Przysłów 19
1 Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swej, niżeli przewrotny w wargach swoich, który jest głupim.
Better is the poor who walks in his integrity than he who is perverse in his lips and is a fool.
2 Zaiste duszy bez umiejętności nie dobrze, a kto jest prędkich nóg, potknie się.
It is not good to have zeal without knowledge; nor being hasty with one’s feet and sins ·deviates (from the standard goal)·.
3 Głupstwo człowiecze podwraca drogę jego, a przecie przeciwko Panu zapala się gniewem serce jego.
The foolishness of man subverts his way; his heart rages against Adonai.
4 Bogactwa przyczyniają wiele przyjaciół; ale ubogi od przyjaciela swego odłączony bywa.
Wealth adds many friends, but the poor is separated from his friend.
5 Fałszywy świadek nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, nie ujdzie.
A false witness shall not be unpunished. He who pours out lies shall not go free.
6 Wielu się ich uniża przed księciem, a każdy jest przyjacielem mężowi szczodremu.
Many will entreat the favor of a ruler, and everyone is a friend to a man who gives gifts.
7 Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go; daleko więcej inni przyjaciele jego oddalają się od niego; woła za nimi, a niemasz ich.
All the relatives of the poor shun him: how much more do his friends avoid him! He pursues them with pleas, but they are gone.
8 Nabywa rozumu, kto miłuje duszę swoję, a strzeże roztropności, aby znalazł co dobrego.
He who gets wisdom 'ahav ·affectionately loves· his own soul. He who keeps understanding shall find good.
9 Świadek fałszywy nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, zginie.
A false witness shall not be unpunished. He who utters lies shall perish.
10 Nie przystoi głupiemu rozkosz, ani słudze panować nad książętami.
Delicate living is not appropriate for a fool, much less for a servant to have rule over princes.
11 Rozum człowieczy zawściąga gniew jego, a ozdoba jego jest mijać przestępstwo.
The discretion of a man makes him slow to anger. It is his glory to overlook a rebellious breach of relationship.
12 Zapalczywość królewska jest jako ryk lwięcia; ale łaska jego jest jako rosa na trawie.
The king’s wrath is like the roaring of a lion, but his favor is like dew on the grass.
13 Syn głupi jest utrapieniem ojcu swemu, a żona swarliwa jest jako ustawiczne kapanie przez dach.
A foolish son is the calamity of his father. A wife’s quarrels are a continual dripping.
14 Dom i majętność dziedzictwem przypada po rodzicach; ale żona roztropna jest od Pana.
House and riches are an inheritance from fathers, but a prudent wife is from Adonai.
15 Lenistwo przywodzi twardy sen, a dusza gnuśna będzie łaknęła.
Slothfulness casts into a deep sleep. The idle soul shall suffer hunger.
16 Kto strzeże przykazania, strzeże duszy swojej; ale kto gardzi drogami swemi, zginie.
He who keeps a mitzvah ·instruction· keeps his soul, but he who is contemptuous in his ways shall die.
17 Panu pożycza, kto ma litość nad ubogim, a on mu za dobrodziejstwo jego odda.
He who has pity on the poor lends to Adonai; he will reward him.
18 Karz syna swego, póki o nim nadzieja, a zabiegając zginieniu jego niech mu nie folguje dusza twoja.
Discipline your son, for there is hope; don’t be a willing party to his death.
19 Wielki gniew okazuj, kiedy odpuszczasz karanie, grożąc mu, ponieważ odpuszczasz, że potem srożej karać będziesz.
A hot-tempered man must pay the penalty, for if you rescue him, you must do it again.
20 Słuchaj rady, a przyjmuj karność, abyś kiedyżkolwiek był mądrym.
Sh'ma ·Hear obey· counsel and receive instruction, that you may be wise in your latter end.
21 Wiele jest myśli w sercu człowieczem; ale rada Pańska, ta się ostoi.
There are many plans in a man’s heart, but Adonai’s counsel will prevail.
22 Pożądana rzecz człowiekowi dobroczynność jego, ale lepszy jest ubogi, niż mąż kłamliwy.
That which makes a man to be desired is his chesed ·loving-kindness·. A poor man is better than a liar.
23 Bojażń Pańska prowadzi do żywota, a kto ją ma, w obfitości mieszka, i nie spotka go nieszczęście.
The fear of Adonai leads to life, then contentment; he rests and will not be touched by trouble.
24 Leniwy kryje rękę swą pod pachę, i do ust swych nie podnosi jej.
The sluggard buries his hand in the dish; he will not so much as bring it to his mouth again.
25 Bij naśmiewcę, żeby prostak był ostrożniejszym; a roztropnego sfukaj, żeby zrozumiał umiejętność.
Flog a scoffer, and the simple will learn prudence; rebuke one who has understanding, and he will gain knowledge.
26 Syn wstyd i hańbę zadawający, ojca gubi i matkę wygania.
He who robs his father and drives away his mother, is a son who causes shame and brings reproach.
27 Synu mój! przestań słuchać nauki, któraby cię odwodziła od mów rozumnych.
If you stop sh'ma ·hearing obeying· instruction, my son, you will be lead astray, intoxicated, unintentional sin ·error· from the words of knowledge.
28 Świadek złośliwy pośmiewa się z sądu, a usta niezbożnych połykają nieprawość.
A corrupt witness mocks mishpat ·justice·, and the mouth of the wicked gulps down vain striving of iniquity.
29 Sądy są na pośmiewców zgotowane, a guzy na grzbiet głupich.
Penalties are prepared for scoffers, and beatings for the backs of fools.
