Mateusza 22
1 A odpowiadając Jezus, zasię im rzekł w podobieństwach, mówiąc:
Yeshua [Salvation] answered and spoke again in parables to them, saying,
2 Podobne jest królestwo niebieskie człowiekowi królowi, który sprawił wesele synowi swemu;
“The Kingdom of Heaven (God) is like a certain king, who made a marriage feast for his son,
3 I posłał sługi swe, aby wezwali zaproszonych na wesele; ale nie chcieli przyjść.
and sent out his servants to call those who were invited to the marriage feast, but they would not come.
4 Znowu posłał insze sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Otom obiad mój nagotował, woły moje i co było karmnego, pobito, i wszystko gotowe, pójdźcież na wesele.
Again he sent out other servants, saying, ‘Tell those who are invited, “Behold, I have prepared my dinner. My cattle and my fatlings are killed, and all things are ready. Come to the marriage feast!”’
5 Ale oni zaniedbawszy odeszli, jeden do roli swojej, a drugi do kupiectwa swego;
But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise,
6 A drudzy pojmawszy sługi jego, zelżyli i pobili je.
and the rest grabbed his servants, and treated them shamefully, and killed them.
7 Co gdy król usłyszał, rozgniewał się, a posławszy wojska swoje, wytracił one morderce, i miasto ich zapalił.
When the king heard that, he was angry, and sent his armies, destroyed those murderers, and burned their city.
8 Tedy rzekł sługom swoim: Weseleć wprawdzie jest gotowe; lecz zaproszeni nie byli godni.
“Then he said to his servants, ‘The wedding is ready, but those who were invited were not worthy.
9 Przetoż idźcie na rozstania dróg, kogokolwiek znajdziecie, wezwijcie na wesele.
Go therefore to the intersections of the highways, and as many as you may find, invite to the marriage feast.’
10 Tedy wyszedłszy oni słudzy na drogi, zgromadzili wszystkie, którekolwiek znaleźli, złe i dobre, i napełnione jest wesele gośćmi.
Those servants went out into the highways, and gathered together as many as they found, both bad and good. The wedding was filled with guests.
11 A wszedłszy król, aby oglądał goście, obaczył tam człowieka nie odzianego szatą weselną;
But when the king came in to see the guests, he saw there a man who didn’t have on wedding clothing,
12 I rzekł mu: Przyjacielu! jakoś tu wszedł, nie mając szaty weselnej? A on zamilknął.
and he said to him, ‘Friend, how did you come in here not wearing wedding clothing?’ He was speechless.
13 Tedy rzekł król sługom: Związawszy nogi i ręce jego, weźmijcie go, a wrzućcie do ciemności zewnętrznych, tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
Then the king said to the servants, ‘Bind him hand and foot, take him away, and throw him into the outer darkness; there is where the weeping and grinding of teeth will be.’
14 Albowiem wiele jest wezwanych, ale mało wybranych.
For many are called, but few chosen.”
15 Tedy odszedłszy Faryzeuszowie uczynili radę, jako by go usidlili w mowie.
Then the Pharisees [Separated] went and took counsel how they might entrap him in his talk.
16 I posłali do niego ucznie swoje z Herodyjany, mówiąc: Nauczycielu! wiemy, żeś jest prawdziwy, i drogi Bożej w prawdzie uczysz, a nie dbasz na nikogo; albowiem nie patrzysz na osobę ludzką.
They sent their disciples to him, along with the Herodians, saying, “Rabbi ·Teacher·, we know that you are honest, and teach the way of God in truth, no matter whom you teach, for you are not partial to anyone.
17 Przetoż powiedz nam, co ci się zda? Godzili się dać czynsz cesarzowi, czyli nie?
Tell us what you think: Does Torah ·Teaching· permit paying taxes to Caesar [Ruler], or not?”
18 Ale Jezus poznawszy złość ich, rzekł im: Czemuż mię kusicie, obłudnicy?
But Yeshua [Salvation] perceived their wickedness, and said, “Why do you test me, you hypocrites?
19 Pokażcie mi monetę czynszową; a oni mu podali grosz.
Show me the tax money.” They brought to him a denarius [one day’s wage].
20 I rzekł im: Czyjże to obraz i napis?
He asked them, “Whose is this image and inscription?”
21 Rzekli mu: Cesarski. Tedy im rzekł: Oddawajcież tedy, co jest cesarskiego, cesarzowi, a co jest Bożego, Bogu.
They said to him, “Caesar’s [Ruler]’s.” Then he said to them, “Give therefore to Caesar [Ruler] the things that are Caesar’s, and to God the things that are God’s.”
22 To usłyszawszy, zadziwili się, a opuściwszy go, odeszli.
When they heard it, they marveled, and left him, and went away.
