Mateusza 26
1 I stało się, gdy dokończył Jezus tych wszystkich mów, rzekł do uczniów swoich:
And when Jesus had finished these discourses, He said to his disciples,
2 Wiecie, iż po dwóch dniach będzie wielkanoc, a Syn człowieczy będzie wydany, aby był ukrzyżowany.
Ye know that after two days the passover is to be kept, ---and the Son of man is betrayed to be crucified.
3 Tedy się zebrali przedniejsi kapłani i nauczeni w Piśmie i starsi ludu do dworu najwyższego kapłana, którego zwano Kaifasz;
Now the chief priests, and the scribes, and the elders of the people were then assembled together into the palace of the high priest, whose name was Caiaphas:
4 I naradzali się, jakoby Jezusa zdradą pojmali i zabili;
and were consulting how they might take Jesus by treachery and put Him to death.
5 Lecz mówili: Nie w święto, aby nie był rozruch między ludem.
But they said, Not on the feast-day, least there should be a tumult among the people.
6 A gdy Jezus był w Betanii, w domu Szymona trędowatego,
And when Jesus was at Bethany, in the house of Simon the leper,
7 Przystąpiła do niego niewiasta, mająca słoik alabastrowy maści bardzo kosztownej, i wylała ją na głowę jego, gdy siedział u stołu.
there came to Him a woman with an alabaster-box of very precious ointment, and poured it on his head as He was at table:
8 Co widząc uczniowie jego, rozgniewali się, mówiąc: I na cóż ta utrata?
but when his disciples saw it, they were some of them provoked at it, and said, Wherefore is this waste?
9 Albowiem mogła być ta maść drogo sprzedana, i mogło się to dać ubogim.
for this ointment might have been sold for a great deal of money, and given to the poor.
10 Co gdy poznał Jezus, rzekł im: Przecz się przykrzycie tej niewieście? Dobry zaprawdę uczynek uczyniła przeciwko mnie.
But Jesus, knowing what passed, said to them, Why do ye give the woman uneasiness? for she has done a good office to me:
11 Albowiem ubogie zawsze macie z sobą, ale mnie nie zawsze mieć będziecie.
(seeing ye have the poor always with you, but me ye have not always: ) for in pouring this ointment on my body,
12 Bo ona wylawszy tę maść na ciało moje, uczyniła to, gotując mię ku pogrzebowi.
she has embalmed me for my burial.
13 Zaprawdę powiadam wam: Gdziekolwiek będzie kazana ta Ewangielija po wszystkim świecie, i to będzie powiadano, co ona uczyniła, na pamiątkę jej.
Verily I tell you, wherever this gospel is preached, in the whole world, what she hath done shall also be spoken of for a memorial of her.
14 Tedy odszedłszy jeden ze dwunastu, którego zwano Judaszem Iszkaryjotem, do przedniejszych kapłanów,
About this time went one of the twelve, called Judas Iscariot,
15 Rzekł im: Co mi chcecie dać, a ja go wam wydam? A oni mu odważyli trzydzieści srebrników.
to the chief priests, and said, What will ye give me, and I will deliver Him to you? and they promised him thirty pieces of silver:
16 A odtąd szukał czasu sposobnego, aby go wydał.
and from that time he sought opportunity to betray Him.
17 A pierwszego dnia przaśników przystąpili uczniowie do Jezusa, mówiąc mu: Gdzież chcesz, żeć nagotujemy, abyś jadł baranka?
Now upon the first day of the feast of unleavened bread, came the disciples to Jesus, saying, where wouldest thou have us make preparation for thee to eat the passover?
18 A on rzekł: Idźcie do miasta, do niektórego człowieka, a rzeczcie mu: Kazałci nauczyciel powiedzieć: Czas mój blisko jest, u ciebie jeść będę baranka z uczniami moimi.
And He said, Go into the city, to such a man, and tell him, The master saith, my time is near, I will keep the passover at thy house with my disciples: and the disciples did as Jesus ordered them,
19 I uczynili uczniowie, jako im rozkazał Jezus, i nagotowali baranka.
and prepared the passover.
20 A gdy był wieczór, usiadł za stołem ze dwunastoma.
And when the evening was come, He sat down with the twelve:
21 A gdy jedli, rzekł: Zaprawdę powiadam wam, iż jeden z was wyda mię.
and as they were eating, He said, Verily I tell you, that one of you will betray me.
22 I zasmuciwszy się bardzo, poczęli mówić do niego każdy z nich: Azażem ja jest Panie?
And they were exceedingly grieved, and said to Him, every one of them, Lord, is it I?
