Mateusza 5
1 A Jezus widząc lud, wstąpił na górę; a gdy usiadł, przystąpili do niego uczniowie jego.
Kambo Yecu to mwerkang ka nubo ducceri kwiken dor bang-er. La cin yikenwi, nob bwankacebo bou cinen.
2 A otworzywszy usta swe, uczył je, mówiąc:
Wumom mor nerer ciro takri to merang cinen.
3 Błogosławieni ubodzy w duchu; albowiem ich jest królestwo niebieskie.
Bi bwiyer kiniwo bwini na yuwa tangbeceu nyori liyar kwama ki cii.
4 Błogosławieni, którzy się smęcą; albowiem pocieszeni będą.
Bibwiyer kiniwo kibwatummeu, wori ciyatin macinen dangnee.
5 Błogosławieni cisi; albowiem oni odziedziczą ziemię.
Bibwiyer ki nubo wo ki kunne wori kwalito dorbitinero ki cii.
6 Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości; albowiem oni nasyceni będą.
Biwiyer ki nub wurab kange dulo mwe wucakke wori atin bwam ki cii.
7 Błogosławieni miłosierni: albowiem oni miłosierdzia dostąpią.
Bibwiyer ki nub cika bwinib wori, atinci bwinicito.
8 Błogosławieni czystego serca; albowiem oni Boga oglądają.
Bibwiyer ki nubo nero wucakkeu, wori ciyen to kwama.
9 Błogosławieni pokój czyniący; albowiem oni synami Bożymi nazwani będą.
Bibwiyer ki nubo ki fuwer nerereu, wori a cociki bi biylo kwama.
10 Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla sprawiedliwości; albowiem ich jest królestwo niebieskie.
bibwiyer ki nubo wuro cii ne cii dotangeti ker caccaker, liyar kwama ki cii.
11 Błogosławieni jesteście, gdy wam złorzeczyć będą, i prześladować was, i mówić wszystko złe przeciwko wam, kłamając dla mnie.
Bibwiyer ki kom no nubo to komtiri, yila cii ne kom dotange ti ka kaa cii kwakomti kiner kan-nge bi kulentito bwir wo cuwer keceu, kermin.
12 Radujcie się, i weselcie się; albowiem zapłata wasza obfita jest w niebiesiech; tak bowiem prześladowali proroki, którzy byli przed wami.
Kom ma bilangtum bo man ki dii kau, wori Bitininge kumeu na dur dii kwama. Nan wo nubo ne bibei tomange dotange biro yii kaale na nyime komeu.
13 Wy jesteście sól ziemi; jeźli tedy sól zwietrzeje, czemże solić będą? Do niczego się już nie zgodzi, tylko aby była precz wyrzucona i od ludzi podeptana.
Kom mam dor bitinerembo cano mambo lem lumacekori, bi'amanyi na yilau cuko tak? mani ani yilamti kinan'ngen tak dila atin cutan wi na fuwarangum kina nubek.
14 Wy jesteście światłość świata, nie może się miasto ukryć na górze leżące.
Kom filang dor bitinero kowo cinar loro tom bidukleu mani yurangek.
15 Ani zapalają świecy, i stawiają jej pod korzec, ale na świecznik, i świeci wszystkim, którzy są w domu.
Nubo mani kwer talkire tire dokken mor bulene, nyori ca kunnyii cayo fiye tikacek nane nubo luweu filang.
16 Tak niechaj świeci światłość wasza przed ludźmi, aby uczynki wasze dobre widzieli, a chwalili ojca waszego, który jest w niebiesiech.
No nyori filang kume k acera kabum nubem ciya tom yorak na ngenek kumekotiyeu naci caklang tee kume wo dii kwama.
17 Nie mniemajcie, abym przyszedł rozwiązywać zakon albo proroki; nie przyszedłem rozwiązywać, ale wypełnić.
Km kware komki mabou nan bubam werfun nobto mangebo. ma boubo nan bubamci Dila nan dimci.
18 Zaprawdę bowiem powiadam wam: Aż przeminie niebo i ziemia, jedna jota albo jedna kreska nie przeminie z zakonu, ażby się wszystko stało.
Wori bilenker miyi komti, diko kange bitineu an dim dila kiker biduwar kakaa denka win wo mani dimti mor bolang atin dim dikero kang.
19 Kto by tedy rozwiązał jedno z tych przykazań najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, najmniejszym będzie nazwany w królestwie niebieskiem; a ktokolwiek by czynił i uczył, ten będzie wielkim nazwany w królestwie niebieskiem.
