Przysłów 17
1 Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
Mejor es un bocado de pan seco, y en paz, que la casa de cuestión llena de víctimas.
2 Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
El siervo prudente se enseñoreará del hijo deshonrador; y entre los hermanos partirá la herencia.
3 Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
Afinador a la plata, y fragua al oro: mas Jehová prueba los corazones.
4 Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
El malo está atento al labio inicuo; y el mentiroso escucha a la lengua maldiciente.
5 Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
El que escarnece al pobre, afrenta a su hacedor; y el que se alegra en la calamidad ajena no será sin castigo.
6 Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
Corona de los viejos son los hijos de los hijos; y la honra de los hijos, sus padres.
7 Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
No conviene al insensato el labio excelente: ¿cuánto menos al príncipe el labio mentiroso?
8 Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
Piedra preciosa es el presente en ojos de sus dueños: a donde quiera que se vuelve, da prosperidad.
9 Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
El que cubre la prevaricación, busca amistad: mas el que reitera la palabra, aparta al príncipe.
10 Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
Aprovecha la reprensión en el entendido, más que cien azotes en el insensato.
11 Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
El rebelde no busca sino mal; y mensajero cruel será enviado contra él.
12 Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
Encuentre con el hombre un oso, que le hayan quitado sus cachorros, y no un insensato en su locura.
13 Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
El que da mal por bien, no se apartará mal de su casa.
14 Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
Soltar las aguas es el principio de la contienda: pues antes que se revuelva el pleito, déjalo.
15 Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
El que justifica al impío, y el que condena al justo, ambos a dos son abominación a Jehová.
16 Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
¿De qué sirve el precio en la mano del insensato para comprar sabiduría, no teniendo entendimiento?
17 Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
En todo tiempo ama el amigo: mas el hermano para la angustia es nacido.
18 Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
El hombre falto de entendimiento toca la mano, fiando a otro delante de su amigo.
19 Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
La prevaricación ama, el que ama pleito; y el que alza su portada, busca quebrantamiento.
20 Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
El perverso de corazón nunca hallará bien; y el que revuelve con su lengua, caerá en mal.
21 Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
El que engendra al insensato, para su tristeza le engendra; y el padre del insensato no se alegrará.
22 Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
El corazón alegre hará buena disposición: mas el espíritu triste seca los huesos.
23 Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
El impío toma presentes del seno, para pervertir las veredas del derecho.
24 Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
En el rostro del entendido se parece la sabiduría: mas los ojos del insensato, hasta el cabo de la tierra.
25 Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
El hijo insensato es enojo a su padre; y amargura a la que le engendró.
26 Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
Ciertamente condenar al justo, no es bueno: ni herir a los príncipes sobre el derecho.
27 Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
Detiene sus dichos el que sabe sabiduría; y de preciado espíritu es el hombre entendido.
28 Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
Aun el insensato cuando calla, es contado por sabio: el que cierra sus labios es entendido.
