schal bowe it.
2 Wszelka droga człowieka prosta jest przed oczyma jego; ale Pan, jest który serca waży.
Ech weye of a man semeth riytful to hym silf; but the Lord peisith the hertis.
3 Czynić sprawiedliwość i sąd, bardziej się Panu podoba, niżeli ofiara.
To do merci and doom plesith more the Lord, than sacrifices doen.
4 Wyniosłość oczu i nadętość serca, i oranie niepobożnych są grzechem.
Enhaunsyng of iyen is alargyng of the herte; the lanterne of wickid men is synne.
5 Myśli pracowitego pewne dostatki przynoszą; ale każdego skwapliwego przynoszą pewną nędzę.
The thouytis of a stronge man ben euere in abundaunce; but ech slow man is euere in nedynesse.
6 Zebrane skarby językiem kłamliwym są marnością pomijającą tych, którzy szukają śmierci.
He that gaderith tresours bi the tunge of a leesing, is veyne, and with outen herte; and he schal be hurtlid to the snaris of deth.
7 Drapiestwo niezbożnych potrwoży ich; bo nie chcieli czynić to, co było sprawiedliwego.
The raueyns of vnpitouse men schulen drawe hem doun; for thei nolden do doom.
8 Mąż, którego droga przewrotna, obcym jest; ale sprawa czystego jest prosta.
The weiward weie of a man is alien fro God; but the werk of hym that is cleene, is riytful.
9 Lepiej jest mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
It is betere to sitte in the corner of an hous with oute roof, than with a womman ful of chydyng, and in a comyn hous.
10 Dusza niezbożnego pragnie złego, a przyjaciel jego nie bywa wdzięczny w oczach jego.
The soule of an vnpitouse man desirith yuel; he schal not haue merci on his neiybore.
11 Gdy karzą naśmiewcę, prostak mędrszym bywa; a gdy roztropnie postępują z mądrym, przyjmuje naukę.
Whanne a man ful of pestilence is punyschid, a litil man of wit schal be the wisere; and if he sueth a wijs man, he schal take kunnyng.
12 Bóg daje przestrogę sprawiedliwemu na domie niezbożnika, który podwraca niezbożnych dla złości ich.
A iust man of the hous of a wickid man thenkith, to withdrawe wickid men fro yuel.
13 Kto zatula ucho swe na wołanie ubogiego, i on sam będzie wołał, a nie będzie wysłuchany.
He that stoppith his eere at the cry of a pore man, schal crye also, and schal not be herd.
14 Dar potajemnie dany uśmierza zapalczywość, i upominek w zanadrza włożony gniew wielki uspokaja.
A yift hid quenchith chidyngis; and a yift in bosum quenchith the moost indignacioun.
15 Radość się mnoży sprawiedliwemu, gdy się sąd odprawuje; ale strach tym, którzy czynią nieprawość.
It is ioye to a iust man to make doom; and it is drede to hem that worchen wickidnesse.
16 Człowiek błądzący z drogi mądrości w zebraniu umarłych odpoczywać będzie.
A man that errith fro the weie of doctryn, schal dwelle in the cumpany of giauntis.
17 Mąż, który dobrą myśl miłuje, staje się ubogim; a kto miłuje wino i olejki, nie zbogaci się.
He that loueth metis, schal be in nedynesse; he that loueth wiyn and fatte thingis, schal not be maad riche.
18 Niezbożnik będzie okupem za sprawiedliwego, a za uprzejmych przewrotnik.
An vnpitouse man schal be youun for a iust man; and a wickid man schal be youun for a riytful man.
19 Lepiej mieszkać w ziemi pustej, niż z żoną swarliwą i gniewliwą.
It is betere to dwelle in a desert lond, than with a womman ful of chidyng, and wrathful.
20 Skarb pożądany i olej są w przybytku mądrego; ale głupi człowiek pożera go.
Desirable tresoure and oile is in the dwelling places of a iust man; and an vnprudent man schal distrie it.
21 Kto naśladuje sprawiedliwości i miłosierdzia, znajduje żywot, sprawiedliwość i sławę.
He that sueth riytfulnesse and mercy, schal fynde lijf and glorie.
22 Mądry ubiega miasto mocarzy, a burzy potęgę ufności ich.
A wijs man stiede `in to the citee of stronge men, and distriede the strengthe of trist therof.
23 Kto strzeże ust swoich i języka swego, strzeże od ucisków duszy swojej.
He that kepith his mouth and his tunge, kepith his soule from angwischis.
24 Hardego i pysznego imię jest naśmiewca, który wszysko poniewoli i z pychą czyni.
A proude man and boosteere is clepid a fool, that worchith pride in ire.
25 Leniwego żądość zabija; bo ręce jego robić nie chcą.
Desiris sleen a slow man; for hise hondis nolden worche ony thing.
26 Każdego dnia pała pożądliwością; ale sprawiedliwy udziela, a nie szczędzi.
Al dai he coueitith and desirith; but he that is a iust man, schal yyue, and schal not ceesse.
27 Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością, a dopieroż gdyby ją w grzechu ofiarował.
The offringis of wickid men, that ben offrid of greet trespas, ben abhomynable.
28 Świadek fałszywy zaginie; ale mąż dobry to, co słyszy, statecznie mówić będzie.
A fals witnesse schal perische; a man obedient schal speke victorie.
29 Mąż niezbożny zatwardza twarz swoję; ale uprzejmy sam sprawuje drogę swoję.
A wickid man makith sad his cheer vnschamefastli; but he that is riytful, amendith his weie.
30 Niemasz mądrości, ani rozumu, ani rady przeciwko Panu.
No wisdom is, no prudence is, no counsel is ayens the Lord.
31 Konia gotują na dzień bitwy; ale od Pana jest wybawienie.
An hors is maad redi to the dai of batel; but the Lord schal yyue helthe.