Nawori niwo kimwo duwal duwale mor werfunen wonine kakaa ci merang kangum ciya manyeri, aciioco nawo duwal-duwale mor liyar kwamar.
20 Albowiem powiadam wam: Jeźli nie będzie obfitsza sprawiedliwość wasza, niż nauczonych w Piśmie i Faryzeuszów, żadnym sposobem nie wnijdziecie do królestwa niebieskiego.
Lari miyi komti miki “cawo-cawo cakcake kumeu tano labo cakcake nob mulangkab kange faricawbori, mani kakadokanti liyar kwamareu.
21 Słyszeliście, iż rzeczono starym: Nie będziesz zabijał; a ktobykolwiek zabił, będzie winien sądu;
Kom nuwa kam inyi nubo nan duweu, kom taide dor, cano wo twaldoreri cikino cito warka.
22 Ale ja wam powiadam: Iż każdy, kto się gniewa na brata swego bez przyczyny, będzie winien sądu; a ktokolwiek rzecze bratu swemu: Racha; będzie winien rady, a ktokolwiek rzecze: Błaźnie! będzie winien ognia piekielnego. (Geenna g1067)
La min yi kom ti woma funer kange keceri, kino mor cito warka. woyi kece, mun nifiro bwireri! cikino mor cito doka mor kirak kwamak. (Geenna g1067)
23 A tak jeźlibyś ofiarował dar twój na ołtarzu, a tam byś wspomniał, iż brat twój ma co przeciwko tobie,
Nawo nyori mwane funer nerer ti. tanyi landi kwabi kemwe wiki kwomka dorek kange mori,
24 Zostaw tam dar twój przed ołtarzem, a odejdź, pierwej się pojednaj z bratem twoim; a potem przyszedłszy ofiaruj dar twój.
Dubom luman nerok kabum tan nyi lanem, yaa yam mwem. ki kabana, fuwang kangum kange kemwe na nyi me nabou na ne funer nerer mwero.
25 Zgódź się z przeciwnikiem twoim rychło, pókiś jest z nim w drodze, by cię snać przeciwnik nie podał sędziemu, a sędzia by cię podał słudze, i byłbyś wrzucony do więzienia.
Maa yuelka kange nii kiyangnye mwe kambo mudor nurer yaa kabum bolangem, ka nii kiyange mwe neken nen nii bolange nin nibolange an neken nen nii tomange ciyatin merkennen furcina.
26 Zaprawdę ci powiadam: Nie wynijdziesz stamtąd, póki byś nie oddał do ostatniego pieniążka.
Bilinker mi yinenti, mani mwa certi wi firen dila mwatin yati kemero ci bwang mwenten tieu.
27 Słyszeliście, iż rzeczono starym: Nie będziesz cudzołożył;
Kom nuwa toki mare buraka.
28 Aleć Ja wam powiadam: Iż każdy, który patrzy na niewiastę, aby jej pożądał, już z nią cudzołóstwo popełnił w sercu swojem.
Dila miyi komti, tona niwo to nawi ye, ki dilanka nuwa keri, cin kweri cin mam buroka kange co mor nerece.
29 Jeźli cię tedy oko twoje prawe gorszy, wyłup je, a zarzuć od siebie; albowiem pożyteczniej jest tobie, aby zginął jeden z członków twoich, a wszystko ciało twoje nie było wrzucone do ognia piekielnego. (Geenna g1067)
Ca no nuwa me cacciyoro an dok nen kottankari, kurangum co, minangwi fiye muwiyeu. La diker win mor ayak cam, ca merbo curen buyet mwero gwam mor kira kwamak. (Geenna g1067)
30 A jeźliż cię prawa ręka twoja gorszy, odetnij ją, i zarzuć od siebie; albowiem pożyteczniej jest tobie, aby zginął jeden z członków twoich, a wszystko ciało twoje nie było wrzucone do ognia piekielnego. (Geenna g1067)
Kakaa kom mweko cacciyero tano atin atim dok nen kottang kari, mwattumco miranwi fiye muwiyeu. wori in La diker win mor a yakcam, kange merka buye mweko gwam kirak kwama. (Geenna g1067)
31 Zasię rzeczono: Ktobykolwiek opuścił żonę swoją, niech jej da list rozwodny;
Yilam to ki niwo ywa wice ri, a neco bifumer nyaka kangeko.
32 Ale Ja wam powiadam: Ktobykolwiek opuścił żonę swoję oprócz przyczyny cudzołóstwa, przywodzi ją w cudzołóstwo, a kto by opuszczoną pojął, cudzołoży.
