Przysłów 17
1 Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
Mejor es comer un trozo seco de comida en paz, que un banquete en una casa llena de conflictos.
2 Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
Un siervo que actúa con sabiduría se hará cargo del hijo que ha caído en desgracia, y compartirá la herencia de la familia con los hermanos.
3 Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
El crisol sirve para probar la plata, y un horno para probar el oro; pero el Señor prueba las mentes.
4 Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
Las personas malvadas escuchan las palabras dañinas; y los mentirosos escuchan las palabras de maldad.
5 Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
Todo aquél que oprime al pobre, insulta a su Hacedor; y el que disfruta viendo el sufrimiento de otros será castigado.
6 Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
Los ancianos se alegran de sus nietos, y los hijos sienten orgullo de sus padres.
7 Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
Las palabras sofisticadas no lucen en la boca de los tontos; mucho menos las mentiras deben estar en labios de un gobernante.
8 Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
Los que practican el soborno creen que tienen una piedra mágica, y creen que tendrán éxito dondequiera que vayan.
9 Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
Si perdonas un mal, cosecharás una amistad; pero si sigues hablando de la ofensa, perderás a tu amigo.
10 Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
Duele más un solo reproche al que es inteligente, que cien golpes a un tonto.
11 Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
Los malvados solo piensan en rebelarse, por eso un mensajero cruel será enviado para atacarlos.
12 Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
Mejor es encontrarte con una madre oso a quien le han robado sus hijos, que con una persona estúpida.
13 Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
Si pagas con mal el bien, el mal nunca saldrá de tu casa.
14 Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
El comienzo de una discordia es como la primera grieta en una presa de agua, así que abandónala antes de que la discusión estalle.
15 Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
El Señor odia cuando los malvados son absueltos y los inocentes son condenados.
16 Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
¿Tiene sentido que los tontos traten de comprar sabiduría cuando ni siquiera quieren aprender?
17 Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
Un verdadero amigo estará siempre allí para amarte, y la familia te ayudará en momentos de tribulación.
18 Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
No es sabio comprometerse y ser fiador de la deuda del prójimo.
19 Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
A los que aman el pecado les gusta el pleito. Los que construyen muros altos invitan a la destrucción.
20 Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
Las personas con mentes perversas no tendrán éxito; Los mentirosos se meterán en problemas.
21 Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
Un hijo tonto acarrea tristeza para tu padre; el padre de un hijo que actúa con necedad no vivirá con alegría.
22 Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
Un corazón alegre es buena medicina; pero el desánimo te enfermará.
23 Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
Los malvados toman botines ocultos para tergiversar el curso de la justicia.
24 Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
Los prudentes están atentos a la sabiduría, pero los ojos de los tontos siempre están divagando.
25 Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
Un hijo tonto acarrea vergüenza a su padre, y tristeza a la madre que lo parió.
26 Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
No es correcto imponer una multa a una persona inocente ni flagelar a los líderes buenos por su honestidad.
27 Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
Si eres sabio, cuidarás tus palabras; y si eres prudente, cuidarás tu temperamento.
28 Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
Hasta los tontos son considerados sabios cuando callan; y al no decir nada, aparentan inteligencia.
