Przysłów 20
1 Wino czyni pośmiewcę, a napój mocny zwajcę; przetoż każdy, co się w nim kocha, nie bywa mądrym.
Wine is an intemperate thing, and strong drink full of violence: but every fool is entangled with them.
2 Strach królewski jest jako, ryk lwięcia; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko duszy swojej.
The threat of a king differs not from the rage of a lion; and he that provokes him sins against his own soul.
3 Uczciwa rzecz każdemu, poprzestać zwady; ale głupim jest, co się w nią wdaje.
[It is] a glory to a man to turn aside from railing; but every fool is entangled with such matters.
4 Dla zimna leniwy nie orze; przetoż żebrać będzie we żniwa, ale nic nie otrzyma.
A sluggard when reproached is not ashamed: so also he who borrows corn in harvest.
5 Rada w sercu męża jest jako woda głęboka: jednak mąż rozumny naczerpnie jej.
Counsel in a man's heart is deep water; but a prudent man will draw it out.
6 Większa część ludzi przechwala się uczynnością swoją; ale w samej rzeczy, któż takiego znajdzie?
A man is valuable, and a merciful man precious: but [it is] hard to find a faithful man.
7 Sprawiedliwy chodzi w uprzejmości swojej; błogosławieni synowie jego po nim.
He that walks blameless in justice, shall leave his children blessed.
8 Król siedząc na stolicy sądowej rozgania oczyma swemi wszystko złe.
Whenever a righteous king sits on the throne, no evil thing can stand before his presence.
9 Któż rzecze: Oczyściłem serce moje? czystym jest od grzechu mego?
Who will boast that he has a pure heart? or who will boldly say that he is pure from sins?
10 Dwojaki gwicht i dwojaka miara, to oboje obrzydliwością jest Panu.
A large and small weight, and various measures, are even both of them unclean before the Lord; and [so is] he that makes them.
11 Po zabawach swych poznane bywa i dziecię, jeźli czysty i prawy uczynek jego.
A youth [when in company] with a godly man, will be restrained in his devices, and [then] his way will be straight.
12 Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, Pan to oboje uczynił.
The ear hears, and the eye sees: even both of them are the Lord's work.
13 Nie kochaj się w spaniu, byś snać nie zubożał, otwórz oczy swoje, a nasycisz się chlebem.
Love not to speak ill, lest you be cut off: open your eyes, and be filled with bread.
14 Złe to, złe to, mówi ten, co kupuje, a odszedłszy, ali się chlubi.
15 Wargi umiejętne są jako złoto i obfitość pereł, i kosztowne klejnoty.
16 Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.
17 Smaczny jest drugiemu chleb kłamstwa; ale potem piaskiem napełnione będą usta jego.
18 Myśli radami utwierdzaj, a wojnę prowadź opatrznie.
19 Kto objawia tajemnicę, zdradliwie się obchodzi; przetoż z tymy, którzy pochlebiają wargami swemi, nie miej towarzystwa.
20 Kto złorzeczy ojcu swemu albo matce swojej, zgaśnie pochodnia jego w gęstych ciemnościach.
The lamp of him that reviles father or mother shall be put out, and his eyeballs shall see darkness.
21 Dziedzictwu prędko z początku nabytemu naostatek błogosławić nie będą.
A portion hastily gotten at first shall not be blessed in the end.
22 Nie mów: Oddam złem. Oczekuj na Pana, a wybawi cię.
Say not, I will avenge myself on my enemy; but wait on the Lord, that he may help you.
23 Obrzydliwością Panu dwojaki gwicht, a szale fałszywe nie podobają mu się.
A double weight is an abomination to the Lord; and a deceitful balance is not good in his sight.
24 Od Pana bywają sprawowane drogi męża; ale człowiek jakoż zrozumie drogę jego?
A man's goings are directed of the Lord: how then can a mortal understand his ways?
25 Pożreć rzecz poświęconą, jest człowiekowi sidłem; a poślubiwszy co, tego zaś szukać, jakoby tego ujść.
It is a snare to a man hastily to consecrate some of his own property: for [in that case] repentance comes after vowing.
26 Król mądry rozprasza niezbożnych, i przywodzi na nich pomstę.
A wise king utterly crushes the ungodly, and will bring a wheel upon them.
27 Dusza ludzka jest pochodnią Pańską, która doświadcza wszystkich skrytości wnętrznych.
The spirit of man is a light of the Lord, who searches the inmost parts of the belly.
28 Miłosierdzie i prawda króla strzegą, a stolica jego miłosierdziem wsparta bywa.
Mercy and truth are a guard to a king, and will surround his throne with righteousness.
29 Ozdoba młodzieńców jest siła ich, a sędziwość poczciwością starców.
Wisdom is an ornament to young men; and grey [hairs] are the glory of old men.
30 Złemu są lekarstwem siności ran, i razy przenikające do wnętrzności żywota jego.
Bruises and contusions befall bad men; and plagues [shall come] in the inward parts of [their] belly.