23 A on odpowiadając, rzekł: Który macza ze mną rękę w misie, ten mię wyda.
and He answered, he that dippeth his hand with me in the dish, even he will betray me.
24 Synci człowieczy idzie, jako napisano o nim; ale biada człowiekowi temu, przez którego Syn człowieczy wydany bywa! dobrze by mu było, by się był nie narodził ten człowiek.
The Son of man is going indeed as it is written concerning Him: but wo to that man by whom the Son of man is betrayed; it had been good for him, if that man had never been born.
25 A odpowiadając Judasz, który go wydawał, rzekł: Izalim ja jest, Mistrzu? Mówi mu: Tyś powiedział.
And Judas, who betrayed Him, answered and said, Master, is it I? and He said unto him, It is.
26 A gdy oni jedli, wziąwszy Jezus chleb, a pobłogosławiwszy łamał, i dał uczniom i rzekł: Bierzcie, jedzcie, to jest ciało moje.
Now as they were at table, Jesus took bread, and blessed it, and brake it, and gave it to the disciples, and said, Take, eat; this is my body:
27 A wziąwszy kielich i podziękowawszy, dał im, mówiąc: Pijcie z tego wszyscy;
and He took the cup, and gave thanks, and gave it to them, saying, Drink ye all of it:
28 Albowiem to jest krew moja nowego testamentu, która się za wielu wylewa na odpuszczenie grzechów.
for this is my blood, the blood of the new covenant, which is to be shed for many for the remission of sins:
29 Ale powiadam wam, iż nie będę pił odtąd z tego rodzaju winnej macicy, aż do dnia onego, gdy go będę pił z wami nowy w królestwie Ojca mego.
but I tell you, that from henceforth I shall not drink of the fruit of the vine, until that day when I drink it new with you in the kingdom of my Father.
30 I zaśpiewawszy pieśń, wyszli na górę oliwną.
And when they had sung an hymn, they went out to the mount of Olives.
31 Tedy im rzekł Jezus: Wy wszyscy zgorszycie się ze mnie tej nocy; albowiem napisano: Uderzę pasterza, i będą rozproszone owce trzody.
Then saith Jesus unto them, Ye will all take offence at me this night; for it is written, "I will smite the shepherd, and the sheep of the flock shall be scattered:"
32 Lecz gdy ja zmartwychwstanę, poprzedzę was do Galilei.
but after I am risen again, I will go before you into Galilee.
33 A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Choćby się wszyscy zgorszyli z ciebie, ja się nigdy nie zgorszę.
But Peter answered and said to Him, though they should all be offended in thee, yet will I never be offended.
34 Rzekł mu Jezus: Zaprawdę powiadam ci, iż tej nocy, pierwej niż kur zapieje, trzykroć się mnie zaprzesz.
Jesus said unto him, Verily I tell thee that this night, before the cock crow, thou wilt deny me thrice.
35 Rzekł mu Piotr: Choćbym z tobą miał i umrzeć, nie zaprę się ciebie. Także i wszyscy uczniowie mówili.
Peter replied, though I should die with thee, yet will I not deny thee. And so likewise said all the disciples.
36 Tedy przyszedł Jezus z nimi na miejsce, które zwano Gietsemane, i rzekł uczniom: Siądźcież tu, aż odszedłszy, będę się tam modlił.
Then went Jesus with them to a place called Gethsemane, and saith to the disciples, Sit here, while I go there and pray:
37 A wziąwszy z sobą Piotra i dwóch synów Zebedeuszowych, począł się smęcić i tęsknić.
and having taken with Him Peter and the two sons of Zebedee, He began to be sorrowful and much distressed;
38 Tedy im rzekł Jezus: Smętna jest dusza moja aż do śmierci; zostańcież tu, a czujcie ze mną.
and saith unto them, My soul is exceeding sorrowful even unto death, stay here and watch with me.
39 A postąpiwszy trochę, padł na oblicze swoje, modląc się i mówiąc: Ojcze mój, jeźli można, niech mię ten kielich minie; a wszakże nie jako ja chcę, ale jako ty.
And going a little farther, He prostrated himself, and prayed, saying, O my Father, if it be possible, let this cup pass from me; nevertheless, not as I will, but as thou wilt.
40 Tedy przyszedł do uczniów, i znalazł je śpiące, i rzekł Piotrowi: Takżeście nie mogli przez jednę godzinę czuć ze mną?
