Mateusza 26
1 I stało się, gdy dokończył Jezus tych wszystkich mów, rzekł do uczniów swoich:
And it came to pass, when Jesus had finished all these sayings, that he said to his disciples,
2 Wiecie, iż po dwóch dniach będzie wielkanoc, a Syn człowieczy będzie wydany, aby był ukrzyżowany.
Ye know that after two days cometh the passover; and the Son of man is delivered up to be crucified.
3 Tedy się zebrali przedniejsi kapłani i nauczeni w Piśmie i starsi ludu do dworu najwyższego kapłana, którego zwano Kaifasz;
Then the chief priests and the elders of the people assembled in the court of the palace of the high-priest, named Caiaphas;
4 I naradzali się, jakoby Jezusa zdradą pojmali i zabili;
and took counsel together that they might seize Jesus by craft, and put him to death.
5 Lecz mówili: Nie w święto, aby nie był rozruch między ludem.
But they said, Not at the feast, lest there be an uproar among the people.
6 A gdy Jezus był w Betanii, w domu Szymona trędowatego,
Now when Jesus was at Bethany, in the house of Simon the leper,
7 Przystąpiła do niego niewiasta, mająca słoik alabastrowy maści bardzo kosztownej, i wylała ją na głowę jego, gdy siedział u stołu.
there came to him a woman having an alabaster bottle of very costly ointment, and poured it on his head while he was reclining at table.
8 Co widząc uczniowie jego, rozgniewali się, mówiąc: I na cóż ta utrata?
But the disciples seeing it, were much displeased, saying, To what purpose is this waste?
9 Albowiem mogła być ta maść drogo sprzedana, i mogło się to dać ubogim.
For this might have been sold for much, and given to the poor.
10 Co gdy poznał Jezus, rzekł im: Przecz się przykrzycie tej niewieście? Dobry zaprawdę uczynek uczyniła przeciwko mnie.
And Jesus, perceiving it, said to them, Why do ye trouble the woman? For she hath done a good deed to me.
11 Albowiem ubogie zawsze macie z sobą, ale mnie nie zawsze mieć będziecie.
For the poor ye have always with you; but me ye have not always.
12 Bo ona wylawszy tę maść na ciało moje, uczyniła to, gotując mię ku pogrzebowi.
For she, in pouring this ointment on my body, hath done it to prepare me for burial.
13 Zaprawdę powiadam wam: Gdziekolwiek będzie kazana ta Ewangielija po wszystkim świecie, i to będzie powiadano, co ona uczyniła, na pamiątkę jej.
Truly do I say to you, Wherever these glad tidings shall be published in the whole world, this too which she hath done will be told for a memorial of her.
14 Tedy odszedłszy jeden ze dwunastu, którego zwano Judaszem Iszkaryjotem, do przedniejszych kapłanów,
Then one of the twelve, called Judas Iscariot, went to the chief priests,
15 Rzekł im: Co mi chcecie dać, a ja go wam wydam? A oni mu odważyli trzydzieści srebrników.
and said, What will ye give me, and I will deliver him up to you? And they paid him thirty pieces of silver.
16 A odtąd szukał czasu sposobnego, aby go wydał.
And from that time he sought an opportunity to deliver him up.
17 A pierwszego dnia przaśników przystąpili uczniowie do Jezusa, mówiąc mu: Gdzież chcesz, żeć nagotujemy, abyś jadł baranka?
And on the first of the days of unleavened bread the disciples came to Jesus, saying, Where wilt thou that we make ready for thee to eat the passover?
18 A on rzekł: Idźcie do miasta, do niektórego człowieka, a rzeczcie mu: Kazałci nauczyciel powiedzieć: Czas mój blisko jest, u ciebie jeść będę baranka z uczniami moimi.
And he said, Go into the city to such a man, and say to him, The Teacher saith, My time is at hand; I keep the passover at thy house with my disciples.
19 I uczynili uczniowie, jako im rozkazał Jezus, i nagotowali baranka.
And the disciples did as Jesus directed them, and made ready the passover.
20 A gdy był wieczór, usiadł za stołem ze dwunastoma.
And when evening came, he took his place at table with the twelve disciples.
21 A gdy jedli, rzekł: Zaprawdę powiadam wam, iż jeden z was wyda mię.
And as they were eating, he said, Truly do I say to you, that one of you will betray me.
22 I zasmuciwszy się bardzo, poczęli mówić do niego każdy z nich: Azażem ja jest Panie?
And they were exceedingly sorrowful, and began every one to say to him, Is it I, Lord?
