Mateusza 15
1 Tedy przystąpili do Jezusa z Jeruzalemu nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie, mówiąc:
Then came to Jesus the scribes and pharisees from Jerusalem saying,
2 Czemu uczniowie twoi przestępują ustawę starszych? albowiem nie umywają rąk swych, gdy mają jeść chleb.
Why do thy disciples transgress the tradition of the elders? for they wash not their hands when they eat.
3 A on odpowiadając, rzekł im: Czemuż i wy przestępujecie przykazanie Boże dla ustawy waszej?
But He answered and said unto them, And why do ye transgress the commandment of God for your tradition?
4 Albowiem Bóg przykazał, mówiąc: Czcij ojca twego i matkę; i kto by złorzeczył ojcu albo matce, śmiercią niechaj umrze.
For God commanded saying, Honour thy father and thy mother; and, He that revileth father or mother, let him be put to death:
5 Ale wy powiadacie: Kto by rzekł ojcu albo matce: Dar, którykolwiek jest ode mnie, tobie pożyteczny będzie; a nie uczciłby ojca swego albo matki swojej, bez winy będzie.
but ye say, If any man say to his father or mother, "that which thou mightest be profited by from me is a gift to the temple,"
6 I wzruszyliście przykazania Boże dla ustawy waszej.
and so honour not his father or his mother, he shall be free. And thus have ye made void the commandment of God by your tradition.
7 Obłudnicy! dobrze o was prorokował Izajasz, mówiąc:
Well did Esaias prophecy concerning you,
8 Lud ten przybliża się do mnie usty swemi, i wargami czci mię; ale serce ich daleko jest ode mnie.
saying, This people approach me with their mouth, and honour me with their lips, but their heart is far from me:
9 Lecz próżno mię czczą, nauczając nauk, które są przykazania ludzkie.
but in vain do they worship me, teaching for doctrines the injunctions of men.
10 A zawoławszy do siebie ludu, rzekł im: Słuchajcie, a rozumiejcie.
And He called the multitude to Him, and said unto them, Hear and understand it:
11 Nie to, co wchodzi w usta, pokala człowieka; ale co wychodzi z ust, to pokala człowieka.
not that which goeth into the mouth defileth the man; but that which cometh out of the mouth, this polluteth the man.
12 Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, rzekli mu: Wiesz, iż Faryzeuszowie, usłyszawszy tę mowę, zgorszyli się?
Whereupon his disciples came and said to Him, Dost thou know that the pharisees, when they heard this assertion, were offended at it?
13 A on odpowiadając rzekł: Wszelki szczep, którego nie szczepił Ojciec mój niebieski, wykorzeniony będzie.
But He answered and said, Every plantation which my heavenly Father hath not planted shall be rooted up.
14 Zaniechajcie ich; ślepi są wodzowie ślepych, a ślepy jeźliby ślepego prowadził, obadwa w dół wpadną.
Regard them not; for they are blind guides of the blind: and if the blind lead the blind, both will fall into the ditch.
15 A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Wyłóż nam to podobieństwo.
Then Peter answered, and said unto Him, Explain to us this parable.
16 I rzekł Jezus: Jeszczeż i wy bezrozumni jesteście?
And Jesus replied, Are ye also still void of understanding?
17 Jeszczeż nie rozumiecie, iż wszystko, co wchodzi w usta, w brzuch idzie, i do wychodu bywa wyrzucono?
Do ye not yet know, that whatever goeth into the mouth passeth to the belly and is discharged downwards?
18 Ale co z ust pochodzi, z serca wychodzi, a toć pokala człowieka.
But the things, which proceed out of the mouth, come from the heart, and those defile a man.
19 Albowiem z serca wychodzą złe myśli, mężobójstwa, cudzołóstwa, wszeteczeństwa, złodziejstwa, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.
For out of the heart proceed wicked disputings, murders, adulteries, fornications, thefts, false-witnessings, slanders:
20 Toć jest, co pokala człowieka: ale jeść nieumytemi rękoma, toć nie pokala człowieka.
these defile a man, but to eat without washing the hands doth not defile him.
21 A wyszedłszy Jezus stamtąd, ustąpił w strony Tyru i Sydonu.
And Jesus went from thence, and retired into the parts adjacent to Tyre and Sidon.
