Przysłów 17
1 Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
Melhor é um bocado seco, e com ele a tranquilidade, do que a casa cheia de vítimas, com contenda.
2 Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
O servo prudente dominará sobre o filho que faz envergonhar; e entre os irmãos repartirá a herança.
3 Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
O crisol é para a prata, e o forno para o ouro; mas o Senhor prova os corações.
4 Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
O malfazejo atenta para o lábio iníquo: o mentiroso inclina os ouvidos à língua maligna.
5 Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
O que escarnece do pobre insulta ao que o criou: o que se alegra da calamidade não ficará inocente.
6 Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
Coroa dos velhos são os filhos dos filhos; e a glória dos filhos são seus pais.
7 Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
Não convém ao tolo o lábio excelente: quanto menos ao príncipe o lábio mentiroso.
8 Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
Pedra preciosa é o presente aos olhos dos que o recebem; para onde quer que se volver, servirá de proveito.
9 Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
O que encobre a transgressão busca a amizade, mas o que renova a coisa, separa os maiores amigos.
10 Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
Mais profundamente entra a repreensão no prudente, do que cem açoites no tolo.
11 Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
Na verdade o rebelde não busca senão o mal, mas mensageiro cruel se enviará contra ele.
12 Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
Encontre-se com o homem a ursa roubada dos filhos; mas não o louco na sua estultícia.
13 Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
Quanto àquele que torna mal por bem, não se apartará o mal da sua casa.
14 Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
Como o que solta as águas, é o princípio da contenda, pelo que, antes que sejas envolto, deixa a porfia.
15 Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
O que justifica ao ímpio, e condena ao justo, ambos são abomináveis ao Senhor, tanto um como o outro.
16 Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
De que serviria o preço na mão do tolo para comprar a sabedoria, visto que não tem entendimento?
17 Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
Em todo o tempo ama o amigo; e para a angústia nasce o irmão.
18 Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
O homem falto de entendimento dá a mão, ficando por fiador diante do seu companheiro.
19 Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
O que ama a contenda ama a transgressão; o que alça a sua porta busca a ruína.
20 Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
O perverso de coração nunca achará o bem; e o que tem a língua dobre virá a cair no mal
21 Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
O que gera a um tolo para a sua tristeza o faz; e o pai do insensato não se alegrará.
22 Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
O coração alegre serve de bom remédio, mas o espírito abatido virá a secar os ossos.
23 Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
O ímpio tomará o presente do seio, para perverter as veredas da justiça.
24 Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
No rosto do entendido se vê a sabedoria, porém os olhos do louco estão nas extremidades da terra.
25 Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
O filho insensato é tristeza para seu pai, e amargura para a que o pariu.
26 Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
Não é bom também pôr pena ao justo, nem que firam os príncipes ao que obra justamente.
27 Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
Retém as suas palavras o que possui o conhecimento, e o homem de entendimento é de precioso espírito.
28 Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
Até o tolo, quando se cala, será reputado por sábio; e o que cerrar os seus lábios por entendido.
