Mateusza 15
1 Tedy przystąpili do Jezusa z Jeruzalemu nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie, mówiąc:
Then some Pharisees and scribes came to Jesus from Jerusalem. They said,
2 Czemu uczniowie twoi przestępują ustawę starszych? albowiem nie umywają rąk swych, gdy mają jeść chleb.
“Why do your disciples violate the traditions of the elders? For they do not wash their hands when they eat.”
3 A on odpowiadając, rzekł im: Czemuż i wy przestępujecie przykazanie Boże dla ustawy waszej?
He answered and said to them, “Then why do you violate the commandment of God for the sake of your traditions?
4 Albowiem Bóg przykazał, mówiąc: Czcij ojca twego i matkę; i kto by złorzeczył ojcu albo matce, śmiercią niechaj umrze.
For God said, 'Honor your father and your mother,' and 'He who speaks evil of his father or mother, will surely die.'
5 Ale wy powiadacie: Kto by rzekł ojcu albo matce: Dar, którykolwiek jest ode mnie, tobie pożyteczny będzie; a nie uczciłby ojca swego albo matki swojej, bez winy będzie.
But you say, 'Whoever says to his father or mother “Whatever help you would have received from me is now a gift given to God,”'
6 I wzruszyliście przykazania Boże dla ustawy waszej.
that person does not need to honor his father. In this way you have made void the word of God for the sake of your traditions.
7 Obłudnicy! dobrze o was prorokował Izajasz, mówiąc:
You hypocrites! Well did Isaiah prophesy about you when he said,
8 Lud ten przybliża się do mnie usty swemi, i wargami czci mię; ale serce ich daleko jest ode mnie.
'This people honors me with their lips, but their heart is far from me.
9 Lecz próżno mię czczą, nauczając nauk, które są przykazania ludzkie.
They worship me in vain, because they teach as their doctrines the commandments of people.'”
10 A zawoławszy do siebie ludu, rzekł im: Słuchajcie, a rozumiejcie.
Then he called the crowd to himself and said to them, “Listen and understand—
11 Nie to, co wchodzi w usta, pokala człowieka; ale co wychodzi z ust, to pokala człowieka.
Nothing that enters into the mouth defiles a person. Instead, what comes out of the mouth, this is what defiles a person.”
12 Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, rzekli mu: Wiesz, iż Faryzeuszowie, usłyszawszy tę mowę, zgorszyli się?
Then the disciples came and said to Jesus, “Do you know that the Pharisees were offended when they heard this statement?”
13 A on odpowiadając rzekł: Wszelki szczep, którego nie szczepił Ojciec mój niebieski, wykorzeniony będzie.
Jesus answered and said, “Every plant that my heavenly Father has not planted will be rooted up.
14 Zaniechajcie ich; ślepi są wodzowie ślepych, a ślepy jeźliby ślepego prowadził, obadwa w dół wpadną.
Let them alone, they are blind guides. If a blind person guides another blind person, both will fall into a pit.”
15 A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Wyłóż nam to podobieństwo.
Peter responded and said to Jesus, “Explain this parable to us.”
16 I rzekł Jezus: Jeszczeż i wy bezrozumni jesteście?
Jesus said, “Are you also still without understanding?
17 Jeszczeż nie rozumiecie, iż wszystko, co wchodzi w usta, w brzuch idzie, i do wychodu bywa wyrzucono?
Do you not see that whatever goes into the mouth passes into the stomach and is then passed out into the latrine?
18 Ale co z ust pochodzi, z serca wychodzi, a toć pokala człowieka.
But the things that come out of the mouth come from the heart. They are the things that defile a person.
19 Albowiem z serca wychodzą złe myśli, mężobójstwa, cudzołóstwa, wszeteczeństwa, złodziejstwa, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.
For from the heart proceed evil thoughts, murder, adultery, sexual immorality, theft, false witness, and slander.
20 Toć jest, co pokala człowieka: ale jeść nieumytemi rękoma, toć nie pokala człowieka.
These are the things that defile a person. But to eat with unwashed hands does not defile a person.”
21 A wyszedłszy Jezus stamtąd, ustąpił w strony Tyru i Sydonu.
Then Jesus went away from there and withdrew toward the regions of the cities of Tyre and Sidon.
22 A oto niewiasta Chananejska z onych granic wyszedłszy, wołała, mówiąc do niego: Zmiłuj się nade mną Panie, synu Dawidowy! córka moja ciężko bywa od dyjabła dręczona.
