Przysłów 21
1 Serce królewskie jest w ręce Pańskiej jako potoki wód; kędy chce, nakłoni je.
Just as with the dividing of the waters, so also is the heart of the king in the hand of the Lord. He shall bend it whichever way he wills.
2 Wszelka droga człowieka prosta jest przed oczyma jego; ale Pan, jest który serca waży.
Every way of a man seems right to himself. But the Lord weighs hearts.
3 Czynić sprawiedliwość i sąd, bardziej się Panu podoba, niżeli ofiara.
To do mercy and judgment is more pleasing to the Lord than sacrifices.
4 Wyniosłość oczu i nadętość serca, i oranie niepobożnych są grzechem.
To lift up the eyes is to enlarge the heart. The lamp of the impious is sin.
5 Myśli pracowitego pewne dostatki przynoszą; ale każdego skwapliwego przynoszą pewną nędzę.
The intentions of the robust continually bring forth abundance. But all the lazy are continually in need.
6 Zebrane skarby językiem kłamliwym są marnością pomijającą tych, którzy szukają śmierci.
Whoever gathers treasures by a lying tongue is vain and heartless. And he will stumble into the snares of death.
7 Drapiestwo niezbożnych potrwoży ich; bo nie chcieli czynić to, co było sprawiedliwego.
The robberies of the impious will drag them down, because they were not willing to do judgment.
8 Mąż, którego droga przewrotna, obcym jest; ale sprawa czystego jest prosta.
The perverse way of a man is foreign. But whoever is pure: his work is upright.
9 Lepiej jest mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
It is better to sit in a corner of the attic, than with a contentious woman and in a shared house.
10 Dusza niezbożnego pragnie złego, a przyjaciel jego nie bywa wdzięczny w oczach jego.
The soul of the impious desires evil; he will not take pity on his neighbor.
11 Gdy karzą naśmiewcę, prostak mędrszym bywa; a gdy roztropnie postępują z mądrym, przyjmuje naukę.
When the pestilent is punished, a little one will become wiser. And if he pursues what is wise, he will receive knowledge.
12 Bóg daje przestrogę sprawiedliwemu na domie niezbożnika, który podwraca niezbożnych dla złości ich.
The just thinks carefully about the house of the impious, so that he may draw the impious away from evil.
13 Kto zatula ucho swe na wołanie ubogiego, i on sam będzie wołał, a nie będzie wysłuchany.
Whoever blocks his ears to the outcry of the poor shall also cry out himself, and he will not be heeded.
14 Dar potajemnie dany uśmierza zapalczywość, i upominek w zanadrza włożony gniew wielki uspokaja.
A surprise gift extinguishes anger. And a gift concealed in the bosom extinguishes the greatest indignation.
15 Radość się mnoży sprawiedliwemu, gdy się sąd odprawuje; ale strach tym, którzy czynią nieprawość.
It is gladness for the just to do judgment; and it is dread for those who work iniquity.
16 Człowiek błądzący z drogi mądrości w zebraniu umarłych odpoczywać będzie.
A man who wanders astray from the way of doctrine will linger in the company of the giants.
17 Mąż, który dobrą myśl miłuje, staje się ubogim; a kto miłuje wino i olejki, nie zbogaci się.
Whoever loves a feast will be in deprivation. Whoever loves wine and fatness will not be enriched.
18 Niezbożnik będzie okupem za sprawiedliwego, a za uprzejmych przewrotnik.
The impious is given over instead of the just, and the iniquitous is given over in place of the upright.
19 Lepiej mieszkać w ziemi pustej, niż z żoną swarliwą i gniewliwą.
It is better to live in a deserted land, than with a quarrelsome and emotional woman.
20 Skarb pożądany i olej są w przybytku mądrego; ale głupi człowiek pożera go.
There is desirable treasure, as well as oil, in the habitations of the just. And the imprudent man will waste it.
21 Kto naśladuje sprawiedliwości i miłosierdzia, znajduje żywot, sprawiedliwość i sławę.
Whoever follows justice and mercy shall discover life, justice, and glory.
22 Mądry ubiega miasto mocarzy, a burzy potęgę ufności ich.
The wise has ascended the city of the strong, and he has torn down the bulwark of its confidence.
23 Kto strzeże ust swoich i języka swego, strzeże od ucisków duszy swojej.
Whoever guards his mouth and his tongue guards his soul from anguish.
24 Hardego i pysznego imię jest naśmiewca, który wszysko poniewoli i z pychą czyni.
A proud and arrogant one is also called ignorant, if he, in anger, acts according to pride.
25 Leniwego żądość zabija; bo ręce jego robić nie chcą.
Desires kill the lazy, for his hands are not willing to work at all.
26 Każdego dnia pała pożądliwością; ale sprawiedliwy udziela, a nie szczędzi.
He covets and desires all day long. But whoever is just shall distribute and shall not cease.
27 Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością, a dopieroż gdyby ją w grzechu ofiarował.
The sacrifices of the impious are abominable, because they are offered out of wickedness.
28 Świadek fałszywy zaginie; ale mąż dobry to, co słyszy, statecznie mówić będzie.
A lying witness will perish. An obedient man shall speak of victory.
29 Mąż niezbożny zatwardza twarz swoję; ale uprzejmy sam sprawuje drogę swoję.
The impious man insolently hardens his face. But whoever is upright corrects his own way.
30 Niemasz mądrości, ani rozumu, ani rady przeciwko Panu.
There is no wisdom, there is no prudence, there is no counsel, which is against the Lord.
31 Konia gotują na dzień bitwy; ale od Pana jest wybawienie.
The horse is prepared for the day of battle. But the Lord bestows salvation.
