Mateusza 22
1 A odpowiadając Jezus, zasię im rzekł w podobieństwach, mówiąc:
Then Iesus answered, and spake vnto them againe in parables, saying,
2 Podobne jest królestwo niebieskie człowiekowi królowi, który sprawił wesele synowi swemu;
The kingdome of heauen is like vnto a certaine King which maried his sonne,
3 I posłał sługi swe, aby wezwali zaproszonych na wesele; ale nie chcieli przyjść.
And sent foorth his seruants, to call them that were bidde to the wedding, but they woulde not come.
4 Znowu posłał insze sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Otom obiad mój nagotował, woły moje i co było karmnego, pobito, i wszystko gotowe, pójdźcież na wesele.
Againe hee sent foorth other seruants, saying. Tell them which are bidden, Beholde, I haue prepared my dinner: mine oxen and my fatlings are killed, and all thinges are readie: come vnto the mariage.
5 Ale oni zaniedbawszy odeszli, jeden do roli swojej, a drugi do kupiectwa swego;
But they made light of it, and went their wayes, one to his farme, and another about his marchandise.
6 A drudzy pojmawszy sługi jego, zelżyli i pobili je.
And the remnant tooke his seruants, and intreated them sharpely, and slewe them.
7 Co gdy król usłyszał, rozgniewał się, a posławszy wojska swoje, wytracił one morderce, i miasto ich zapalił.
But when the King heard it, he was wroth, and sent foorth his warriers, and destroyed those murtherers, and burnt vp their citie.
8 Tedy rzekł sługom swoim: Weseleć wprawdzie jest gotowe; lecz zaproszeni nie byli godni.
Then saide hee to his seruants, Truely the wedding is prepared: but they which were bidden, were not worthy.
9 Przetoż idźcie na rozstania dróg, kogokolwiek znajdziecie, wezwijcie na wesele.
Go ye therefore out into the high wayes, and as many as ye finde, bid them to the mariage.
10 Tedy wyszedłszy oni słudzy na drogi, zgromadzili wszystkie, którekolwiek znaleźli, złe i dobre, i napełnione jest wesele gośćmi.
So those seruantes went out into the hie wayes, and gathered together all that euer they found, both good and bad: so the wedding was furnished with ghestes.
11 A wszedłszy król, aby oglądał goście, obaczył tam człowieka nie odzianego szatą weselną;
Then the King came in, to see the ghestes, and sawe there a man which had not on a wedding garment.
12 I rzekł mu: Przyjacielu! jakoś tu wszedł, nie mając szaty weselnej? A on zamilknął.
And he sayd vnto him, Friend, how camest thou in hither, and hast not on a wedding garment? And he was speachlesse.
13 Tedy rzekł król sługom: Związawszy nogi i ręce jego, weźmijcie go, a wrzućcie do ciemności zewnętrznych, tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
Then sayd the King to the seruants, Binde him hand and foote: take him away, and cast him into vtter darkenes: there shalbe weeping and gnashing of teeth.
14 Albowiem wiele jest wezwanych, ale mało wybranych.
For many are called, but fewe chosen.
15 Tedy odszedłszy Faryzeuszowie uczynili radę, jako by go usidlili w mowie.
Then went the Pharises and tooke counsell how they might tangle him in talke.
16 I posłali do niego ucznie swoje z Herodyjany, mówiąc: Nauczycielu! wiemy, żeś jest prawdziwy, i drogi Bożej w prawdzie uczysz, a nie dbasz na nikogo; albowiem nie patrzysz na osobę ludzką.
And they sent vnto him their disciples with the Herodians, saying, Master, we knowe that thou art true, and teachest the way of God truely, neither carest for any man: for thou considerest not the person of men.
17 Przetoż powiedz nam, co ci się zda? Godzili się dać czynsz cesarzowi, czyli nie?
Tell vs therefore, how thinkest thou? Is it lawfull to giue tribute vnto Cesar, or not?
18 Ale Jezus poznawszy złość ich, rzekł im: Czemuż mię kusicie, obłudnicy?
But Iesus perceiued their wickednes, and sayd, Why tempt ye me, ye hypocrites?
19 Pokażcie mi monetę czynszową; a oni mu podali grosz.
Shewe me the tribute money. And they brought him a peny.
20 I rzekł im: Czyjże to obraz i napis?
And he sayde vnto them, Whose is this image and superscription?
21 Rzekli mu: Cesarski. Tedy im rzekł: Oddawajcież tedy, co jest cesarskiego, cesarzowi, a co jest Bożego, Bogu.
They sayd vnto him, Cesars. Then sayd he vnto them, Giue therefore to Cesar, the things which are Cesars, and giue vnto God, those things which are Gods.