23 A on odpowiadając, rzekł: Który macza ze mną rękę w misie, ten mię wyda.
And he answering said, He that hath dipped his hand with me in the dish, he will betray me.
24 Synci człowieczy idzie, jako napisano o nim; ale biada człowiekowi temu, przez którego Syn człowieczy wydany bywa! dobrze by mu było, by się był nie narodził ten człowiek.
The Son of man indeed goeth away, as it hath been written concerning him; but woe to that man by whom the Son of man is betrayed! Well were it for that man if he had not been born.
25 A odpowiadając Judasz, który go wydawał, rzekł: Izalim ja jest, Mistrzu? Mówi mu: Tyś powiedział.
Then Judas, his betrayer, answering said, Is it I, Rabbi? He saith to him, It is.
26 A gdy oni jedli, wziąwszy Jezus chleb, a pobłogosławiwszy łamał, i dał uczniom i rzekł: Bierzcie, jedzcie, to jest ciało moje.
And, as they were eating, Jesus took a loaf, and having blessed, broke it, and gave it to the disciples, and said, Take, eat; this is my body.
27 A wziąwszy kielich i podziękowawszy, dał im, mówiąc: Pijcie z tego wszyscy;
And he took a cup, and gave thanks, and gave it to them, saying, Drink ye all of it;
28 Albowiem to jest krew moja nowego testamentu, która się za wielu wylewa na odpuszczenie grzechów.
for this is my blood of the covenant, which is shed for many for remission of sins.
29 Ale powiadam wam, iż nie będę pił odtąd z tego rodzaju winnej macicy, aż do dnia onego, gdy go będę pił z wami nowy w królestwie Ojca mego.
And I say to you, I shall not drink henceforth of this fruit of the vine, until that day when I drink it new with you in the kingdom of my Father.
30 I zaśpiewawszy pieśń, wyszli na górę oliwną.
And having sung a hymn, they went out to the Mount of Olives.
31 Tedy im rzekł Jezus: Wy wszyscy zgorszycie się ze mnie tej nocy; albowiem napisano: Uderzę pasterza, i będą rozproszone owce trzody.
Then Jesus saith to them, This night will all of you fall away from me; for it is written, “I will smite the shepherd, and the sheep of the flock will be scattered.”
32 Lecz gdy ja zmartwychwstanę, poprzedzę was do Galilei.
But after I have risen, I will go before you into Galilee.
33 A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Choćby się wszyscy zgorszyli z ciebie, ja się nigdy nie zgorszę.
Peter answering said to him, Though all should fall away from thee, yet will I never fall away.
34 Rzekł mu Jezus: Zaprawdę powiadam ci, iż tej nocy, pierwej niż kur zapieje, trzykroć się mnie zaprzesz.
Jesus said to him, Truly do I say to thee, that this night, before a cock crows, thou wilt thrice deny me.
35 Rzekł mu Piotr: Choćbym z tobą miał i umrzeć, nie zaprę się ciebie. Także i wszyscy uczniowie mówili.
Peter saith to him, Even if I must die with thee, I will not deny thee. And so said all the disciples.
36 Tedy przyszedł Jezus z nimi na miejsce, które zwano Gietsemane, i rzekł uczniom: Siądźcież tu, aż odszedłszy, będę się tam modlił.
Then Jesus cometh with them to a place called Gethsemane, and saith to the disciples, Sit here, while I go yonder and pray.
37 A wziąwszy z sobą Piotra i dwóch synów Zebedeuszowych, począł się smęcić i tęsknić.
And taking with him Peter and the two sons of Zebedee, he began to he sorrowful and full of anguish.
38 Tedy im rzekł Jezus: Smętna jest dusza moja aż do śmierci; zostańcież tu, a czujcie ze mną.
Then he saith to them, My soul is exceedingly sorrowful, even to death; remain here, and watch with me.
39 A postąpiwszy trochę, padł na oblicze swoje, modląc się i mówiąc: Ojcze mój, jeźli można, niech mię ten kielich minie; a wszakże nie jako ja chcę, ale jako ty.
And he came a little nearer, and fell on his face, praying and saying, Father, if it be possible, let this cup pass from me! nevertheless, not as I will, but as Thou wilt.
40 Tedy przyszedł do uczniów, i znalazł je śpiące, i rzekł Piotrowi: Takżeście nie mogli przez jednę godzinę czuć ze mną?
