Mateusza 15
1 Tedy przystąpili do Jezusa z Jeruzalemu nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie, mówiąc:
Then some Pharisees and scribes came to Jesus from Jerusalem and asked,
2 Czemu uczniowie twoi przestępują ustawę starszych? albowiem nie umywają rąk swych, gdy mają jeść chleb.
“Why do Your disciples break the tradition of the elders? They do not wash their hands before they eat.”
3 A on odpowiadając, rzekł im: Czemuż i wy przestępujecie przykazanie Boże dla ustawy waszej?
Jesus replied, “And why do you break the command of God for the sake of your tradition?
4 Albowiem Bóg przykazał, mówiąc: Czcij ojca twego i matkę; i kto by złorzeczył ojcu albo matce, śmiercią niechaj umrze.
For God said, ‘Honor your father and mother’ and ‘Anyone who curses his father or mother must be put to death.’
5 Ale wy powiadacie: Kto by rzekł ojcu albo matce: Dar, którykolwiek jest ode mnie, tobie pożyteczny będzie; a nie uczciłby ojca swego albo matki swojej, bez winy będzie.
But you say that if anyone says to his father or mother, ‘Whatever you would have received from me is a gift devoted to God,’
6 I wzruszyliście przykazania Boże dla ustawy waszej.
he need not honor his father or mother with it. Thus you nullify the word of God for the sake of your tradition.
7 Obłudnicy! dobrze o was prorokował Izajasz, mówiąc:
You hypocrites! Isaiah prophesied correctly about you:
8 Lud ten przybliża się do mnie usty swemi, i wargami czci mię; ale serce ich daleko jest ode mnie.
‘These people honor Me with their lips, but their hearts are far from Me.
9 Lecz próżno mię czczą, nauczając nauk, które są przykazania ludzkie.
They worship Me in vain; they teach as doctrine the precepts of men.’”
10 A zawoławszy do siebie ludu, rzekł im: Słuchajcie, a rozumiejcie.
Jesus called the crowd to Him and said, “Listen and understand.
11 Nie to, co wchodzi w usta, pokala człowieka; ale co wychodzi z ust, to pokala człowieka.
A man is not defiled by what enters his mouth, but by what comes out of it.”
12 Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, rzekli mu: Wiesz, iż Faryzeuszowie, usłyszawszy tę mowę, zgorszyli się?
Then the disciples came to Him and said, “Are You aware that the Pharisees were offended when they heard this?”
13 A on odpowiadając rzekł: Wszelki szczep, którego nie szczepił Ojciec mój niebieski, wykorzeniony będzie.
But Jesus replied, “Every plant that My heavenly Father has not planted will be pulled up by its roots.
14 Zaniechajcie ich; ślepi są wodzowie ślepych, a ślepy jeźliby ślepego prowadził, obadwa w dół wpadną.
Disregard them! They are blind guides. If a blind man leads a blind man, both will fall into a pit.”
15 A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Wyłóż nam to podobieństwo.
Peter said to Him, “Explain this parable to us.”
16 I rzekł Jezus: Jeszczeż i wy bezrozumni jesteście?
“Do you still not understand?” Jesus asked.
17 Jeszczeż nie rozumiecie, iż wszystko, co wchodzi w usta, w brzuch idzie, i do wychodu bywa wyrzucono?
“Do you not yet realize that whatever enters the mouth goes into the stomach and then is eliminated?
18 Ale co z ust pochodzi, z serca wychodzi, a toć pokala człowieka.
But the things that come out of the mouth come from the heart, and these things defile a man.
19 Albowiem z serca wychodzą złe myśli, mężobójstwa, cudzołóstwa, wszeteczeństwa, złodziejstwa, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.
For out of the heart come evil thoughts, murder, adultery, sexual immorality, theft, false testimony, and slander.
20 Toć jest, co pokala człowieka: ale jeść nieumytemi rękoma, toć nie pokala człowieka.
These are what defile a man, but eating with unwashed hands does not defile him.”
21 A wyszedłszy Jezus stamtąd, ustąpił w strony Tyru i Sydonu.
Leaving that place, Jesus withdrew to the district of Tyre and Sidon.
22 A oto niewiasta Chananejska z onych granic wyszedłszy, wołała, mówiąc do niego: Zmiłuj się nade mną Panie, synu Dawidowy! córka moja ciężko bywa od dyjabła dręczona.
