Mateusza 15
1 Tedy przystąpili do Jezusa z Jeruzalemu nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie, mówiąc:
Then scholars and Pharisees from Jerusalem come to Jesus, saying,
2 Czemu uczniowie twoi przestępują ustawę starszych? albowiem nie umywają rąk swych, gdy mają jeść chleb.
Why do thy disciples transgress the tradition of the elders? For they do not wash their hands when they eat bread.
3 A on odpowiadając, rzekł im: Czemuż i wy przestępujecie przykazanie Boże dla ustawy waszej?
And having answered, he said to them, Why do ye also transgress the commandment of God, because of your tradition?
4 Albowiem Bóg przykazał, mówiąc: Czcij ojca twego i matkę; i kto by złorzeczył ojcu albo matce, śmiercią niechaj umrze.
For God commanded, saying, Honor thy father and thy mother, and, He who speaks evil of father or mother, let him perish in death.
5 Ale wy powiadacie: Kto by rzekł ojcu albo matce: Dar, którykolwiek jest ode mnie, tobie pożyteczny będzie; a nie uczciłby ojca swego albo matki swojej, bez winy będzie.
But ye say, Whoever may say to the father or the mother, Whatever thou might have benefited from me is an offering.
6 I wzruszyliście przykazania Boże dla ustawy waszej.
And he will, no, not honor his father or mother. And ye have annulled the command of God because of your tradition.
7 Obłudnicy! dobrze o was prorokował Izajasz, mówiąc:
Ye hypocrites, well did Isaiah prophesy about you, saying,
8 Lud ten przybliża się do mnie usty swemi, i wargami czci mię; ale serce ich daleko jest ode mnie.
This people comes near me with their mouth, and honors me with their lips, but their heart is far distant from me.
9 Lecz próżno mię czczą, nauczając nauk, które są przykazania ludzkie.
And in vain they worship me, teaching as doctrines the commandments of men.
10 A zawoławszy do siebie ludu, rzekł im: Słuchajcie, a rozumiejcie.
And having called in the multitude, he said to them, Hear and understand.
11 Nie to, co wchodzi w usta, pokala człowieka; ale co wychodzi z ust, to pokala człowieka.
Not that which enters into the mouth defiles the man, but that which comes out of the mouth, this defiles the man.
12 Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, rzekli mu: Wiesz, iż Faryzeuszowie, usłyszawszy tę mowę, zgorszyli się?
Then having come near, his disciples said to him, Know thou that the Pharisees were offended when they heard the saying?
13 A on odpowiadając rzekł: Wszelki szczep, którego nie szczepił Ojciec mój niebieski, wykorzeniony będzie.
But having answered, he said, Every plant that my heavenly Father did not plant, will be uprooted.
14 Zaniechajcie ich; ślepi są wodzowie ślepych, a ślepy jeźliby ślepego prowadził, obadwa w dół wpadną.
Leave them. They are blind leaders of blind men, and if a blind man leads a blind man, both will fall into a ditch.
15 A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Wyłóż nam to podobieństwo.
And having answered, Peter said to him, Explain this parable to us.
16 I rzekł Jezus: Jeszczeż i wy bezrozumni jesteście?
And Jesus said, Are ye also still without understanding?
17 Jeszczeż nie rozumiecie, iż wszystko, co wchodzi w usta, w brzuch idzie, i do wychodu bywa wyrzucono?
Do ye not yet understand, that everything entering into the mouth goes into the belly, and is cast out into a toilet?
18 Ale co z ust pochodzi, z serca wychodzi, a toć pokala człowieka.
But the things coming out of the mouth come forth from the heart, and those things defile the man.
19 Albowiem z serca wychodzą złe myśli, mężobójstwa, cudzołóstwa, wszeteczeństwa, złodziejstwa, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.
For from the heart comes forth evil thoughts, murders, adulteries, fornications, thefts, false witnessings, revilings.
20 Toć jest, co pokala człowieka: ale jeść nieumytemi rękoma, toć nie pokala człowieka.
These are things defiling the man. But to eat with unwashed hands does not defile the man.
21 A wyszedłszy Jezus stamtąd, ustąpił w strony Tyru i Sydonu.
And having gone out from there, Jesus departed into the regions of Tyre and Sidon.
22 A oto niewiasta Chananejska z onych granic wyszedłszy, wołała, mówiąc do niego: Zmiłuj się nade mną Panie, synu Dawidowy! córka moja ciężko bywa od dyjabła dręczona.
