Przysłów 19
1 Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swej, niżeli przewrotny w wargach swoich, który jest głupim.
Better is the poor who walks in his simplicity, than the rich who twists his lips and is unwise.
2 Zaiste duszy bez umiejętności nie dobrze, a kto jest prędkich nóg, potknie się.
Where there is no knowledge of the soul, there is no good. And whoever hurries with his feet will stumble.
3 Głupstwo człowiecze podwraca drogę jego, a przecie przeciwko Panu zapala się gniewem serce jego.
The foolishness of a man undermines his steps. And then he seethes in his soul against God.
4 Bogactwa przyczyniają wiele przyjaciół; ale ubogi od przyjaciela swego odłączony bywa.
Riches add many friends. But from the pauper, even those whom he had become separated.
5 Fałszywy świadek nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, nie ujdzie.
A false witness shall not go unpunished. And whoever speaks lies will not escape.
6 Wielu się ich uniża przed księciem, a każdy jest przyjacielem mężowi szczodremu.
Many honor the character of one who is powerful, and there are friends for a giver of gifts.
7 Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go; daleko więcej inni przyjaciele jego oddalają się od niego; woła za nimi, a niemasz ich.
The brothers of the poor man hate him. Moreover, even his friends have withdrawn far from him. Whoever pursues only words shall have nothing.
8 Nabywa rozumu, kto miłuje duszę swoję, a strzeże roztropności, aby znalazł co dobrego.
But whoever possesses reason loves his own soul. And one who guards prudence shall discover good things.
9 Świadek fałszywy nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, zginie.
A false witness shall not go unpunished. And whoever speaks lies will perish.
10 Nie przystoi głupiemu rozkosz, ani słudze panować nad książętami.
Fine things are not fitting for the foolish, nor is it fitting for a servant to rule over princes.
11 Rozum człowieczy zawściąga gniew jego, a ozdoba jego jest mijać przestępstwo.
The doctrine of a man is known through patience. And his glory is to pass beyond iniquities.
12 Zapalczywość królewska jest jako ryk lwięcia; ale łaska jego jest jako rosa na trawie.
Like the roaring of a lion, so also is the wrath of a king. And his cheerfulness is like the dew upon the grass.
13 Syn głupi jest utrapieniem ojcu swemu, a żona swarliwa jest jako ustawiczne kapanie przez dach.
A foolish son is the grief of his father. And an argumentative wife is like a roof that is continually leaking.
14 Dom i majętność dziedzictwem przypada po rodzicach; ale żona roztropna jest od Pana.
A house and its riches are given by parents. But a prudent wife is particularly from the Lord.
15 Lenistwo przywodzi twardy sen, a dusza gnuśna będzie łaknęła.
Laziness sends one into a deep sleep, and a dissolute soul will go hungry.
16 Kto strzeże przykazania, strzeże duszy swojej; ale kto gardzi drogami swemi, zginie.
Whoever guards a commandment guards his own soul. But whoever neglects his own way will die.
17 Panu pożycza, kto ma litość nad ubogim, a on mu za dobrodziejstwo jego odda.
Whoever is merciful to the poor lends to the Lord. And he will repay him for his efforts.
18 Karz syna swego, póki o nim nadzieja, a zabiegając zginieniu jego niech mu nie folguje dusza twoja.
Teach your son; do not despair. But do not set your soul toward putting him to death.
19 Wielki gniew okazuj, kiedy odpuszczasz karanie, grożąc mu, ponieważ odpuszczasz, że potem srożej karać będziesz.
Whoever is impatient will sustain damage. And when it has been taken away, he will set up another.
20 Słuchaj rady, a przyjmuj karność, abyś kiedyżkolwiek był mądrym.
Listen to counsel and take up discipline, so that you may be wise in your latter days.
21 Wiele jest myśli w sercu człowieczem; ale rada Pańska, ta się ostoi.
There are many intentions in the heart of a man. But the will of the Lord shall stand firm.
22 Pożądana rzecz człowiekowi dobroczynność jego, ale lepszy jest ubogi, niż mąż kłamliwy.
An indigent man is merciful. And a pauper is better than a deceitful man.
23 Bojażń Pańska prowadzi do żywota, a kto ją ma, w obfitości mieszka, i nie spotka go nieszczęście.
The fear of the Lord is unto life. And he shall linger in plentitude, without being visited by disaster.
24 Leniwy kryje rękę swą pod pachę, i do ust swych nie podnosi jej.
The lazy conceals his hand under his arm, and he will not so much as bring it to his mouth.
25 Bij naśmiewcę, żeby prostak był ostrożniejszym; a roztropnego sfukaj, żeby zrozumiał umiejętność.
When the pestilent are scourged, the foolish will become wiser. But if you chastise the wise, he will understand discipline.
26 Syn wstyd i hańbę zadawający, ojca gubi i matkę wygania.
Whoever afflicts his father and flees from his mother is disreputable and unhappy.
27 Synu mój! przestań słuchać nauki, któraby cię odwodziła od mów rozumnych.
Son, do not cease listening to doctrine, and do not be ignorant of the sermons of knowledge.
28 Świadek złośliwy pośmiewa się z sądu, a usta niezbożnych połykają nieprawość.
An unjust witness ridicules judgment. And the mouth of the impious devours iniquity.
29 Sądy są na pośmiewców zgotowane, a guzy na grzbiet głupich.
Judgments are prepared for those who ridicule. And striking hammers are prepared for the bodies of the foolish.
