Przysłów 21
1 Serce królewskie jest w ręce Pańskiej jako potoki wód; kędy chce, nakłoni je.
The king’s heart is a waterway in the hand of the LORD; He directs it where He pleases.
2 Wszelka droga człowieka prosta jest przed oczyma jego; ale Pan, jest który serca waży.
All a man’s ways seem right to him, but the LORD weighs the heart.
3 Czynić sprawiedliwość i sąd, bardziej się Panu podoba, niżeli ofiara.
To do righteousness and justice is more desirable to the LORD than sacrifice.
4 Wyniosłość oczu i nadętość serca, i oranie niepobożnych są grzechem.
Haughty eyes and a proud heart— the guides of the wicked—are sin.
5 Myśli pracowitego pewne dostatki przynoszą; ale każdego skwapliwego przynoszą pewną nędzę.
The plans of the diligent bring plenty, as surely as haste leads to poverty.
6 Zebrane skarby językiem kłamliwym są marnością pomijającą tych, którzy szukają śmierci.
Making a fortune by a lying tongue is a vanishing mist, a deadly pursuit.
7 Drapiestwo niezbożnych potrwoży ich; bo nie chcieli czynić to, co było sprawiedliwego.
The violence of the wicked will sweep them away because they refuse to do what is just.
8 Mąż, którego droga przewrotna, obcym jest; ale sprawa czystego jest prosta.
The way of a guilty man is crooked, but the conduct of the innocent is upright.
9 Lepiej jest mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
Better to live on a corner of the roof than to share a house with a quarrelsome wife.
10 Dusza niezbożnego pragnie złego, a przyjaciel jego nie bywa wdzięczny w oczach jego.
The soul of the wicked man craves evil; his neighbor finds no favor in his eyes.
11 Gdy karzą naśmiewcę, prostak mędrszym bywa; a gdy roztropnie postępują z mądrym, przyjmuje naukę.
When a mocker is punished, the simple gain wisdom; and when a wise man is instructed, he acquires knowledge.
12 Bóg daje przestrogę sprawiedliwemu na domie niezbożnika, który podwraca niezbożnych dla złości ich.
The Righteous One considers the house of the wicked and brings the wicked to ruin.
13 Kto zatula ucho swe na wołanie ubogiego, i on sam będzie wołał, a nie będzie wysłuchany.
Whoever shuts his ears to the cry of the poor, he too shall cry out and receive no answer.
14 Dar potajemnie dany uśmierza zapalczywość, i upominek w zanadrza włożony gniew wielki uspokaja.
A gift in secret soothes anger, and a covert bribe pacifies great wrath.
15 Radość się mnoży sprawiedliwemu, gdy się sąd odprawuje; ale strach tym, którzy czynią nieprawość.
Justice executed is a joy to the righteous, but a terror to the workers of iniquity.
16 Człowiek błądzący z drogi mądrości w zebraniu umarłych odpoczywać będzie.
The man who strays from the path of understanding will rest in the assembly of the dead.
17 Mąż, który dobrą myśl miłuje, staje się ubogim; a kto miłuje wino i olejki, nie zbogaci się.
He who loves pleasure will become poor; the one who loves wine and oil will never be rich.
18 Niezbożnik będzie okupem za sprawiedliwego, a za uprzejmych przewrotnik.
The wicked become a ransom for the righteous, and the faithless for the upright.
19 Lepiej mieszkać w ziemi pustej, niż z żoną swarliwą i gniewliwą.
Better to live in the desert than with a contentious and ill-tempered wife.
20 Skarb pożądany i olej są w przybytku mądrego; ale głupi człowiek pożera go.
Precious treasures and oil are in the dwelling of the wise, but a foolish man consumes them.
21 Kto naśladuje sprawiedliwości i miłosierdzia, znajduje żywot, sprawiedliwość i sławę.
He who pursues righteousness and loving devotion finds life, righteousness, and honor.
22 Mądry ubiega miasto mocarzy, a burzy potęgę ufności ich.
A wise man scales the city of the mighty and pulls down the stronghold in which they trust.
23 Kto strzeże ust swoich i języka swego, strzeże od ucisków duszy swojej.
He who guards his mouth and tongue keeps his soul from distress.
24 Hardego i pysznego imię jest naśmiewca, który wszysko poniewoli i z pychą czyni.
Mocker is the name of the proud and arrogant man— of him who acts with excessive pride.
25 Leniwego żądość zabija; bo ręce jego robić nie chcą.
The craving of the slacker kills him because his hands refuse to work.
26 Każdego dnia pała pożądliwością; ale sprawiedliwy udziela, a nie szczędzi.
All day long he covets more, but the righteous give without restraint.
27 Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością, a dopieroż gdyby ją w grzechu ofiarował.
The sacrifice of the wicked is detestable— how much more so when brought with ill intent!
28 Świadek fałszywy zaginie; ale mąż dobry to, co słyszy, statecznie mówić będzie.
A lying witness will perish, but the man who listens to truth will speak forever.
29 Mąż niezbożny zatwardza twarz swoję; ale uprzejmy sam sprawuje drogę swoję.
A wicked man hardens his face, but the upright man makes his way sure.
30 Niemasz mądrości, ani rozumu, ani rady przeciwko Panu.
There is no wisdom, no understanding, no counsel that can prevail against the LORD.
31 Konia gotują na dzień bitwy; ale od Pana jest wybawienie.
A horse is prepared for the day of battle, but victory is of the LORD.