And coming to the disciples, he findeth them asleep, and saith to Peter, what! could ye not watch with me one hour?
41 Czujcież, a módlcie się, abyście nie weszli w pokuszenie; duchci jest ochotny, ale ciało mdłe.
Watch and pray that ye enter not into temptation: the spirit indeed is willing, but the flesh is weak.
42 Zasię po wtóre odszedłszy, modlił się, mówiąc: Ojcze mój, jeźli mię nie może ten kielich minąć, tylko abym go pił, niech się stanie wola twoja.
And going away again, the second time He prayed, saying, O my Father, if this cup may not pass from me, unless I drink it, thy will be done.
43 A przyszedłszy, znalazł je zasię śpiące; albowiem oczy ich były obciążone.
And He came and found them asleep again, for their eyes were heavy.
44 A zaniechawszy ich, znowu odszedł i modlił się po trzecie, też słowa mówiąc.
And He left them, and went away again, and prayed the third time, to the same effect.
45 Tedy przyszedł do uczniów swoich i rzekł im: Śpijcież już i odpoczywajcie; oto się przybliżyła godzina, a Syn człowieczy będzie wydany w ręce grzeszników.
Then He cometh to his disciples and saith, Are ye sleeping still and taking your rest? behold, the hour is come, and the Son of man is betrayed into the hands of sinners.
46 Wstańcie, pójdźmy! oto się przybliżył ten, który mię wydaje.
Rise, let us go, see the traitor is at hand.
47 A gdy on jeszcze mówił, oto Judasz, jeden z dwunastu, przyszedł, a z nim wielka zgraja z mieczami i z kijami, od przedniejszych kapłanów i starszych ludu;
And while He was yet speaking, behold, Judas one of the twelve came, and with him a great number, with swords and staves, from the chief priests and elders of the people:
48 Ale ten, który go wydawał, dał był im znak, mówiąc: Któregokolwiek pocałuję, tenci jest; imajcież go.
(now he that betrayed Him, had given them a signal, saying, The man whom I shall kiss is He, lay hold of Him: )
49 A wnet przystąpiwszy do Jezusa, rzekł: Bądź pozdrowiony, Mistrzu! i pocałował go.
and going directly up to Jesus, he said, Hail master, and kissed Him.
50 Ale mu rzekł Jezus: Przyjacielu! na coś przyszedł? Tedy przystąpiwszy, rzucili ręce na Jezusa i pojmali go.
And Jesus said to him, Friend, wherefore art thou come? then they came up and laid hands on Jesus, and apprehended Him.
51 A oto jeden z tych, którzy byli z Jezusem, wyciągnął rękę, i dobył miecza swego, a uderzywszy sługę kapłana najwyższego, uciął mu ucho.
And one of them that were with Jesus, stretched out his hand, and drew his sword, and striking at the high priest's servant took off his ear.
52 Tedy mu rzekł Jezus: Obróć miecz swój na miejsce jego; albowiem wszyscy, którzy miecz biorą, od miecza poginą.
Then said Jesus to him, Put up thy sword into it's place; for they that take the sword shall perish by the sword:
53 Azaż mniemasz, że bym nie mógł teraz prosić Ojca mego, a stawiłby mi więcej niż dwanaście wojsk Aniołów?
dost thou think that I cannot now apply to my Father, and He will send me more than twelve legions of angels?
54 Ale jakożby się wypełniły Pisma, które mówią, iż się tak musi stać?
but how then should the scriptures be fulfilled, which say that thus it must be?
55 Onejże godziny mówił Jezus do onej zgrai: Wyszliście jako na zbójcę z mieczami i z kijmi, pojmać mię; na każdy dzień siadałem u was, ucząc w kościele, a nie pojmaliście mię.
Then said Jesus to the multitudes, Ye are come out as against a thief with swords and clubs to take me, whereas I sat with you day after day teaching in the temple, and ye did not seize me: but all this is done,
56 Aleć się to wszystko stało, aby się wypełniły Pisma prorockie. Tedy uczniowie jego wszyscy opuściwszy go, uciekli.
that the scriptures of the prophets might be fulfilled.
57 A oni pojmawszy Jezusa, wiedli go do Kaifasza, najwyższego kapłana, gdzie się byli zebrali nauczeni w Piśmie i starsi.
Then all the disciples deserted Him and fled. And they, that apprehended Jesus, led Him away to Caiaphas the high priest, where the scribes and the elders were assembled:
58 Ale Piotr szedł za nim z daleka aż do dworu najwyższego kapłana; a wszedłszy tam, siedział z sługami, aby ujrzał koniec.
and Peter followed Him at a distance, to the high-priest's palace, and went in, and sat with the servants, that he might see the issue.
