Przysłów 16
1 Człowiek sporządza myśli serca swego; ale od Pana jest odpowiedź języka.
The plans of the heart belong to man, but the reply of the tongue is from the LORD.
2 Wszystkie drogi człowiecze zdadzą się być czyste przed oczyma jego; ale Pan jest, który waży serca.
All a man’s ways are pure in his own eyes, but his motives are weighed out by the LORD.
3 Włóż na Pana sprawy twe, a będą utwierdzone zamysły twoje.
Commit your works to the LORD and your plans will be achieved.
4 Pan dla siebie samego wszystko sprawił, nawet i niezbożnika na dzień zły.
The LORD has made everything for His purpose— even the wicked for the day of disaster.
5 Obrzydliwością jest Panu każdy wyniosłego serca; który choć sobie innych na pomoc weźmie, nie ujdzie pomsty.
Everyone who is proud in heart is detestable to the LORD; be assured that he will not go unpunished.
6 Miłosierdziem i prawdą oczyszczona bywa nieprawość, a w bojaźni Pańskiej odstępujemy od złego.
By loving devotion and faithfulness iniquity is atoned for, and by the fear of the LORD one turns aside from evil.
7 Gdy się podobają Panu drogi człowieka, i nieprzyjaciół jego do zgody z nim przywodzi.
When a man’s ways please the LORD, He makes even the man’s enemies live at peace with him.
8 Lepsza jest trocha z sprawiedliwością, niż wiele dochodów niesprawiedliwych.
Better a little with righteousness than great gain with injustice.
9 Serce człowiecze rozrządza drogi swe; ale Pan sprawuje kroki jego.
A man’s heart plans his course, but the LORD determines his steps.
10 Sprawiedliwy rozsądek jest w wargach królewskich; w sądzie nie błądzą usta jego.
A divine verdict is on the lips of a king; his mouth must not betray justice.
11 Waga i szale są ustawą Pańską, a wszystkie gwichty sprawiedliwe w worku są za sprawą jego.
Honest scales and balances are from the LORD; all the weights in the bag are His concern.
12 Obrzydliwością jest królom czynić niezbożność; bo sprawiedliwością stolica umocniona bywa.
Wicked behavior is detestable to kings, for a throne is established through righteousness.
13 Przyjemne są królom wargi sprawiedliwe, a szczerych w mowie miłują.
Righteous lips are a king’s delight, and he who speaks honestly is beloved.
14 Gniew królewski jest posłem śmierci; ale mąż mądry ubłaga go.
The wrath of a king is a messenger of death, but a wise man will pacify it.
15 W jasności twarzy królewskiej jest żywot, a łaska jego jest jako obłok z deszczem późnym.
When a king’s face brightens, there is life; his favor is like a rain cloud in spring.
16 Daleko lepiej jest nabyć mądrości, niżeli złota najczystszego; a nabyć roztropności lepiej, niż srebra.
How much better to acquire wisdom than gold! To gain understanding is more desirable than silver.
17 Gościniec uprzejmych jest odstąpić od złego; strzeże duszy swej, kto strzeże drogi swojej.
The highway of the upright leads away from evil; he who guards his way protects his life.
18 Przed zginieniem przychodzi pycha, a przed upadkiem wyniosłość ducha.
Pride goes before destruction, and a haughty spirit before a fall.
19 Lepiej jest być uniżonego ducha z pokornymi, niżeli dzielić korzyści z pysznymi.
It is better to be lowly in spirit among the humble than to divide the spoil with the proud.
20 Kto ma wzgląd na słowa, znajduje dobre; a kto ufa w Panu, błogosławiony jest.
Whoever heeds instruction will find success, and blessed is he who trusts in the LORD.
21 Kto jest mądrego serca, słynie rozumnym, a słodkość warg przydaje nauki.
The wise in heart are called discerning, and pleasant speech promotes instruction.
22 Zdrój żywota jest roztropność tym, którzy ją mają; ale umiejętność głupich jest głupstwem.
Understanding is a fountain of life to its possessor, but the discipline of fools is folly.
23 Serce mądrego roztropnie sprawuje usta swoje, a wargami swemi przydaje nauki.
The heart of the wise man instructs his mouth and adds persuasiveness to his lips.
24 Powieści wdzięczne są jako plastr miodu, słodkością duszy, a lekarstwem kościom.
Pleasant words are a honeycomb, sweet to the soul and healing to the bones.
25 Zda się podczas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej pewna droga na śmierć.
There is a way that seems right to a man, but its end is the way of death.
26 Człowiek pracowity pracuje sobie; bo go pobudzają usta jego.
A worker’s appetite works for him because his hunger drives him onward.
27 Człowiek niezbożny wykopuje złe, a w wargach jego jako ogień pałający.
A worthless man digs up evil, and his speech is like a scorching fire.
28 Mąż przewrotny rozsiewa zwady, a klatecznik rozłącza przyjaciół.
A perverse man spreads dissension, and a gossip divides close friends.
29 Mąż okrutny przewabia bliźniego swego, i wprowadza go na drogę niedobrą.
A violent man entices his neighbor and leads him down a path that is not good.
30 Kto mruga oczyma swemi, zmyśla przewrotności; a kto rucha wargami swemi, broi złe.
He who winks his eye devises perversity; he who purses his lips is bent on evil.
31 Koroną chwały jest sędziwość; znajduje się na drodze sprawiedliwości.
Gray hair is a crown of glory; it is attained along the path of righteousness.
32 Lepszy jest nierychły do gniewu, niżeli mocarz; a kto panuje sercu swemu, lepszy jest, niżeli ten, co dobył miasta.
He who is slow to anger is better than a warrior, and he who controls his temper is greater than one who captures a city.
33 Los na łono rzucają; ale od Pana jest wszystko rozrządzenie jego.
The lot is cast into the lap, but its every decision is from the LORD.
