Przysłów 20
1 Wino czyni pośmiewcę, a napój mocny zwajcę; przetoż każdy, co się w nim kocha, nie bywa mądrym.
El vino hace burlador, la cerveza alborotador; y cualquiera que en ellos yerra, no será sabio.
2 Strach królewski jest jako, ryk lwięcia; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko duszy swojej.
Como bramido de cachorro de león es el miedo del rey; el que lo hace enojar, peca contra su alma.
3 Uczciwa rzecz każdemu, poprzestać zwady; ale głupim jest, co się w nią wdaje.
Honra es del hombre dejarse de contienda; mas todo loco se envolverá en ella.
4 Dla zimna leniwy nie orze; przetoż żebrać będzie we żniwa, ale nic nie otrzyma.
El perezoso no ara a causa del invierno; pedirá, pues, en la siega, y no hallará.
5 Rada w sercu męża jest jako woda głęboka: jednak mąż rozumny naczerpnie jej.
Como aguas profundas es el consejo en el corazón del hombre; mas el hombre entendido lo alcanzará a sacar.
6 Większa część ludzi przechwala się uczynnością swoją; ale w samej rzeczy, któż takiego znajdzie?
Muchos hombres publican cada uno su misericordia; mas varón de verdad, ¿quién lo hallará?
7 Sprawiedliwy chodzi w uprzejmości swojej; błogosławieni synowie jego po nim.
El justo que camina en su integridad, bienaventurados serán sus hijos después de él.
8 Król siedząc na stolicy sądowej rozgania oczyma swemi wszystko złe.
El rey que se sienta en el trono de juicio, con su mirar disipa todo mal.
9 Któż rzecze: Oczyściłem serce moje? czystym jest od grzechu mego?
¿Quién podrá decir: Yo he limpiado mi corazón; limpio estoy de mi pecado?
10 Dwojaki gwicht i dwojaka miara, to oboje obrzydliwością jest Panu.
Doble pesa y doble medida, abominación son al SEÑOR ambas cosas.
11 Po zabawach swych poznane bywa i dziecię, jeźli czysty i prawy uczynek jego.
Aun el niño es conocido por sus obras, si su obra fuere limpia y recta.
12 Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, Pan to oboje uczynił.
El oído que oye, y el ojo que ve; el SEÑOR hizo ambas cosas.
13 Nie kochaj się w spaniu, byś snać nie zubożał, otwórz oczy swoje, a nasycisz się chlebem.
No ames el sueño, para que no te empobrezcas; abre tus ojos, y te saciarás de pan.
14 Złe to, złe to, mówi ten, co kupuje, a odszedłszy, ali się chlubi.
El que compra dice: Malo es, malo es; mas cuando se aparta, se alaba.
15 Wargi umiejętne są jako złoto i obfitość pereł, i kosztowne klejnoty.
Hay oro y multitud de piedras preciosas; mas los labios sabios son vaso precioso.
16 Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.
Quítale su ropa al que salió por fiador del extraño; y tómale prenda al que fía la extraña.
17 Smaczny jest drugiemu chleb kłamstwa; ale potem piaskiem napełnione będą usta jego.
Sabroso es al hombre el pan de mentira; mas después su boca será llena de cascajo.
18 Myśli radami utwierdzaj, a wojnę prowadź opatrznie.
Los pensamientos con el consejo se ordenan; y con sabios consejos se hace la guerra.
19 Kto objawia tajemnicę, zdradliwie się obchodzi; przetoż z tymy, którzy pochlebiają wargami swemi, nie miej towarzystwa.
El que descubre el secreto, en chismes anda; no te entremetas, pues, con el que lisonjea con sus labios.
20 Kto złorzeczy ojcu swemu albo matce swojej, zgaśnie pochodnia jego w gęstych ciemnościach.
El que maldice a su padre o a su madre, su candela será apagada en oscuridad tenebrosa.
21 Dziedzictwu prędko z początku nabytemu naostatek błogosławić nie będą.
La herencia adquirida de prisa al principio, su postrimería no será bendita.
22 Nie mów: Oddam złem. Oczekuj na Pana, a wybawi cię.
No digas, yo me vengaré; espera al SEÑOR, y él te salvará.
23 Obrzydliwością Panu dwojaki gwicht, a szale fałszywe nie podobają mu się.
Abominación son al SEÑOR las pesas dobles; y el peso falso no es bueno.
24 Od Pana bywają sprawowane drogi męża; ale człowiek jakoż zrozumie drogę jego?
Del SEÑOR son los pasos del hombre; ¿cómo, pues, entenderá el hombre su camino?
25 Pożreć rzecz poświęconą, jest człowiekowi sidłem; a poślubiwszy co, tego zaś szukać, jakoby tego ujść.
Lazo es al hombre el devorar lo santo, y andar pesquisando después de los votos.
26 Król mądry rozprasza niezbożnych, i przywodzi na nich pomstę.
El rey sabio esparce los impíos; y sobre ellos hace rodar la rueda.
27 Dusza ludzka jest pochodnią Pańską, która doświadcza wszystkich skrytości wnętrznych.
Candela del SEÑOR es el aliento del hombre que escudriña lo secreto del vientre.
28 Miłosierdzie i prawda króla strzegą, a stolica jego miłosierdziem wsparta bywa.
Clemencia y verdad guardan al rey; y con misericordia sustenta su trono.
29 Ozdoba młodzieńców jest siła ich, a sędziwość poczciwością starców.
La gloria de los jóvenes es su fortaleza, y la hermosura de los viejos su vejez.
30 Złemu są lekarstwem siności ran, i razy przenikające do wnętrzności żywota jego.
Las señales de las heridas pasadas son medicina para curar lo malo; y las vivas amonestaciones llegan a lo más secreto del vientre.
