Przysłów 16
1 Człowiek sporządza myśli serca swego; ale od Pana jest odpowiedź języka.
2 Wszystkie drogi człowiecze zdadzą się być czyste przed oczyma jego; ale Pan jest, który waży serca.
All the works of the humble [man] are manifest with God; but the ungodly shall perish in an evil day.
3 Włóż na Pana sprawy twe, a będą utwierdzone zamysły twoje.
4 Pan dla siebie samego wszystko sprawił, nawet i niezbożnika na dzień zły.
5 Obrzydliwością jest Panu każdy wyniosłego serca; który choć sobie innych na pomoc weźmie, nie ujdzie pomsty.
Every one that is proud in heart is unclean before God, and he that unjustly strikes hands with hand shall not be held guiltless. The beginning of a good way is to do justly; and it is more acceptable with God than to offer sacrifices. He that seeks the Lord shall find knowledge with righteousness: and they that rightly seek him shall find peace. All of the works of the Lord [are done] with righteousness; and the ungodly [man] is kept for the evil day.
6 Miłosierdziem i prawdą oczyszczona bywa nieprawość, a w bojaźni Pańskiej odstępujemy od złego.
7 Gdy się podobają Panu drogi człowieka, i nieprzyjaciół jego do zgody z nim przywodzi.
8 Lepsza jest trocha z sprawiedliwością, niż wiele dochodów niesprawiedliwych.
9 Serce człowiecze rozrządza drogi swe; ale Pan sprawuje kroki jego.
10 Sprawiedliwy rozsądek jest w wargach królewskich; w sądzie nie błądzą usta jego.
[There is] an oracle upon the lips of a king; and his mouth shall not err in judgment.
11 Waga i szale są ustawą Pańską, a wszystkie gwichty sprawiedliwe w worku są za sprawą jego.
The poise of the balance is righteousness with the Lord; and his works are righteous measures.
12 Obrzydliwością jest królom czynić niezbożność; bo sprawiedliwością stolica umocniona bywa.
An evil-doer is an abomination to a king; for the throne of rule is established by righteousness.
13 Przyjemne są królom wargi sprawiedliwe, a szczerych w mowie miłują.
Righteous lips are acceptable to a king; and he loves right words.
14 Gniew królewski jest posłem śmierci; ale mąż mądry ubłaga go.
The anger of a king is a messenger of death; but a wise man will pacify him.
15 W jasności twarzy królewskiej jest żywot, a łaska jego jest jako obłok z deszczem późnym.
The son of a king is in the light of life; and they that are in favor with him are as a cloud of latter rain.
16 Daleko lepiej jest nabyć mądrości, niżeli złota najczystszego; a nabyć roztropności lepiej, niż srebra.
The brood of wisdom is more to be chosen than gold, and the brood of prudence more to be chosen than silver.
17 Gościniec uprzejmych jest odstąpić od złego; strzeże duszy swej, kto strzeże drogi swojej.
The paths of life turn aside from evil; and the ways of righteousness are length of life. He that receives instruction shall be in prosperity; and he that regards reproofs shall be made wise. He that keeps his ways, preserves his own soul; and he that loves his life will spare his mouth.
18 Przed zginieniem przychodzi pycha, a przed upadkiem wyniosłość ducha.
Pride goes before destruction, and folly before a fall.
19 Lepiej jest być uniżonego ducha z pokornymi, niżeli dzielić korzyści z pysznymi.
Better is a meek-spirited [man] with lowliness, than one who divides spoils with the proud.
20 Kto ma wzgląd na słowa, znajduje dobre; a kto ufa w Panu, błogosławiony jest.
[He who is] skillful in business finds good: but he that trusts in God is most blessed.
21 Kto jest mądrego serca, słynie rozumnym, a słodkość warg przydaje nauki.
[Men] call the wise and understanding evil: but they that are pleasing in speech shall hear more.
22 Zdrój żywota jest roztropność tym, którzy ją mają; ale umiejętność głupich jest głupstwem.
Understanding is a fountain of life to its possessors; but the instruction of fools is evil.
23 Serce mądrego roztropnie sprawuje usta swoje, a wargami swemi przydaje nauki.
The heart of the wise will discern the [things which proceed] from his own mouth; and on his lips he will wear knowledge.
24 Powieści wdzięczne są jako plastr miodu, słodkością duszy, a lekarstwem kościom.
Good words are honeycombs, and the sweetness thereof is a healing of the soul.
25 Zda się podczas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej pewna droga na śmierć.
There are ways that seem to be right to a man, but the end of them looks to the depth of hell. (questioned)
26 Człowiek pracowity pracuje sobie; bo go pobudzają usta jego.
A man who labors, labors for himself, and drives from [him] his own ruin.
27 Człowiek niezbożny wykopuje złe, a w wargach jego jako ogień pałający.
But the perverse bears destruction upon his own mouth: a foolish man digs up evil for himself, and treasures fire on his own lips.
28 Mąż przewrotny rozsiewa zwady, a klatecznik rozłącza przyjaciół.
A perverse man spreads mischief, and will kindle a torch of deceit with mischiefs; and he separates friends.
29 Mąż okrutny przewabia bliźniego swego, i wprowadza go na drogę niedobrą.
A transgressor tries [to ensnare] friends, and leads them in ways [that are] not good.
30 Kto mruga oczyma swemi, zmyśla przewrotności; a kto rucha wargami swemi, broi złe.
And the man that fixes his eyes devises perverse things, and marks out with his lips all evil: he is a furnace of wickedness.
31 Koroną chwały jest sędziwość; znajduje się na drodze sprawiedliwości.
Old age is a crown of honor, but it is found in the ways of righteousness.
32 Lepszy jest nierychły do gniewu, niżeli mocarz; a kto panuje sercu swemu, lepszy jest, niżeli ten, co dobył miasta.
A man slow to anger is better than a strong [man]; and he that governs [his] temper better than he that takes a city.
33 Los na łono rzucają; ale od Pana jest wszystko rozrządzenie jego.
All [evils] come upon the ungodly into [their] bosoms; but all righteous things [come] of the Lord.
