Przysłów 16
1 Człowiek sporządza myśli serca swego; ale od Pana jest odpowiedź języka.
It is for man to prepare the soul, and for the Lord to govern the tongue.
2 Wszystkie drogi człowiecze zdadzą się być czyste przed oczyma jego; ale Pan jest, który waży serca.
All the ways of a man are open to his eyes; the Lord is the one who weighs spirits.
3 Włóż na Pana sprawy twe, a będą utwierdzone zamysły twoje.
Open your works to the Lord, and your intentions will be set in order.
4 Pan dla siebie samego wszystko sprawił, nawet i niezbożnika na dzień zły.
The Lord has wrought all things because of himself. Likewise the impious is for the evil day.
5 Obrzydliwością jest Panu każdy wyniosłego serca; który choć sobie innych na pomoc weźmie, nie ujdzie pomsty.
All the arrogant are an abomination to the Lord. Even if hand will be joined to hand, he is not innocent. The beginning of a good way is to do justice. And this is more acceptable with God than to immolate sacrifices.
6 Miłosierdziem i prawdą oczyszczona bywa nieprawość, a w bojaźni Pańskiej odstępujemy od złego.
By mercy and truth, iniquity is redeemed. And by the fear of the Lord, one turns away from evil.
7 Gdy się podobają Panu drogi człowieka, i nieprzyjaciół jego do zgody z nim przywodzi.
When the ways of man will please the Lord, he will convert even his enemies to peace.
8 Lepsza jest trocha z sprawiedliwością, niż wiele dochodów niesprawiedliwych.
Better is a little with justice, than many fruits with iniquity.
9 Serce człowiecze rozrządza drogi swe; ale Pan sprawuje kroki jego.
The heart of man disposes his way. But it is for Lord to direct his steps.
10 Sprawiedliwy rozsądek jest w wargach królewskich; w sądzie nie błądzą usta jego.
Foreknowledge is in the lips of the king. His mouth shall not err in judgment.
11 Waga i szale są ustawą Pańską, a wszystkie gwichty sprawiedliwe w worku są za sprawą jego.
Weights and scales are judgments of the Lord. And all the stones in the bag are his work.
12 Obrzydliwością jest królom czynić niezbożność; bo sprawiedliwością stolica umocniona bywa.
Those who act impiously are abominable to the king. For the throne is made firm by justice.
13 Przyjemne są królom wargi sprawiedliwe, a szczerych w mowie miłują.
Just lips are the will of kings. He who speaks honestly shall be loved.
14 Gniew królewski jest posłem śmierci; ale mąż mądry ubłaga go.
The indignation of a king is a herald of death. And the wise man will appease it.
15 W jasności twarzy królewskiej jest żywot, a łaska jego jest jako obłok z deszczem późnym.
In the cheerfulness of the king’s countenance, there is life. And his clemency is like belated rain.
16 Daleko lepiej jest nabyć mądrości, niżeli złota najczystszego; a nabyć roztropności lepiej, niż srebra.
Possess wisdom, for it is better than gold. And acquire prudence, for it is more precious than silver.
17 Gościniec uprzejmych jest odstąpić od złego; strzeże duszy swej, kto strzeże drogi swojej.
The path of the just turns away from evils. He who guards his soul preserves his way.
18 Przed zginieniem przychodzi pycha, a przed upadkiem wyniosłość ducha.
Arrogance precedes destruction. And the spirit is exalted before a fall.
19 Lepiej jest być uniżonego ducha z pokornymi, niżeli dzielić korzyści z pysznymi.
It is better to be humbled with the meek, than to divide spoils with the arrogant.
20 Kto ma wzgląd na słowa, znajduje dobre; a kto ufa w Panu, błogosławiony jest.
The learned in word shall find good things. And whoever hopes in the Lord is blessed.
21 Kto jest mądrego serca, słynie rozumnym, a słodkość warg przydaje nauki.
Whoever is wise in heart shall be called prudent. And whoever is sweet in eloquence shall attain to what is greater.
22 Zdrój żywota jest roztropność tym, którzy ją mają; ale umiejętność głupich jest głupstwem.
Learning is a fountain of life to one who possesses it. The doctrine of the foolish is senseless.
23 Serce mądrego roztropnie sprawuje usta swoje, a wargami swemi przydaje nauki.
The heart of the wise shall instruct his mouth and add grace to his lips.
24 Powieści wdzięczne są jako plastr miodu, słodkością duszy, a lekarstwem kościom.
Careful words are a honeycomb: sweet to the soul and healthful to the bones.
25 Zda się podczas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej pewna droga na śmierć.
There is a way which seems right to a man, and its end result leads to death.
26 Człowiek pracowity pracuje sobie; bo go pobudzają usta jego.
The soul of the laborer labors for himself, because his mouth has driven him to it.
27 Człowiek niezbożny wykopuje złe, a w wargach jego jako ogień pałający.
The impious man digs up evil, and in his lips is a burning fire.
28 Mąż przewrotny rozsiewa zwady, a klatecznik rozłącza przyjaciół.
A perverse man stirs up lawsuits. And one who is verbose divides leaders.
29 Mąż okrutny przewabia bliźniego swego, i wprowadza go na drogę niedobrą.
A man of iniquity entices his friend, and he leads him along a way that is not good.
30 Kto mruga oczyma swemi, zmyśla przewrotności; a kto rucha wargami swemi, broi złe.
Whoever, with astonished eyes, thinks up depravities, biting his lips, accomplishes evil.
31 Koroną chwały jest sędziwość; znajduje się na drodze sprawiedliwości.
Old age is a crown of dignity, when it is found in the ways of justice.
32 Lepszy jest nierychły do gniewu, niżeli mocarz; a kto panuje sercu swemu, lepszy jest, niżeli ten, co dobył miasta.
A patient man is better than a strong one. And whoever rules his soul is better than one who assaults cities.
33 Los na łono rzucają; ale od Pana jest wszystko rozrządzenie jego.
Lots are cast into the lap, but they are tempered by the Lord.
