Przysłów 1
1 Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
Palabras sabias de Salomón, hijo de David, rey de Israel.
2 Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
Para tener conocimiento de la enseñanza sabia; para ser claro acerca de las palabras de la razón:
3 Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
Para ser entrenado en los caminos de la sabiduría, en la rectitud y en juzgar el comportamiento verdadero y recto:
4 Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
Para hacer sagaces a los ingenuos, y para darle al joven conocimiento, y un propósito serio:
5 Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
El hombre sabio, al escuchar, obtendrá un mayor aprendizaje, y los actos del hombre de buen sentido serán guiados sabiamente:
6 Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
Para obtener el sentido de dichos sabios, y de las palabras de los sabios y sus dichos secretos.
7 Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
El temor del Señor es el comienzo del conocimiento; pero los necios no tienen uso para la sabiduría y la enseñanza.
8 Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
Hijo mío, presta oído al entrenamiento de tu padre, y no abandones la enseñanza de tu madre:
9 Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
Porque serán corona de gracia para tu cabeza, y adornos de cadenas alrededor de tu cuello.
10 Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
Hijo mío, si los pecadores te sacarán del camino correcto, no vayas con ellos.
11 Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
Si dicen: Ven con nosotros; hagamos designios contra el bien, esperando en secreto a los rectos, sin causa;
Los tragaremos vivos a los hombres rectos, como se traga la muerte a quienes caen en el sepulcro; (Sheol h7585)
13 Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
Los bienes de gran precio serán nuestros, nuestras casas estarán llenas de riqueza;
14 Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
Aproveche tu oportunidad con nosotros, y todos tendremos una bolsa de dinero:
15 Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
Hijo mío, no vayas con ellos; mantén tus pies alejados de sus caminos:
16 Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
Porque sus pies corren tras el mal, y se apresuran a quitarle la vida a un hombre.
17 Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
En verdad, para nada sirve la red extendida ante los ojos del pájaro:
18 Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
Y están secretamente esperando su sangre y preparándose destrucción para sí mismos.
19 Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
Tal es el destino de todos los que van en busca de ganancias; le quita la vida a sus dueños.
20 Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
La sabiduría está clamando en la calle; su voz es fuerte en los lugares abiertos;
21 W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
Sus palabras están sonando en los lugares de reunión, y en las puertas de la ciudad:
22 Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
¿Hasta cuándo, ustedes simples, las cosas necias serán queridas para ustedes? y es un placer para los que odian la autoridad? ¿Cuánto tiempo los tontos seguirán odiando el conocimiento?
23 Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
Vuélvanse a mis correcciones: mira, enviaré el flujo de mi espíritu sobre ustedes, y les haré saber mis palabras.
24 Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
Porque tus oídos estaban cerrados a mi voz; nadie prestó atención a mi mano estirada;
25 Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
Ustedes rechazaron mis consejos, y no tendrían nada que ver con mis correcciones:
26 Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
En el día de tu angustia me reiré; Y me burlaré de tu miedo;
27 Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
Cuando te sobreviene tu temor, como tormenta, y tu angustia como viento impetuoso; cuando el dolor y la tristeza vienen sobre ti.
28 Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
Entonces no daré respuesta a sus clamores; buscándome temprano, no me verán:
29 Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
Porque aborrecieron el conocimiento, y no entregaron sus corazones al temor de Jehová:
30 Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
No deseaban mi enseñanza, y mis palabras de protesta no fueron nada para ellos.
31 Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
Así que el fruto de su camino será su alimento, y con los designios de sus corazones se llenarán.
32 Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
Porque el retorno de lo simple de la enseñanza será la causa de su muerte, y la paz de los necios será su destrucción.
33 Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
Pero el que me escuchará tomará su descanso a salvo, viviendo en paz sin temor al mal.