23 Dnia onego przyszli do niego Saduceuszowie, którzy mówią, iż nie masz zmartwychwstania, i pytali go,
On that day Sadducees [Morally-upright] (those who say that there is no resurrection) came to him. They asked him hard questions,
24 Mówiąc: Nauczycielu! Mojżesz powiedział: Jeźliby kto umarł, nie mając dzieci, aby brat jego prawem powinowactwa pojął żonę jego, i wzbudził nasienie bratu swemu.
saying, “Rabbi ·Teacher·, Moses [Drawn out] said, ‘If a man dies, having no children, his brother shall marry his wife, and raise up offspring for his brother.’
25 Było tedy u nas siedm braci; a pierwszy pojąwszy żonę, umarł, a nie mając nasienia, zostawił żonę swoję bratu swemu.
Now there were with us seven brothers. The first married and died, and having no offspring left his wife to his brother.
26 Także też wtóry i trzeci, aż do siódmego.
In the same way, the second also, and the third, to the seventh.
27 A na ostatek po wszystkich umarła i ona niewiasta.
After them all, the woman died.
28 Przetoż przy zmartwychwstaniu, któregoż z tych siedmiu będzie żoną, gdyż ją wszyscy mieli?
In the resurrection therefore, whose wife will she be of the seven? For they all had her.”
29 A odpowiadając Jezus rzekł im: Błądzicie, nie będąc powiadomieni Pisma, ani mocy Bożej.
But Yeshua [Salvation] answered them, “You are mistaken, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
30 Albowiem przy zmartwychwstaniu ani się żenić, ani za mąż chodzić nie będą, ale będą jako Aniołowie Boży w niebie.
For in the resurrection they neither marry, nor are given in marriage, but are like God’s angels in heaven.
31 A o powstaniu umarłych nie czytaliście, co wam powiedziano od Boga mówiącego:
But concerning the resurrection of the dead, haven’t you read that which was spoken to you by God, saying,
32 Jam jest Bóg Abrahama, i Bóg Izaaka, i Bóg Jakóba? Bóg nie jestci Bogiem umarłych, ale żywych.
‘I am the God of Abraham [Father of a multitude], and the God of Isaac [Laughter], and the God of Jacob [Supplanter]?’ God is not the God of the dead, but of the living.”
33 A usłyszawszy to lud, zdumiał się nad nauką jego.
When the multitudes heard it, they were astonished at his teaching.
34 Lecz gdy usłyszeli Faryzeuszowie, że zawarł usta Saduceuszom, zeszli się wespół.
But the Pharisees [Separated], when they heard that he had silenced the Sadducees [Morally-upright], gathered themselves together.
35 I spytał go jeden z nich, zakonnik, kusząc go i mówiąc:
One of them, a Torah-expert, asked him a question, testing him.
36 Nauczycielu! które jest największe przykazanie w zakonie?
“Rabbi ·Teacher·, which of the mitzvot ·instructions· in the Torah ·Teaching· is the most important?”
37 A Jezus mu rzekł: Będziesz miłował Pana, Boga twego, ze wszystkiego serca twego, i ze wszystkiej duszy twojej i ze wszystkiej myśli twojej.
Yeshua [Salvation] said to him, “‘You shall have agapao ·total devotion love· to MarYah [Master Yahweh] your God with all your heart, with all your soul, and with all your mind.’
38 To jest pierwsze i największe przykazanie.
This is the greatest and most important mitzvah ·instruction·.
39 A wtóre podobne jest temuż: Będziesz miłował bliźniego twego, jako samego siebie.
A second likewise is this, ‘You shall show agapao ·total devoted love· to your neighbor as yourself.’
40 Na tych dwóch przykazaniach wszystek zakon i prorocy zawisnęli.
All of the Torah ·Teaching· and the Prophets depend on these two mitzvot ·instructions·.”
41 A gdy się Faryzeuszowie zebrali, spytał ich Jezus,
Now while the Pharisees [Separated] were gathered together, Yeshua [Salvation] asked them a question,
42 Mówiąc: Co się wam zda o Chrystusie? Czyim jest synem? Rzekli mu: Dawidowym.
saying, “What do you think of the Messiah [Anointed one]? Whose son is he?” They said to him, “Of David [Beloved].”
43 I rzekł im: Jakoż tedy Dawid w duchu nazywa go Panem? mówiąc:
He said to them, “How then does David [Beloved] in haRuach [the Spirit, Breath] call him MarYah [Master Yahweh], saying,
44 Rzekł Pan Panu memu: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjacioły twoje podnóżkiem nóg twoich.
‘Yahweh said to 'adoni ·my Lord·, sit at my right hand, until I put your enemies under your feet’?
45 Ponieważ go tedy Dawid nazywa Panem, jakoż jest synem jego?
“If then David [Beloved] calls him MarYah [Master Yahweh], in what way can he be his son?”
46 A żaden mu nie mógł odpowiedzieć i słowa, i nie śmiał go nikt więcej od onego dnia pytać.
No one was able to answer him a word, neither did any man dare ask him any more hard questions from that day forward.
