Przysłów 14
1 Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
The wise woman buildeth her house; But the foolish teareth it down with her hands.
2 Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
He who walketh in uprightness feareth the LORD; But he who is perverse in his ways despiseth him.
3 W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
In the mouth of the foolish pride is a scourge; But the lips of the wise preserve them.
4 Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
Where there are no oxen, the crib is clean; But there is great increase by the strength of the ox.
5 Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
A faithful witness doth not lie; But a false witness poureth forth lies.
6 Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
The scoffer seeketh wisdom, and findeth it not; But knowledge is easy to the man of understanding.
7 Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
Go from the presence of a foolish man; For thou hast not perceived in him the lips of knowledge.
8 Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
The wisdom of the prudent is in giving heed to his way; But the folly of fools is deceit.
9 Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
Fools make a mock at sin; But with the upright is favor.
10 Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
The heart knoweth its own bitterness. And a stranger cannot intermeddle with its joy.
11 Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
The house of the wicked shall be destroyed; But the tent of the upright shall flourish.
12 Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
There is a way which seemeth right to a man, But its end is the way to death.
13 Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
Even in laughter the heart is sorrowful, And the end of joy is grief.
14 Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
The perverse in heart shall be filled with his own ways; And from himself shall the good man be satisfied.
15 Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
The simple man believeth every word; But the prudent looketh well to his steps.
16 Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
The wise man feareth, and departeth from evil; But the fool is haughty and confident.
17 Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
He who is hasty in his anger will commit folly; And the man of wicked devices will be hated.
18 Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
The simple inherit folly; But the prudent are crowned with knowledge.
19 źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
The evil bow before the good; Yea, the wicked at the gates of the righteous.
20 Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
The poor is hated even by his own neighbor; But the rich hath many friends.
21 Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
He who despiseth his neighbor sinneth; But happy is he who hath mercy on the poor.
22 Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
Do not they who devise evil fail of their end? But they who devise good meet with kindness and truth.
23 W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
In all labor there is profit; But the talk of the lips tendeth only to penury.
24 Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
Riches are a crown to the wise; But the promotion of fools is folly.
25 Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
A true witness saveth lives; But a deceitful witness poureth forth lies.
26 Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
In the fear of the LORD is strong confidence; Yea, to his children he will be a refuge.
27 Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
The fear of the LORD is a fountain of life; By it men escape from the snares of death.
28 W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
In a numerous people is the glory of a king; But the want of people is the destruction of a prince.
29 Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
He who is slow to anger is of great understanding. But he who is of a hasty spirit setteth folly on high.
30 Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
A quiet heart is the life of the flesh; But the ferment of passion is rottenness to the bones.
31 Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
He who oppresseth the poor reproacheth his Maker; But he who hath mercy on the poor honoreth him.
32 Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
By his wickedness the wicked is thrust down; But the righteous hath hope even in death.
33 W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
Wisdom resteth quietly in the heart of the wise; But in the breast of fools it will be made known.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
Righteousness exalteth a people; But the reproach of nations is sin.
35 Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
The king's favor is toward a wise servant; But his wrath is against him that causeth shame.