Dila miyi komti tano wo ywa wiceri, cano nobo dor kangka diker kayakardi, cin yilam kico ni burokak.
33 Słyszeliście zasię, iż rzeczono starym: Nie będziesz krzywo przysięgał, ale oddasz Panu przysięgi twoje;
Kom nuwa ten cin yi ki nubo burombo nan duwoo kom werde weri cwerke, dila kwama werka kumeko kwamanin.
34 Ale Ja wam powiadam, abyście zgoła nie przysięgali, ani na niebo, gdyż jest stolicą Bożą;
Dila miyi kom ti komti kom werde weri di kwamaka wori Nkunjala kwama;
35 Ani na ziemię, gdyż jest podnóżkiem nóg jego; ani na Jeruzalem, gdyż jest miasto wielkiego króla;
kakaa kange dorbitiner fititim nanice, kakaa Wurcalima, wori biten liya dur.
36 Ani na głowę twoję będziesz przysięgał, gdyż nie możesz jednego włosa białym albo czarnym uczynić.
Ca bu nano ka werweri ki dor kumerdi, la mani ka dolti kom yilam ki yiri duwekume fuwoje kakaa fije.
37 Ale mowa wasza niech będzie: Tak, tak; nie, nie; a co więcej nadto jest, to od złego jest.
Dila Ker kumero a yilam NYO Nyo, nonindi 'Nyonin, nyonin. Cano dikero cumweri, kino bwirkonin.
38 Słyszeliście, iż rzeczono: Oko za oko, a ząb za ząb;
Kom nuwa toki ki, Nuwe nyii nue nundo tak nyii nunne.
39 Ale Ja wam powiadam: Żebyście się nie sprzeciwiali złemu, ale kto by cię uderzył w prawy policzek twój, nadstaw mu i drugi;
Dila miyi komti kom mare Kwobkangka kange niwo na bwireu, nyiyoco nyeu, no cii malicom dan-nge cattiyereri, kom yilam cinen wineu ken.
40 I temu, który się z tobą chce prawować, a suknię twoję wziąć, puść mu i płaszcz;
No ni kannge wii a yakenti ki kiyange kume kabum boulangem meriwori naci yo belle kueri kom netten nii wo lalan kumeko.
41 A kto by cię przymuszał iść milę jednę, idź z nim i dwie;
Cano ni dokkom yam nako kwininugri kom ya kannyace yob.
42 Temu, co cię prosi, daj, a od tego, co chce u ciebie pożyczyć, nie odwracaj się.
Komne nii wo mekomeu, tak kom kware niwo do naan ti kumeneu.
43 Słyszeliście, iż rzeczono: Będziesz miłował bliźniego twego, a będziesz miał w nienawiści nieprzyjaciela twego;
Kom nuwa dike tokeu, mwan cii ni bidome mweu mwanko ni kiye mweu.
44 Aleć Ja wam powiadam: Miłujcie nieprzyjacioły wasze; błogosławcie tym, którzy was przeklinają; dobrze czyńcie tym, którzy was mają w nienawiści, i módlcie się za tymi, którzy wam złość wyrządzają i prześladują was;
Dila min yi kom ti kom cii nob kiyeb kume bo, kom kwob nubo nekom dotannge tiye nin dilo kom ma nubowuri, cil komenin bibuyer, komma nubo wo ko kom tiyeu nin dikoro ken.
45 Abyście byli synami Ojca waszego, który jest w niebiesiech; bo on to czyni, że słońce jego wschodzi na złe i na dobre, i deszcz spuszcza na sprawiedliwe i na niesprawiedliwe,
Naweu nakom yilam bibiyo lo tekume wo dikwamau. wori dok kakuko wennii bwirninti kannge nii ken twom wucakke kannge nii maakenin mwom dikwamati.
46 Albowiem jeźli miłujecie te, którzy was miłują, jakąż zapłatę macie? azaż i celnicy tego nie czynią?
Wori cano kom ki cwi nubowuri cwikom tiyeri, nyii dikedde kom fiya? kebonyo nob yoka doreko matiya?
47 A jeźlibyście tylko braci waszych pozdrawiali, cóż osobliwego czynicie? azaż i celnicy tak nie czynią?
Kume keneu tano kom yarum ka 'Kebkumebri, yekamani la tangece? kobonyo nubo nyombo kwamau matiya?
48 Bądźcież wy tedy doskonałymi, jako i Ojciec wasz, który jest w niebiesiech, doskonały jest.
Dila naweu nyi lam nyo kom yilam cikocok nawo tekumu wodiyeu.