And he cometh to the disciples, and findeth them sleeping, and saith to Peter, Is it so that ye could not watch with me one hour?
41 Czujcież, a módlcie się, abyście nie weszli w pokuszenie; duchci jest ochotny, ale ciało mdłe.
Watch, and pray that ye enter not into temptation; the spirit indeed is willing, but the flesh is weak.
42 Zasię po wtóre odszedłszy, modlił się, mówiąc: Ojcze mój, jeźli mię nie może ten kielich minąć, tylko abym go pił, niech się stanie wola twoja.
Again he went away a second time, and prayed, saying, My Father, if this [[cup]] cannot pass away from me, but I must drink it, thy will be done!
43 A przyszedłszy, znalazł je zasię śpiące; albowiem oczy ich były obciążone.
And coming again he found them sleeping; for their eyes were heavy.
44 A zaniechawszy ich, znowu odszedł i modlił się po trzecie, też słowa mówiąc.
And leaving them, he went away again, and prayed the third time, saying again the same words.
45 Tedy przyszedł do uczniów swoich i rzekł im: Śpijcież już i odpoczywajcie; oto się przybliżyła godzina, a Syn człowieczy będzie wydany w ręce grzeszników.
Then he cometh to the disciples, and saith to them, Sleep on, and take your rest! Lo! the hour is at hand, and the Son of man is delivered up into the hands of sinners.
46 Wstańcie, pójdźmy! oto się przybliżył ten, który mię wydaje.
Rise, let us be going; lo! he is at hand that delivereth me up.
47 A gdy on jeszcze mówił, oto Judasz, jeden z dwunastu, przyszedł, a z nim wielka zgraja z mieczami i z kijami, od przedniejszych kapłanów i starszych ludu;
And while he was yet speaking, lo! Judas, one of the twelve, came, and with him a great multitude with swords and clubs, from the chief priests and elders of the people.
48 Ale ten, który go wydawał, dał był im znak, mówiąc: Któregokolwiek pocałuję, tenci jest; imajcież go.
And his betrayer had given them a sign, saying, Whomever I shall kiss, he is the man; seize him.
49 A wnet przystąpiwszy do Jezusa, rzekł: Bądź pozdrowiony, Mistrzu! i pocałował go.
And immediately going up to Jesus, he said, Hail, Rabbi! and kissed him.
50 Ale mu rzekł Jezus: Przyjacielu! na coś przyszedł? Tedy przystąpiwszy, rzucili ręce na Jezusa i pojmali go.
And Jesus said to him, Friend, for what hast thou come! Then they came and laid hands on Jesus, and seized him.
51 A oto jeden z tych, którzy byli z Jezusem, wyciągnął rękę, i dobył miecza swego, a uderzywszy sługę kapłana najwyższego, uciął mu ucho.
And, lo! one of those who were with Jesus stretched out his hand, and drew his sword, and struck the servant of the high-priest, and cut off his ear.
52 Tedy mu rzekł Jezus: Obróć miecz swój na miejsce jego; albowiem wszyscy, którzy miecz biorą, od miecza poginą.
Then Jesus saith to him, Put back thy sword into its place; for all they that take the sword will perish by the sword.
53 Azaż mniemasz, że bym nie mógł teraz prosić Ojca mego, a stawiłby mi więcej niż dwanaście wojsk Aniołów?
Dost thou think that I cannot pray to my Father, and he will now give me more than twelve legions of angels?
54 Ale jakożby się wypełniły Pisma, które mówią, iż się tak musi stać?
But how then shall the Scriptures be fulfilled, that thus it must be?
55 Onejże godziny mówił Jezus do onej zgrai: Wyszliście jako na zbójcę z mieczami i z kijmi, pojmać mię; na każdy dzień siadałem u was, ucząc w kościele, a nie pojmaliście mię.
In that hour Jesus said to the multitudes, Ye have come out as against a robber, with swords and clubs to take me; I sat daily teaching in the temple, and ye did not lay hands on me.
56 Aleć się to wszystko stało, aby się wypełniły Pisma prorockie. Tedy uczniowie jego wszyscy opuściwszy go, uciekli.
But all this hath been done, that the Scriptures of the prophets may be fulfilled. Then all the disciples forsook him, and fled.
57 A oni pojmawszy Jezusa, wiedli go do Kaifasza, najwyższego kapłana, gdzie się byli zebrali nauczeni w Piśmie i starsi.
And they who seized Jesus led him away to Caiaphas the high-priest, where the scribes and the elders were assembled.
