Przysłów 17
1 Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
Better a dry morsel, and peace therewith, than a house full of contentious sacrifices.
2 Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
A prudent servant, shall rule over a son who causeth shame, and, in the midst of brothers, shall he share the inheritance.
3 Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
Fining-pot for silver, crucible for gold, but, he that trieth hearts, is Yahweh.
4 Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
Discord, giveth heed to the aggrieving lip, —Falsehood, giveth ear to the destroying tongue.
5 Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
He that mocketh the poor, hath reproached his Maker, He that maketh merry at distress, shall not be held innocent.
6 Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
The crown of old men, consists of children’s children, and the adornment of children, is their fathers.
7 Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
Unseemly in an unworthy man, is the lip of excellence, much more, in one of noble mind, the lip of falsehood.
8 Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
A gift, in the eyes of its owner, is, a stone of beauty, whithersoever it turneth, it bringeth prosperity.
9 Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
He that hideth a transgression, seeketh love, but, he that repeateth a matter, separateth intimate friends.
10 Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
A reproof sinketh more deeply into an intelligent man than a hundred stripes, into a dullard!
11 Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
Nothing less than rebellion, doth a wicked man seek, and, a relentless messenger, shall be sent out against him.
12 Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
Let a bereaved bear encounter man, rather than a dullard, with his folly!
13 Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
He that returneth evil for good, evil shall not depart from his house.
14 Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
A letting forth of water, is the beginning of strife, therefore, before it breaketh out, abandon, contention.
15 Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
He that justifieth the lawless, and he that condemneth the righteous, an abomination to Yahweh, are they, both.
16 Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
Wherefore is there a price in the hand of a dullard? that he who is without sense, may acquire wisdom.
17 Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
At all times, doth a friend love, and, a brother for distress, must be born.
18 Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
A man lacking sense, is one who striketh hands, giving security, before his neighbour.
19 Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
A lover of transgression, is one who loveth strife, he that heighteneth his door, seeketh grievous harm.
20 Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
The crooked in heart, shall not find good, and, he that is perverse with his tongue, shall fall into wickedness.
21 Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
He that begetteth a dullard, it is to his own grief, neither can the father of the base, rejoice.
22 Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
A joyful heart, worketh an excellent cure, —but, a stricken spirit, drieth up the bone.
23 Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
A bribe out of his bosom, doth a lawless man take, to pervert the ways of justice.
24 Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
Before the face of the discerning, is wisdom, but, the eyes of a dullard, are in the ends of the earth.
25 Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
A vexation to his father, is the son that is a dullard, and a bitterness, to her that bare him.
26 Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
Surely, to chastise the righteous, is not good, to smite the noble-minded for equity.
27 Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
Sparing of his words, is one who valueth knowledge, and, of a thoughtful spirit, is a man of intelligence.
28 Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
Even a fool, holding his peace, is accounted, wise, —He that closeth his lips, [is thought] to have understanding.