22 To usłyszawszy, zadziwili się, a opuściwszy go, odeszli.
And when they heard it, they marueiled, and left him, and went their way.
23 Dnia onego przyszli do niego Saduceuszowie, którzy mówią, iż nie masz zmartwychwstania, i pytali go,
The same day the Sadduces came to him (which say that there is no resurrection) and asked him,
24 Mówiąc: Nauczycielu! Mojżesz powiedział: Jeźliby kto umarł, nie mając dzieci, aby brat jego prawem powinowactwa pojął żonę jego, i wzbudził nasienie bratu swemu.
Saying, Master, Moses sayd, If a man die, hauing no children, his brother shall marie his wife by the right of alliance, and raise vp seede vnto his brother.
25 Było tedy u nas siedm braci; a pierwszy pojąwszy żonę, umarł, a nie mając nasienia, zostawił żonę swoję bratu swemu.
Nowe there were with vs seuen brethren, and the first maried a wife, and deceased: and hauing none yssue, left his wife vnto his brother.
26 Także też wtóry i trzeci, aż do siódmego.
Likewise also the second, and the third, vnto the seuenth.
27 A na ostatek po wszystkich umarła i ona niewiasta.
And last of all the woman died also.
28 Przetoż przy zmartwychwstaniu, któregoż z tych siedmiu będzie żoną, gdyż ją wszyscy mieli?
Therefore in the resurrection, whose wife shall she be of the seuen? for all had her.
29 A odpowiadając Jezus rzekł im: Błądzicie, nie będąc powiadomieni Pisma, ani mocy Bożej.
Then Iesus answered, and sayd vnto them, Ye are deceiued, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
30 Albowiem przy zmartwychwstaniu ani się żenić, ani za mąż chodzić nie będą, ale będą jako Aniołowie Boży w niebie.
For in the resurrection they neither marie wiues, nor wiues are bestowed in mariage, but are as the Angels of God in heauen.
31 A o powstaniu umarłych nie czytaliście, co wam powiedziano od Boga mówiącego:
And concerning the resurrection of the dead, haue ye not read what is spoken vuto you of God, saying,
32 Jam jest Bóg Abrahama, i Bóg Izaaka, i Bóg Jakóba? Bóg nie jestci Bogiem umarłych, ale żywych.
I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Iacob? God is not the God of the dead, but of the liuing.
33 A usłyszawszy to lud, zdumiał się nad nauką jego.
And when the multitude heard it, they were astonied at his doctrine.
34 Lecz gdy usłyszeli Faryzeuszowie, że zawarł usta Saduceuszom, zeszli się wespół.
But when the Pharises had heard, that he had put the Sadduces to silence, they assembled together.
35 I spytał go jeden z nich, zakonnik, kusząc go i mówiąc:
And one of them, which was an expounder of the Lawe, asked him a question, tempting him, and saying,
36 Nauczycielu! które jest największe przykazanie w zakonie?
Master, which is ye great commandement in the Lawe?
37 A Jezus mu rzekł: Będziesz miłował Pana, Boga twego, ze wszystkiego serca twego, i ze wszystkiej duszy twojej i ze wszystkiej myśli twojej.
Iesus sayd to him, Thou shalt loue the Lord thy God with all thine heart, with all thy soule, and with all thy minde.
38 To jest pierwsze i największe przykazanie.
This is the first and the great commandement.
39 A wtóre podobne jest temuż: Będziesz miłował bliźniego twego, jako samego siebie.
And the second is like vnto this, Thou shalt loue thy neighbour as thy selfe.
40 Na tych dwóch przykazaniach wszystek zakon i prorocy zawisnęli.
On these two commandements hangeth the whole Lawe, and the Prophets.
41 A gdy się Faryzeuszowie zebrali, spytał ich Jezus,
While the Pharises were gathered together, Iesus asked them,
42 Mówiąc: Co się wam zda o Chrystusie? Czyim jest synem? Rzekli mu: Dawidowym.
Saying, What thinke ye of Christ? whose sonne is he? They sayd vnto him, Dauids.
43 I rzekł im: Jakoż tedy Dawid w duchu nazywa go Panem? mówiąc:
He sayd vnto them, How then doeth Dauid in spirit call him Lord, saying,
44 Rzekł Pan Panu memu: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjacioły twoje podnóżkiem nóg twoich.
The Lord sayd to my Lord, Sit at my right hand, till I make thine enemies thy footestoole?
45 Ponieważ go tedy Dawid nazywa Panem, jakoż jest synem jego?
If then Dauid call him Lord, howe is he his sonne?
46 A żaden mu nie mógł odpowiedzieć i słowa, i nie śmiał go nikt więcej od onego dnia pytać.
And none could answere him a worde, neither durst any from that day foorth aske him any moe questions.
