Mateusza 22
1 A odpowiadając Jezus, zasię im rzekł w podobieństwach, mówiąc:
Jesus answered and spoke to them again in parables saying:
2 Podobne jest królestwo niebieskie człowiekowi królowi, który sprawił wesele synowi swemu;
“The kingdom of the heavens is like a certain king who prepared a wedding feast for his son.
3 I posłał sługi swe, aby wezwali zaproszonych na wesele; ale nie chcieli przyjść.
And he sent out his servants to call those who had been invited to the wedding feast, but they did not want to come.
4 Znowu posłał insze sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Otom obiad mój nagotował, woły moje i co było karmnego, pobito, i wszystko gotowe, pójdźcież na wesele.
Again he sent out other servants saying: ‘Say to those who have been invited: “See, I have prepared my dinner; my oxen and fatted cattle are butchered, and everything is ready. Come to the wedding feast!”’
5 Ale oni zaniedbawszy odeszli, jeden do roli swojej, a drugi do kupiectwa swego;
Now the indifferent ones just took off—one to his own field, another to his business.
6 A drudzy pojmawszy sługi jego, zelżyli i pobili je.
But the rest, seizing his servants mistreated and killed them!
7 Co gdy król usłyszał, rozgniewał się, a posławszy wojska swoje, wytracił one morderce, i miasto ich zapalił.
So when that king heard about it he was furious; and sending his troops he destroyed those murderers and burned up their city.
8 Tedy rzekł sługom swoim: Weseleć wprawdzie jest gotowe; lecz zaproszeni nie byli godni.
“Then he says to his servants: ‘The wedding is ready, but those who were invited were not worthy.
9 Przetoż idźcie na rozstania dróg, kogokolwiek znajdziecie, wezwijcie na wesele.
So go on the roads leading out of town, and as many as you may find invite to the wedding feast.’
10 Tedy wyszedłszy oni słudzy na drogi, zgromadzili wszystkie, którekolwiek znaleźli, złe i dobre, i napełnione jest wesele gośćmi.
And going out on the roads those servants gathered together everyone they found, both evil and good; and the wedding hall was filled with guests.
11 A wszedłszy król, aby oglądał goście, obaczył tam człowieka nie odzianego szatą weselną;
But when the king came in to look at the guests, he saw there a man who had not been clothed with a wedding garment.
12 I rzekł mu: Przyjacielu! jakoś tu wszedł, nie mając szaty weselnej? A on zamilknął.
So he says to him, ‘Friend, how did you get in here without a wedding garment?’ And he was speechless.
13 Tedy rzekł król sługom: Związawszy nogi i ręce jego, weźmijcie go, a wrzućcie do ciemności zewnętrznych, tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
Then the king said to the servants, ‘Tie him up hand and foot, take him away and throw him out into the darkness farthest away.’ There there will be weeping and gnashing of teeth.
14 Albowiem wiele jest wezwanych, ale mało wybranych.
For many are called, but few chosen.”
15 Tedy odszedłszy Faryzeuszowie uczynili radę, jako by go usidlili w mowie.
Then the Pharisees went and plotted how they might trap Him in some word.
16 I posłali do niego ucznie swoje z Herodyjany, mówiąc: Nauczycielu! wiemy, żeś jest prawdziwy, i drogi Bożej w prawdzie uczysz, a nie dbasz na nikogo; albowiem nie patrzysz na osobę ludzką.
So they send their disciples to Him, with the Herodians, saying: “Teacher, we know that you are truthful and teach the way of God in truth; and you are not impressed by anyone, for you do not look at people's faces.
17 Przetoż powiedz nam, co ci się zda? Godzili się dać czynsz cesarzowi, czyli nie?
So tell us, what do you think: is it lawful to pay tax to Caesar, or not?”
18 Ale Jezus poznawszy złość ich, rzekł im: Czemuż mię kusicie, obłudnicy?
But perceiving their malignancy Jesus said: “Hypocrites! Why do you test me?
19 Pokażcie mi monetę czynszową; a oni mu podali grosz.
Show me the tax coin.” So they brought Him a denarius.
20 I rzekł im: Czyjże to obraz i napis?
And He says to them, “Whose image and inscription is this?”
21 Rzekli mu: Cesarski. Tedy im rzekł: Oddawajcież tedy, co jest cesarskiego, cesarzowi, a co jest Bożego, Bogu.
They say to Him, “Caesar's.” Then He says to them, “Render therefore to Caesar the things that are Caesar's, and to God the things that are God's!”