59 Ale przedniejsi kapłani i starsi, i wszelka rada szukali fałszywego świadectwa przeciwko Jezusowi, aby go na śmierć wydali.
Now the chief priests and elders, and the whole council sought false-witness against Jesus, that they might put Him to death: but found none.
60 Ale nie znaleźli; i choć wiele fałszywych świadków przychodziło, przecię nie znaleźli. A na ostatek wystąpiwszy dwaj fałszywi świadkowie,
And tho' many false witnesses came, they found none to their purpose. But at last came two false witnesses and said,
61 Rzekli: Ten mówił: Mogę rozwalić kościół Boży, a za trzy dni zbudować go.
This fellow said, I am able to destroy the temple of God, and to build it in three days.
62 A wstawszy najwyższy kapłan, rzekł mu: Nic nie odpowiadasz? Cóż to jest, co ci przeciwko tobie świadczą?
And the high priest stood up and said to Him, Dost thou make no answer? what do these men testify against thee? but Jesus made no reply.
63 Lecz Jezus milczał. A odpowiadając najwyższy kapłan rzekł: Poprzysięgam cię przez Boga żywego, abyś nam powiedział, jeźliś ty jest Chrystus, on Syn Boży?
Then the high priest said to Him, I adjure thee by the living God, that thou tell us, if thou be the Christ, the Son of God.
64 Rzekł mu Jezus: Tyś powiedział; wszakże powiadam wam: Odtąd ujrzycie Syna człowieczego siedzącego na prawicy mocy Bożej, i przychodzącego na obłokach niebieskich.
Jesus saith unto him, It is as thou hast said: and I tell you, hereafter ye shall see the Son of man sitting at the right hand of power, and coming on the clouds of heaven.
65 Tedy najwyższy kapłan rozdarł szaty swoje, mówiąc: Bluźnił! Cóż jeszcze potrzebujemy świadków? Otoście teraz słyszeli bluźnierstwo jego.
Then the high priest rent his clothes, saying, He hath spoken blasphemy, what need have we more of witnesses? now ye have heard his blasphemy, what think ye?
66 Cóż się wam zda? A oni odpowiadając, rzekli: Winien jest śmierci.
and they answered, He ought to be put to death.
67 Tedy plwali na oblicze jego, i pięściami go bili, a drudzy go policzkowali,
Then did they spit in his face, and beat Him about the head; and some struck Him with rods,
68 Mówiąc: Prorokuj nam, Chrystusie! kto jest ten, co cię uderzył?
saying, Divine to us, thou Christ, who it is that smote thee.
69 Ale Piotr siedział przed domem na podwórzu. Tedy przystąpiła do niego jedna dziewka, mówiąc: I tyś był z tym Jezusem Galilejskim.
Now Peter was sitting without in the hall, and one of the maids came to him and said, Thou also wast with Jesus of Galilee:
70 A on się zaprzał przed wszystkimi, mówiąc: Nie wiem, co powiadasz.
but he denied it before them all, saying, I know not what thou sayest.
71 A gdy on wychodził do przysionka, ujrzała go insza dziewka, i rzekła do tych, co tam byli: I tenci był z tym Jezusem Nazareńskim.
And he went out into the porch; after which another maid saw him, and said to them that were there, This man also was with Jesus of Nazareth:
72 Tedy po wtóre zaprzał się z przysięgą, mówiąc: Nie znam tego człowieka.
and he denied a second time, and that with an oath, saying, I know not the man. And a little after, they that stood by came to Peter and said,
73 A przystąpiwszy po małej chwilce ci, co tam stali, rzekli Piotrowi: Prawdziwie i tyś jest z nich; bo i mowa twoja ciebie wydaje.
Verily thou also art one of them, for thy speech discovers thee:
74 Tedy się począł przeklinać i przysięgać, mówiąc: Nie znam tego człowieka; a zarazem kur zapiał.
then he began to curse and to swear, saying, I know not the man. And immediately the cock crew.
75 I wspomniał Piotr na słowa Jezusowe, który mu był powiedział: Pierwej niż kur zapieje, trzykroć się mnie zaprzesz; a wyszedłszy precz, gorzko płakał.
And Peter remembered the word of Jesus, who had said to him, before the cock crow, thou wilt deny me thrice. And he went out, and wept bitterly.
