Przysłów 14
1 Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
Every wise woman buildeth her house: but the foolish plucketh it down with her hands.
2 Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
He that walketh in his uprightness feareth the LORD: but [he that is] perverse in his ways despiseth him.
3 W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
In the mouth of the foolish [is] a rod of pride: but the lips of the wise shall preserve them.
4 Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
Where no oxen [are], the crib [is] clean: but much increase [is] by the strength of the ox.
5 Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
A faithful witness will not lie: but a false witness will utter lies.
6 Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
A scorner seeketh wisdom, and [findeth it] not: but knowledge [is] easy to him that understandeth.
7 Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
Go from the presence of a foolish man, when thou perceivest not [in him] the lips of knowledge.
8 Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
The wisdom of the prudent [is] to understand his way: but the folly of fools [is] deceit.
9 Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
Fools make a mock at sin: but among the righteous [there is] favor.
10 Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
The heart knoweth its own bitterness; and a stranger doth not intermeddle with its joy.
11 Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
The house of the wicked shall be overthrown: but the tabernacle of the upright shall flourish.
12 Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
There is a way which seemeth right to a man, but the end of it [are] the ways of death.
13 Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
Even in laughter the heart is sorrowful; and the end of that mirth [is] heaviness.
14 Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
The backslider in heart shall be filled with his own ways: and a good man [shall be satisfied] from himself.
15 Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
The simple believeth every word: but the prudent man looketh well to his going.
16 Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
A wise [man] feareth, and departeth from evil: but the fool rageth, and is confident.
17 Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
[He that is] soon angry dealeth foolishly: and a man of wicked devices is hated.
18 Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
The simple inherit folly: but the prudent are crowned with knowledge.
19 źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
The evil bow before the good; and the wicked at the gates of the righteous.
20 Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
The poor is hated even by his own neighbor: but the rich [hath] many friends.
21 Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
He that despiseth his neighbor sinneth: but he that hath mercy on the poor, happy [is] he.
22 Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
Do they not err that devise evil? but mercy and truth [shall be] to them that devise good.
23 W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
In all labor there is profit: but the talk of the lips [tendeth] only to penury.
24 Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
The crown of the wise [is] their riches: [but] the foolishness of fools [is] folly.
25 Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
A true witness delivereth souls: but a deceitful [witness] speaketh lies.
26 Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
In the fear of the LORD [is] strong confidence: and his children shall have a place of refuge.
27 Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
The fear of the LORD [is] a fountain of life, to depart from the snares of death.
28 W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
In the multitude of people [is] the king's honor: but in the want of people [is] the destruction of the prince.
29 Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
[He that is] slow to wrath [is] of great understanding: but [he that is] hasty of spirit exalteth folly.
30 Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
A sound heart [is] the life of the flesh: but envy the rottenness of the bones.
31 Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
He that oppresseth the poor reproacheth his Maker: but he that honoreth him hath mercy on the poor.
32 Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
The wicked is driven away in his wickedness: but the righteous hath hope in his death.
33 W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
Wisdom resteth in the heart of him that hath understanding: but [that which is] in the midst of fools is made known.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
Righteousness exalteth a nation: but sin [is] a reproach to any people.
35 Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
The king's favor [is] towards a wise servant: but his wrath is [against] him that causeth shame.