And a Canaanite woman from that region came to Him, crying out, “Lord, Son of David, have mercy on me! My daughter is miserably possessed by a demon.”
23 A on jej nie odpowiedział i słowa. Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, prosili go, mówiąc: Odpraw ją, boć woła za nami.
But Jesus did not answer a word. So His disciples came and urged Him, “Send her away, for she keeps crying out after us.”
24 A on odpowiadając rzekł: Nie jestem posłany, tylko do owiec, które zginęły z domu Izraelskiego.
He answered, “I was sent only to the lost sheep of the house of Israel.”
25 Lecz ona przystąpiwszy, pokłoniła mu się, mówiąc: Panie, ratuj mię!
The woman came and knelt before Him. “Lord, help me!” she said.
26 A on odpowiadając rzekł: Niedobra jest brać chleb dziecinny, a miotać szczeniętom.
But Jesus replied, “It is not right to take the children’s bread and toss it to the dogs.”
27 A ona rzekła: Tak jest, Panie! a wszakże i szczenięta jedzą odrobiny, które padają z stołu panów ich.
“Yes, Lord,” she said, “even the dogs eat the crumbs that fall from their master’s table.”
28 Tedy odpowiadając Jezus rzekł jej: O niewiasto! wielka jest wiara twoja; niechaj ci się stanie, jako chcesz. I uzdrowiona jest córka jej od onejże godziny.
“O woman,” Jesus answered, “your faith is great! Let it be done for you as you desire.” And her daughter was healed from that very hour.
29 A Jezus poszedłszy stamtąd, przyszedł nad morze Galilejskie, a wstąpiwszy na górę, siedział tam.
Moving on from there, Jesus went along the Sea of Galilee. Then He went up on a mountain and sat down.
30 I przyszedł do niego wielki lud, mając z sobą chrome, ślepe, nieme, ułomne i inszych wiele, i kładli je u nóg Jezusowych, i uzdrawiał je,
Large crowds came to Him, bringing the lame, the blind, the crippled, the mute, and many others, and laid them at His feet, and He healed them.
31 Tak iż się on lud dziwował, widząc, że niemi mówią, ułomni uzdrowieni są, chromi chodzą, a ślepi widzą; i wielbili Boga Izraelskiego.
The crowd was amazed when they saw the mute speaking, the crippled restored, the lame walking, and the blind seeing. And they glorified the God of Israel.
32 Lecz Jezus zwoławszy uczniów swoich, rzekł: Żal mi tego ludu; albowiem już trzy dni przy mnie trwają, a nie mają, co by jedli, a nie chcę ich rozpuścić głodnych, by snać nie pomdleli na drodze.
Then Jesus called His disciples to Him and said, “I have compassion for this crowd, because they have already been with Me three days and have nothing to eat. I do not want to send them away hungry, or they may faint along the way.”
33 Tedy mu rzekli uczniowie jego: Skądże byśmy wzięli tak wiele chleba na tej puszczy, abyśmy tak wielki lud nasycili?
The disciples replied, “Where in this desolate place could we find enough bread to feed such a large crowd?”
34 I rzekł im Jezus: Wieleż macie chlebów? A oni rzekli: Siedm, i trochę rybek.
“How many loaves do you have?” Jesus asked. “Seven,” they replied, “and a few small fish.”
35 Tedy rozkazał ludowi, aby siedli na ziemi.
And He instructed the crowd to sit down on the ground.
36 A wziąwszy one siedm chlebów i one ryby, uczyniwszy dzięki, łamał i dał uczniom swoim, a uczniowie ludowi.
Taking the seven loaves and the fish, He gave thanks and broke them. Then He gave them to the disciples, and the disciples gave them to the people.
37 I jedli wszyscy i nasyceni są, i zebrali, co zbyło ułomków, siedm koszów pełnych.
They all ate and were satisfied, and the disciples picked up seven basketfuls of broken pieces that were left over.
38 A było tych, którzy jedli, cztery tysiące mężów, oprócz niewiast i dziatek.
A total of four thousand men were fed, in addition to women and children.
39 Tedy rozpuściwszy lud, wstąpił w łódź, i przyszedł na granice Magdalańskie.
After Jesus had dismissed the crowds, He got into the boat and went to the region of Magadan.