And behold, a Canaanite woman having come out from those regions, cried out to him, saying, Be merciful to me, O Lord, thou son of David, my daughter is grievously demon-possessed.
23 A on jej nie odpowiedział i słowa. Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, prosili go, mówiąc: Odpraw ją, boć woła za nami.
But he answered her not a word. And his disciples having approached, they besought him, saying, Send her away, because she cries out behind us.
24 A on odpowiadając rzekł: Nie jestem posłany, tylko do owiec, które zginęły z domu Izraelskiego.
But having answered, he said, I was not sent except to the lost sheep of the house of Israel.
25 Lecz ona przystąpiwszy, pokłoniła mu się, mówiąc: Panie, ratuj mię!
But having come, she worshiped him, saying, Lord, help me.
26 A on odpowiadając rzekł: Niedobra jest brać chleb dziecinny, a miotać szczeniętom.
And having answered, he said, It is not right to take the children's bread and cast it to the house dogs.
27 A ona rzekła: Tak jest, Panie! a wszakże i szczenięta jedzą odrobiny, które padają z stołu panów ich.
But she said, Yes, Lord, for even the house dogs eat of the crumbs that fall from the table of their masters.
28 Tedy odpowiadając Jezus rzekł jej: O niewiasto! wielka jest wiara twoja; niechaj ci się stanie, jako chcesz. I uzdrowiona jest córka jej od onejże godziny.
Then Jesus having answered, said to her, O woman, great is thy faith. Be it done for thee as thou desire. And her daughter was healed from that hour.
29 A Jezus poszedłszy stamtąd, przyszedł nad morze Galilejskie, a wstąpiwszy na górę, siedział tam.
And having departed from there, Jesus came near the sea of Galilee. And having gone up onto the mountain, he sat there.
30 I przyszedł do niego wielki lud, mając z sobą chrome, ślepe, nieme, ułomne i inszych wiele, i kładli je u nóg Jezusowych, i uzdrawiał je,
And many multitudes came to him, having with them the lame, blind, mute, crippled, and many others. And they placed them beside Jesus' feet, and he healed them,
31 Tak iż się on lud dziwował, widząc, że niemi mówią, ułomni uzdrowieni są, chromi chodzą, a ślepi widzą; i wielbili Boga Izraelskiego.
so as for the multitudes to marvel seeing the mute speaking, the maimed healthy, and the lame walking, and the blind seeing. And they glorified the God of Israel.
32 Lecz Jezus zwoławszy uczniów swoich, rzekł: Żal mi tego ludu; albowiem już trzy dni przy mnie trwają, a nie mają, co by jedli, a nie chcę ich rozpuścić głodnych, by snać nie pomdleli na drodze.
And Jesus having summoned his disciples, he said, I feel compassion toward the multitude because they continue with me now three days and do not have what they might eat. And I do not want to dismiss them without food, lest they might faint on the way.
33 Tedy mu rzekli uczniowie jego: Skądże byśmy wzięli tak wiele chleba na tej puszczy, abyśmy tak wielki lud nasycili?
And his disciples say to him, From where are so many loaves for us in a wilderness so as to feed so great a multitude?
34 I rzekł im Jezus: Wieleż macie chlebów? A oni rzekli: Siedm, i trochę rybek.
And Jesus says to them, How many loaves have ye? And they said, Seven, and a few small fishes.
35 Tedy rozkazał ludowi, aby siedli na ziemi.
And he commanded the multitudes to sit down on the ground.
36 A wziąwszy one siedm chlebów i one ryby, uczyniwszy dzięki, łamał i dał uczniom swoim, a uczniowie ludowi.
And after taking the seven loaves and the fishes, having expressed thanks, he broke in pieces, and gave to the disciples, and the disciples to the multitudes.
37 I jedli wszyscy i nasyceni są, i zebrali, co zbyło ułomków, siedm koszów pełnych.
And they all ate and were filled. And they took up seven hampers full of the fragments that remained.
38 A było tych, którzy jedli, cztery tysiące mężów, oprócz niewiast i dziatek.
And those who ate were four thousand men, besides women and children.
39 Tedy rozpuściwszy lud, wstąpił w łódź, i przyszedł na granice Magdalańskie.
And having dismissed the multitudes, he entered into the boat, and came into the regions of Magdala.