22 To usłyszawszy, zadziwili się, a opuściwszy go, odeszli.
And hearing it they marveled, and leaving Him they went away.
23 Dnia onego przyszli do niego Saduceuszowie, którzy mówią, iż nie masz zmartwychwstania, i pytali go,
The same day the Sadducees, who say there is no resurrection, came to Him and asked Him
24 Mówiąc: Nauczycielu! Mojżesz powiedział: Jeźliby kto umarł, nie mając dzieci, aby brat jego prawem powinowactwa pojął żonę jego, i wzbudził nasienie bratu swemu.
saying: “Teacher, Moses said that if someone dies having no children his brother must marry the widow and raise up offspring for his brother.
25 Było tedy u nas siedm braci; a pierwszy pojąwszy żonę, umarł, a nie mając nasienia, zostawił żonę swoję bratu swemu.
Now there were seven brothers among us. The first married and died, and having no offspring he left his widow to his brother.
26 Także też wtóry i trzeci, aż do siódmego.
So also the second, and the third, up to the seventh.
27 A na ostatek po wszystkich umarła i ona niewiasta.
Last of all, the woman died too.
28 Przetoż przy zmartwychwstaniu, któregoż z tych siedmiu będzie żoną, gdyż ją wszyscy mieli?
Therefore in the resurrection whose wife, of the seven, will she be? For they all had her.”
29 A odpowiadając Jezus rzekł im: Błądzicie, nie będąc powiadomieni Pisma, ani mocy Bożej.
So in answer Jesus said to them: “You are deceived, not knowing the Scriptures nor the power of God!
30 Albowiem przy zmartwychwstaniu ani się żenić, ani za mąż chodzić nie będą, ale będą jako Aniołowie Boży w niebie.
For in the resurrection they neither marry nor are given in marriage, but are like angels of God in heaven.
31 A o powstaniu umarłych nie czytaliście, co wam powiedziano od Boga mówiącego:
But concerning the resurrection of the dead, have you not read what was spoken to you by God saying,
32 Jam jest Bóg Abrahama, i Bóg Izaaka, i Bóg Jakóba? Bóg nie jestci Bogiem umarłych, ale żywych.
‘I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob’? God is not God of dead people but of living.”
33 A usłyszawszy to lud, zdumiał się nad nauką jego.
Now as the crowds heard Him they were astonished at His teaching.
34 Lecz gdy usłyszeli Faryzeuszowie, że zawarł usta Saduceuszom, zeszli się wespół.
Now when the Pharisees heard that He had silenced the Sadducees, they got together.
35 I spytał go jeden z nich, zakonnik, kusząc go i mówiąc:
And one of them, a lawyer, testing Him, questioned and said,
36 Nauczycielu! które jest największe przykazanie w zakonie?
“Teacher, which is the great commandment in the Law?”
37 A Jezus mu rzekł: Będziesz miłował Pana, Boga twego, ze wszystkiego serca twego, i ze wszystkiej duszy twojej i ze wszystkiej myśli twojej.
So Jesus said to him: “‘You must love the Lord your God with your whole heart, and with your whole soul, and with your whole mind.’
38 To jest pierwsze i największe przykazanie.
This is the first and great commandment.
39 A wtóre podobne jest temuż: Będziesz miłował bliźniego twego, jako samego siebie.
And the second is like it, ‘You must love your neighbor as yourself.’
40 Na tych dwóch przykazaniach wszystek zakon i prorocy zawisnęli.
On these two commandments hang the whole Law, and the Prophets.”
41 A gdy się Faryzeuszowie zebrali, spytał ich Jezus,
While the Pharisees were assembled, Jesus asked them
42 Mówiąc: Co się wam zda o Chrystusie? Czyim jest synem? Rzekli mu: Dawidowym.
saying, “What do you think about the Christ; whose Son is He?” They say to Him, “David's.”
43 I rzekł im: Jakoż tedy Dawid w duchu nazywa go Panem? mówiąc:
He says to them: “How then does David in the Spirit call Him ‘Lord’ saying,
44 Rzekł Pan Panu memu: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjacioły twoje podnóżkiem nóg twoich.
‘The Lord said to my Lord, “Sit at my right until I place your enemies as a footstool for your feet”’?
45 Ponieważ go tedy Dawid nazywa Panem, jakoż jest synem jego?
Really now, if David calls Him ‘Lord’, how can He be his son?”
46 A żaden mu nie mógł odpowiedzieć i słowa, i nie śmiał go nikt więcej od onego dnia pytać.
And no one was able to answer Him a word, nor from that day on did anyone dare to question Him anymore.
