< Przysłów 19 >
1 Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swej, niżeli przewrotny w wargach swoich, który jest głupim.
The folly of a man spoils his ways: and he blames God in his heart.
2 Zaiste duszy bez umiejętności nie dobrze, a kto jest prędkich nóg, potknie się.
3 Głupstwo człowiecze podwraca drogę jego, a przecie przeciwko Panu zapala się gniewem serce jego.
4 Bogactwa przyczyniają wiele przyjaciół; ale ubogi od przyjaciela swego odłączony bywa.
Wealth acquires many friends; but the poor is deserted even of the friend he has.
5 Fałszywy świadek nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, nie ujdzie.
A false witness shall not be unpunished, and he that accuses unjustly shall not escape.
6 Wielu się ich uniża przed księciem, a każdy jest przyjacielem mężowi szczodremu.
Many court the favour of kings; but every bad man becomes a reproach to [another] man.
7 Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go; daleko więcej inni przyjaciele jego oddalają się od niego; woła za nimi, a niemasz ich.
Every one who hates [his] poor brother shall also be far from friendship. Good understanding will draw near to them that know it, and a sensible man will find it. He that does much harm perfects mischief; and he that used provoking words shall not escape.
8 Nabywa rozumu, kto miłuje duszę swoję, a strzeże roztropności, aby znalazł co dobrego.
He that procures wisdom loves himself; and he that keeps wisdom shall find good.
9 Świadek fałszywy nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, zginie.
A false witness shall not be unpunished; and whosoever shall kindle mischief shall perish by it.
10 Nie przystoi głupiemu rozkosz, ani słudze panować nad książętami.
Delight does not suit a fool, nor [is it seemly] if a servant should begin to rule with haughtiness.
11 Rozum człowieczy zawściąga gniew jego, a ozdoba jego jest mijać przestępstwo.
A merciful man is long-suffering; and his triumph overtakes transgressors.
12 Zapalczywość królewska jest jako ryk lwięcia; ale łaska jego jest jako rosa na trawie.
The threatening of a king is like the roaring of a lion; but as dew on the grass, so is his favour.
13 Syn głupi jest utrapieniem ojcu swemu, a żona swarliwa jest jako ustawiczne kapanie przez dach.
A foolish son is a disgrace to his father: vows [paid out] of the hire of a harlot are not pure.
14 Dom i majętność dziedzictwem przypada po rodzicach; ale żona roztropna jest od Pana.
Fathers divide house and substance to [their] children: but a wife is suited to a man by the Lord.
15 Lenistwo przywodzi twardy sen, a dusza gnuśna będzie łaknęła.
Cowardice possesses the effeminate [man]; and the soul of the sluggard shall hunger.
16 Kto strzeże przykazania, strzeże duszy swojej; ale kto gardzi drogami swemi, zginie.
He that keeps the commandment keeps his own soul; but he that despises his ways shall perish.
17 Panu pożycza, kto ma litość nad ubogim, a on mu za dobrodziejstwo jego odda.
He that has pity on the poor lends to the Lord; and he will recompense to him according to his gift.
18 Karz syna swego, póki o nim nadzieja, a zabiegając zginieniu jego niech mu nie folguje dusza twoja.
Chasten thy son, for so he shall be hopeful; and be not exalted in thy soul to haughtiness.
19 Wielki gniew okazuj, kiedy odpuszczasz karanie, grożąc mu, ponieważ odpuszczasz, że potem srożej karać będziesz.
A malicious man shall be severely punished, and if he commit injury, he shall also lose his life.
20 Słuchaj rady, a przyjmuj karność, abyś kiedyżkolwiek był mądrym.
Hear, son, the instruction of thy father, that thou mayest be wise at thy latter end.
21 Wiele jest myśli w sercu człowieczem; ale rada Pańska, ta się ostoi.
[There are] many thoughts in a man's heart; but the counsel of the Lord abides for ever.
22 Pożądana rzecz człowiekowi dobroczynność jego, ale lepszy jest ubogi, niż mąż kłamliwy.
Mercy is a fruit to a man: and a poor man is better than a rich liar.
23 Bojażń Pańska prowadzi do żywota, a kto ją ma, w obfitości mieszka, i nie spotka go nieszczęście.
The fear of the Lord is life to a man: and he shall lodge without fear in places where knowledge is not seen.
24 Leniwy kryje rękę swą pod pachę, i do ust swych nie podnosi jej.
He that unjustly hides his hands in his bosom, will not even [bring] them up to his mouth.
25 Bij naśmiewcę, żeby prostak był ostrożniejszym; a roztropnego sfukaj, żeby zrozumiał umiejętność.
When a pestilent character is scourged, a simple man is made wiser: and if thou reprove a wise man, he will understand discretion.
26 Syn wstyd i hańbę zadawający, ojca gubi i matkę wygania.
He that dishonours his father, and drives away his mother, shall be disgraced and shall be exposed to reproach.
27 Synu mój! przestań słuchać nauki, któraby cię odwodziła od mów rozumnych.
A son who ceases to attend to the instruction of a father will cherish evil designs.
28 Świadek złośliwy pośmiewa się z sądu, a usta niezbożnych połykają nieprawość.
He that becomes surety for a foolish child will despise the ordinance: and the mouth of ungodly men shall drink down judgment.
29 Sądy są na pośmiewców zgotowane, a guzy na grzbiet głupich.
Scourges are preparing for the intemperate, and punishments likewise for fools.