Przysłów 16
1 Człowiek sporządza myśli serca swego; ale od Pana jest odpowiedź języka.
Human beings may make plans in their minds, but the final decision is the Lord's.
2 Wszystkie drogi człowiecze zdadzą się być czyste przed oczyma jego; ale Pan jest, który waży serca.
People think that whatever they do is fine, but the Lord looks at their intentions.
3 Włóż na Pana sprawy twe, a będą utwierdzone zamysły twoje.
Trust whatever you do to the Lord, and your plans will be successful.
4 Pan dla siebie samego wszystko sprawił, nawet i niezbożnika na dzień zły.
The Lord has a purpose in everything he does, even the wicked for the day of trouble.
5 Obrzydliwością jest Panu każdy wyniosłego serca; który choć sobie innych na pomoc weźmie, nie ujdzie pomsty.
The Lord hates the arrogant. You can be certain of this: the wicked won't go unpunished.
6 Miłosierdziem i prawdą oczyszczona bywa nieprawość, a w bojaźni Pańskiej odstępujemy od złego.
Sin is forgiven through trustworthy love and faithfulness; by honoring the Lord people are saved from evil.
7 Gdy się podobają Panu drogi człowieka, i nieprzyjaciół jego do zgody z nim przywodzi.
When the way that people live pleases the Lord, he makes even their enemies be at peace with them.
8 Lepsza jest trocha z sprawiedliwością, niż wiele dochodów niesprawiedliwych.
Better to have just a little and be honest than to have a lot and be dishonest.
9 Serce człowiecze rozrządza drogi swe; ale Pan sprawuje kroki jego.
You can plan in your mind what to do, but the Lord will guide you.
10 Sprawiedliwy rozsądek jest w wargach królewskich; w sądzie nie błądzą usta jego.
The king is inspired in what he says; he is not unreliable in his decisions.
11 Waga i szale są ustawą Pańską, a wszystkie gwichty sprawiedliwe w worku są za sprawą jego.
Accurate scales and balances are important to the Lord. He has determined all the weights in the bag.
12 Obrzydliwością jest królom czynić niezbożność; bo sprawiedliwością stolica umocniona bywa.
It's a terrible thing for a king to do evil, for his throne is based on doing right.
13 Przyjemne są królom wargi sprawiedliwe, a szczerych w mowie miłują.
People who tell the truth please kings; they love those who say what is right.
14 Gniew królewski jest posłem śmierci; ale mąż mądry ubłaga go.
An angry king can put you to death. If you're wise you'll try and calm him down.
15 W jasności twarzy królewskiej jest żywot, a łaska jego jest jako obłok z deszczem późnym.
If the king is smiling, you'll live; his blessing is like the clouds that bring spring rain.
16 Daleko lepiej jest nabyć mądrości, niżeli złota najczystszego; a nabyć roztropności lepiej, niż srebra.
Far better to get wisdom than gold; far better to choose knowledge than silver.
17 Gościniec uprzejmych jest odstąpić od złego; strzeże duszy swej, kto strzeże drogi swojej.
The highway of the good leads away from evil. If you watch where you're going you'll save your life.
18 Przed zginieniem przychodzi pycha, a przed upadkiem wyniosłość ducha.
Pride leads to destruction; and an arrogant spirit leads to a fall.
19 Lepiej jest być uniżonego ducha z pokornymi, niżeli dzielić korzyści z pysznymi.
Better to have a humble spirit and live with the poor than to share plunder with the proud.
20 Kto ma wzgląd na słowa, znajduje dobre; a kto ufa w Panu, błogosławiony jest.
If you pay attention to wise instruction you will do well; you'll be happy if you trust in the Lord.
21 Kto jest mądrego serca, słynie rozumnym, a słodkość warg przydaje nauki.
If you think wisely you'll be called perceptive; if you speak pleasantly you'll be persuasive.
22 Zdrój żywota jest roztropność tym, którzy ją mają; ale umiejętność głupich jest głupstwem.
If you have good sense it will be a fountain of life to you, but stupid people are punished by their stupidity.
23 Serce mądrego roztropnie sprawuje usta swoje, a wargami swemi przydaje nauki.
A wise mind makes sure to say sensible things; the words spoken are persuasive.
24 Powieści wdzięczne są jako plastr miodu, słodkością duszy, a lekarstwem kościom.
Kind words are like a honeycomb—they taste sweet and are healthy for the body.
25 Zda się podczas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej pewna droga na śmierć.
There's a way that seems to be right, but in the end it's the way of death.
26 Człowiek pracowity pracuje sobie; bo go pobudzają usta jego.
A good appetite helps workers—hunger encourages them.
27 Człowiek niezbożny wykopuje złe, a w wargach jego jako ogień pałający.
Worthless people plot evil and their words burn like fire.
28 Mąż przewrotny rozsiewa zwady, a klatecznik rozłącza przyjaciół.
Quarrelsome people cause conflict, and a gossip comes between the closest friends.
29 Mąż okrutny przewabia bliźniego swego, i wprowadza go na drogę niedobrą.
Violent people lure their friends, and lead them in a direction that's not good for them.
30 Kto mruga oczyma swemi, zmyśla przewrotności; a kto rucha wargami swemi, broi złe.
People who give you a sly wink are plotting bad things; they purse their lips and make evil happen.
31 Koroną chwały jest sędziwość; znajduje się na drodze sprawiedliwości.
Gray hair is a glorious crown; it's achieved by living right.
32 Lepszy jest nierychły do gniewu, niżeli mocarz; a kto panuje sercu swemu, lepszy jest, niżeli ten, co dobył miasta.
Better to be slow to anger than to be powerful, better to have self-control than to conquer a town.
33 Los na łono rzucają; ale od Pana jest wszystko rozrządzenie jego.
The lot is thrown into the lap, but the Lord makes every decision.