22 A oto niewiasta Chananejska z onych granic wyszedłszy, wołała, mówiąc do niego: Zmiłuj się nade mną Panie, synu Dawidowy! córka moja ciężko bywa od dyjabła dręczona.
And there came out of those quarters a Canaanitish woman, and cried to Him saying, Have mercy on me, O Lord, thou son of David; for my daughter is grievously tormented by a demon.
23 A on jej nie odpowiedział i słowa. Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, prosili go, mówiąc: Odpraw ją, boć woła za nami.
But he answered her not a word: and his disciples came and intreated Him, saying, Send her away, for she crieth importunately after us.
24 A on odpowiadając rzekł: Nie jestem posłany, tylko do owiec, które zginęły z domu Izraelskiego.
But he answered and said, I am sent only to the lost sheep of the house of Israel.
25 Lecz ona przystąpiwszy, pokłoniła mu się, mówiąc: Panie, ratuj mię!
However, she came and worshipped Him, saying, Lord help me.
26 A on odpowiadając rzekł: Niedobra jest brać chleb dziecinny, a miotać szczeniętom.
But he answered, It is not fit to take the children's bread and throw it to dogs: and she said, True, Lord;
27 A ona rzekła: Tak jest, Panie! a wszakże i szczenięta jedzą odrobiny, które padają z stołu panów ich.
yet the dogs eat of the crumbs that fall from the table of their masters.
28 Tedy odpowiadając Jezus rzekł jej: O niewiasto! wielka jest wiara twoja; niechaj ci się stanie, jako chcesz. I uzdrowiona jest córka jej od onejże godziny.
Then Jesus answering, said unto her, O woman, great is thy faith: be it therefore unto thee as thou desirest. And her daughter was cured from that very hour.
29 A Jezus poszedłszy stamtąd, przyszedł nad morze Galilejskie, a wstąpiwszy na górę, siedział tam.
And Jesus departed from thence, and came near to the sea of Galilee; and going up to a mountain He sat down there.
30 I przyszedł do niego wielki lud, mając z sobą chrome, ślepe, nieme, ułomne i inszych wiele, i kładli je u nóg Jezusowych, i uzdrawiał je,
And great multitudes came to Him, having with them those that were lame, blind, dumb, maimed, and many others; and laid them at the feet of Jesus, and He healed them.
31 Tak iż się on lud dziwował, widząc, że niemi mówią, ułomni uzdrowieni są, chromi chodzą, a ślepi widzą; i wielbili Boga Izraelskiego.
So that the people wondered when they saw the dumb speaking, the maimed become sound, the lame walking, and the blind seeing: and they glorified the God of Israel.
32 Lecz Jezus zwoławszy uczniów swoich, rzekł: Żal mi tego ludu; albowiem już trzy dni przy mnie trwają, a nie mają, co by jedli, a nie chcę ich rozpuścić głodnych, by snać nie pomdleli na drodze.
Then Jesus called his disciples to Him and said, I am moved with compassion to the multitude, for they have been with me now three days, and have nothing to eat: I will not let them go away fasting, least they faint in the way.
33 Tedy mu rzekli uczniowie jego: Skądże byśmy wzięli tak wiele chleba na tej puszczy, abyśmy tak wielki lud nasycili?
And his disciples replied, Whence can we have so much bread in this desert place as to satisfy so great a multitude?
34 I rzekł im Jezus: Wieleż macie chlebów? A oni rzekli: Siedm, i trochę rybek.
And Jesus saith unto them, How many loaves have ye? and they said, Seven, and a few small fishes.
35 Tedy rozkazał ludowi, aby siedli na ziemi.
Then He bid the people sit down on the ground;
36 A wziąwszy one siedm chlebów i one ryby, uczyniwszy dzięki, łamał i dał uczniom swoim, a uczniowie ludowi.
and taking the seven loaves and the fishes, when He had given thanks, He brake them, and gave to his disciples, and the disciples to the multitude.
37 I jedli wszyscy i nasyceni są, i zebrali, co zbyło ułomków, siedm koszów pełnych.
And they did all eat, and were satisfied: and they took up what was left even of fragments seven baskets full.
38 A było tych, którzy jedli, cztery tysiące mężów, oprócz niewiast i dziatek.
Now they that did eat were four thousand men, beside women and children.
39 Tedy rozpuściwszy lud, wstąpił w łódź, i przyszedł na granice Magdalańskie.
Then he dismissed the multitudes, and went into a ship, and came to the coasts of Magdala.