58 Ale Piotr szedł za nim z daleka aż do dworu najwyższego kapłana; a wszedłszy tam, siedział z sługami, aby ujrzał koniec.
But Peter followed him at a distance, as far as to the court of the high-priest's palace, and went in, and sat with the officers to see the end.
59 Ale przedniejsi kapłani i starsi, i wszelka rada szukali fałszywego świadectwa przeciwko Jezusowi, aby go na śmierć wydali.
And the chief priests and the whole council sought false witness against Jesus, to put him to death;
60 Ale nie znaleźli; i choć wiele fałszywych świadków przychodziło, przecię nie znaleźli. A na ostatek wystąpiwszy dwaj fałszywi świadkowie,
and they found none, though many false witnesses came forward. But at last came two,
61 Rzekli: Ten mówił: Mogę rozwalić kościół Boży, a za trzy dni zbudować go.
and said, This man affirmed, I am able to destroy the temple of God, and to build it within three days.
62 A wstawszy najwyższy kapłan, rzekł mu: Nic nie odpowiadasz? Cóż to jest, co ci przeciwko tobie świadczą?
And the high-priest arose, and said to him, Dost thou make no answer to what these men testify against thee?
63 Lecz Jezus milczał. A odpowiadając najwyższy kapłan rzekł: Poprzysięgam cię przez Boga żywego, abyś nam powiedział, jeźliś ty jest Chrystus, on Syn Boży?
But Jesus was silent. And the high-priest answering said to him, I adjure thee by the living God, that thou tell us whether thou art the Christ, the Son of God.
64 Rzekł mu Jezus: Tyś powiedział; wszakże powiadam wam: Odtąd ujrzycie Syna człowieczego siedzącego na prawicy mocy Bożej, i przychodzącego na obłokach niebieskich.
Jesus saith to him, I am. Moreover I say to you, Henceforth ye will see the Son of man sitting on the right hand of Power, and coming on the clouds of heaven.
65 Tedy najwyższy kapłan rozdarł szaty swoje, mówiąc: Bluźnił! Cóż jeszcze potrzebujemy świadków? Otoście teraz słyszeli bluźnierstwo jego.
Then the high-priest rent his garments, saying, He hath spoken blasphemy; what further need have we of witnesses? See! ye have now heard the blasphemy.
66 Cóż się wam zda? A oni odpowiadając, rzekli: Winien jest śmierci.
What think ye? They answered and said, He should be punished with death.
67 Tedy plwali na oblicze jego, i pięściami go bili, a drudzy go policzkowali,
Then they spit in his face, and buffeted him; and some smote him with the palms of their hands,
68 Mówiąc: Prorokuj nam, Chrystusie! kto jest ten, co cię uderzył?
saying, Prophesy to us, O Messiah! who it was that struck thee.
69 Ale Piotr siedział przed domem na podwórzu. Tedy przystąpiła do niego jedna dziewka, mówiąc: I tyś był z tym Jezusem Galilejskim.
Now Peter was sitting outside in the court. And a maid-servant came to him, saying, Thou also wast with Jesus the Galilaean.
70 A on się zaprzał przed wszystkimi, mówiąc: Nie wiem, co powiadasz.
But he denied before them all, saying, I know not what thou sayest.
71 A gdy on wychodził do przysionka, ujrzała go insza dziewka, i rzekła do tych, co tam byli: I tenci był z tym Jezusem Nazareńskim.
And when he had gone out into the porch, another woman saw him, and said to those who were there, This man was with Jesus the Nazarene.
72 Tedy po wtóre zaprzał się z przysięgą, mówiąc: Nie znam tego człowieka.
And again he denied with an oath; I do not know the man.
73 A przystąpiwszy po małej chwilce ci, co tam stali, rzekli Piotrowi: Prawdziwie i tyś jest z nich; bo i mowa twoja ciebie wydaje.
And shortly after, they who were standing by came and said to Peter, Surely thou too art one of them; for thy speech betrayeth thee.
74 Tedy się począł przeklinać i przysięgać, mówiąc: Nie znam tego człowieka; a zarazem kur zapiał.
Then he began to curse and to swear, saying, I do not know the man. And immediately a cock crew.
75 I wspomniał Piotr na słowa Jezusowe, który mu był powiedział: Pierwej niż kur zapieje, trzykroć się mnie zaprzesz; a wyszedłszy precz, gorzko płakał.
And Peter remembered the word of Jesus, who had said, Before a cock crows, thou wilt thrice deny me. And he went out, and wept bitterly.