Behold, a Canaanite woman came out from that region. She shouted out and said, “Have mercy on me, Lord, Son of David! My daughter is severely demon-possessed.”
23 A on jej nie odpowiedział i słowa. Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, prosili go, mówiąc: Odpraw ją, boć woła za nami.
But Jesus answered her not a word. His disciples came and begged him, saying, “Send her away, for she is shouting after us.”
24 A on odpowiadając rzekł: Nie jestem posłany, tylko do owiec, które zginęły z domu Izraelskiego.
But Jesus answered and said, “I was not sent to anyone except to the lost sheep of the house of Israel.”
25 Lecz ona przystąpiwszy, pokłoniła mu się, mówiąc: Panie, ratuj mię!
But she came and bowed down before him, saying, “Lord, help me.”
26 A on odpowiadając rzekł: Niedobra jest brać chleb dziecinny, a miotać szczeniętom.
He answered and said, “It is not right to take the children's bread and throw it to the little dogs.”
27 A ona rzekła: Tak jest, Panie! a wszakże i szczenięta jedzą odrobiny, które padają z stołu panów ich.
She said, “Yes, Lord, but even the little dogs eat some of the crumbs that fall from their masters' tables.”
28 Tedy odpowiadając Jezus rzekł jej: O niewiasto! wielka jest wiara twoja; niechaj ci się stanie, jako chcesz. I uzdrowiona jest córka jej od onejże godziny.
Then Jesus answered and said to her, “Woman, great is your faith; let it be done for you just as you wish.” At that hour her daughter was healed.
29 A Jezus poszedłszy stamtąd, przyszedł nad morze Galilejskie, a wstąpiwszy na górę, siedział tam.
Jesus left that place and went near to the Sea of Galilee. Then he went up a hill and sat there.
30 I przyszedł do niego wielki lud, mając z sobą chrome, ślepe, nieme, ułomne i inszych wiele, i kładli je u nóg Jezusowych, i uzdrawiał je,
Large crowds came to him. They brought with them lame, blind, mute, and crippled people, and many others who were sick. They presented them at Jesus' feet, and he healed them.
31 Tak iż się on lud dziwował, widząc, że niemi mówią, ułomni uzdrowieni są, chromi chodzą, a ślepi widzą; i wielbili Boga Izraelskiego.
So the crowd marveled when they saw the mute persons speak, the crippled made well, the lame walking, and the blind seeing. They praised the God of Israel.
32 Lecz Jezus zwoławszy uczniów swoich, rzekł: Żal mi tego ludu; albowiem już trzy dni przy mnie trwają, a nie mają, co by jedli, a nie chcę ich rozpuścić głodnych, by snać nie pomdleli na drodze.
Jesus called his disciples to him and said, “I have compassion on the crowd, because they have stayed with me for three days already and have nothing to eat. I do not want to send them away without eating, or they may faint on the way.”
33 Tedy mu rzekli uczniowie jego: Skądże byśmy wzięli tak wiele chleba na tej puszczy, abyśmy tak wielki lud nasycili?
The disciples said to him, “Where can we get enough loaves of bread in such a deserted place to satisfy so large a crowd?”
34 I rzekł im Jezus: Wieleż macie chlebów? A oni rzekli: Siedm, i trochę rybek.
Jesus said to them, “How many loaves do you have?” They said, “Seven, and a few small fish.”
35 Tedy rozkazał ludowi, aby siedli na ziemi.
Then Jesus commanded the crowd to sit down on the ground.
36 A wziąwszy one siedm chlebów i one ryby, uczyniwszy dzięki, łamał i dał uczniom swoim, a uczniowie ludowi.
He took the seven loaves and the fish, and after giving thanks, he broke the loaves and gave them to the disciples. The disciples gave them to the crowd.
37 I jedli wszyscy i nasyceni są, i zebrali, co zbyło ułomków, siedm koszów pełnych.
The people all ate and were satisfied. Then they gathered up seven baskets full of the broken pieces that were left over.
38 A było tych, którzy jedli, cztery tysiące mężów, oprócz niewiast i dziatek.
Those who ate were four thousand men, besides women and children.
39 Tedy rozpuściwszy lud, wstąpił w łódź, i przyszedł na granice Magdalańskie.
Then Jesus sent the crowds away and got into the boat and went into the region of Magadan.
