Przysłów 14
1 Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
Toda mulher sábia edifica sua casa; porém a tola a derruba com suas mãos.
2 Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
Aquele que anda corretamente teme ao SENHOR; mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.
3 W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
Na boca do tolo está a vara da arrogância, porém os lábios dos sábios os protegem.
4 Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
Não havendo bois, o celeiro fica limpo; mas pela força do boi há uma colheita abundante.
5 Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa declara mentiras.
6 Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
O zombador busca sabedoria, mas não [acha] nenhuma; mas o conhecimento é fácil para o prudente.
7 Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
Afasta-te do homem tolo, porque [nele] não encontrarás lábios inteligentes.
8 Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
A sabedoria do prudente é entender seu caminho; mas a loucura dos tolos é engano.
9 Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
Os tolos zombam da culpa, mas entre os corretos está o favor.
10 Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
O coração conhece sua [própria] amargura, e o estranho não pode partilhar sua alegria.
11 Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
A casa dos perversos será destruída, mas a tenda dos corretos florescerá.
12 Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
Há um caminho que [parece] correto para o homem, porém o fim dele são caminhos de morte.
13 Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
Até no riso o coração terá dor, e o fim da alegria é a tristeza.
14 Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
Quem se desvia de coração será cheio de seus próprios caminhos, porém o homem de bem [será recompensado] pelos seus.
15 Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
O ingênuo crê em toda palavra, mas o prudente pensa cuidadosamente sobre seus passos.
16 Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
O sábio teme, e se afasta do mal; porém o tolo se precipita e se acha seguro.
17 Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
Quem se ira rapidamente faz loucuras, e o homem de maus pensamentos será odiado.
18 Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
Os ingênuos herdarão a tolice, mas os prudentes serão coroados [com] o conhecimento.
19 źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
Os maus se inclinarão perante a face dos bons, e os perversos diante das portas do justo.
20 Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
O pobre é odiado até pelo seu próximo, porém os amigos dos ricos são muitos.
21 Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
Quem despreza a seu próximo, peca; mas aquele que demonstra misericórdia aos humildes [é] bem-aventurado.
22 Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
Por acaso não andam errados os que tramam o mal? Mas [há] bondade e fidelidade para os que planejam o bem.
23 W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
Em todo trabalho cansativo há proveito, mas o falar dos lábios só [leva] à pobreza.
24 Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
A coroa dos sábios é a sua riqueza; a loucura dos tolos é loucura.
25 Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
A testemunha verdadeira livra almas, mas aquele que declara mentiras é enganador.
26 Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
No temor ao SENHOR [há] forte confiança; e será refúgio para seus filhos.
27 Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
O temor ao SENHOR é manancial de vida, para se desviar dos laços da morte.
28 W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
Na multidão do povo está a honra do rei, mas a falta de gente é a ruína do príncipe.
29 Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
Quem demora para se irar tem muito entendimento, mas aquele de espírito impetuoso exalta a loucura.
30 Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
O coração em paz é vida para o corpo, mas a inveja é [como] podridão nos ossos.
31 Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
Quem oprime ao pobre insulta ao seu Criador; mas aquele que mostra compaixão ao necessitado o honra.
32 Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
Por sua malícia, o perverso é excluído; porém o justo [até] em sua morte mantém a confiança.
33 W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
No coração do prudente repousa a sabedoria; mas ela será conhecida até entre os tolos.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
A justiça exalta a nação, mas o pecado é a desgraça dos povos.
35 Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
O rei se agrada do seu servo prudente; porém ele mostrará seu furor ao causador de vergonha.
