Mateusza 12
1 W on czas szedł Jezus w sabat przez zboża, a uczniowie jego łaknęli, i poczęli rwać kłosy i jeść.
About the same time Jesus walked through the cornfields one Sabbath. His disciples were hungry, and began to pick some ears of wheat and eat them.
2 A ujrzawszy to Faryzeuszowie, rzekli mu: Oto uczniowie twoi czynią, czego się nie godzi czynić w sabat.
But, when the Pharisees saw this, they said, “Look! Your disciples are doing what it is not allowable to do on a Sabbath!”
3 A on im rzekł: Izaście nie czytali, co uczynił Dawid, gdy łaknął, on i ci, którzy z nim byli?
“Haven’t you read,” replied Jesus, “what David did, when he and his companions were hungry –
4 Jako wszedł do domu Bożego, i chleby pokładne jadł, których mu się nie godziło jeść, ani tym, którzy z nim byli, tylko samym kapłanom.
how he went into the house of God, and how they ate the consecrated bread, through it was not allowable for him or his companions to eat it, but only for the priests?
5 Alboście nie czytali w zakonie, że w sabat i kapłani w kościele sabat gwałcą, a bez winy są?
And haven’t you read in the law that, on the Sabbath, the priest in the Temple break the Sabbath and yet are not guilty?
6 Ale mówię wam, iż tu większy jest niż kościół.
Here, however, I tell you, there is something greater than the Temple!
7 A gdybyście wiedzieli, co to jest: Miłosierdzia chcę, a nie ofiary, nie potępialibyście niewinnych;
Had you learned the meaning of the words – ‘I desire mercy, and not sacrifice,’ you would not have condemned those who are not guilty.
8 Albowiem Syn człowieczy Panem jest i sabatu.
For the Son of Man is lord of the Sabbath.”
9 A odszedłszy stamtąd przyszedł do bóżnicy ich;
Passing on, Jesus went into their synagogue,
10 A oto był tam człowiek mający rękę uschłą; i pytali go, mówiąc: Godzili się w sabat uzdrawiać? aby go oskarżyli.
and there he saw a man with a withered hand. Some people asked Jesus whether it was allowable to work a cure on the Sabbath – so that they might have a charge to bring against him.
11 A on im rzekł: Któryż człowiek z was będzie, który by miał owcę jedną, a gdyby mu ta w sabat w dół wpadła, izali jej nie dobędzie i nie wyciągnie?
But Jesus said to them, “Which of you, if he had only one sheep, and that sheep fell into a pit on the Sabbath, would not lay hold of it and pull it out?
12 A czemże zacniejszy jest człowiek niżeli owca? Przetoż godzi się w sabat dobrze czynić.
How much more precious a person is than a sheep! Therefore it is allowable to do good on the Sabbath.”
13 Tedy rzekł człowiekowi onemu: Wyciągnij rękę twoję; a on wyciągnął, i przywrócona jest do zdrowia jako i druga.
Then he said to the man. “Stretch out your hand.” The man stretched it out; and it had become as sound as the other.
14 A wyszedłszy Faryzeuszowie, uczynili radę przeciwko niemu, jakoby go stracili.
On coming out, the Pharisees plotted against Jesus, to put him to death.
15 Ale Jezus poznawszy to, odszedł stamtąd, i szedł za nim lud wielki; i uzdrowił one wszystkie,
Jesus, however, became aware of it, and went away from that place. A number of people followed him, and he cured them all;
16 I przygroził im, aby go nie objawiali,
but he warned them not to make him known,
17 Żeby się wypełniło, co powiedziano przez Izajasza proroka, mówiącego:
in fulfillment of these words in the prophet Isaiah –
18 Oto ten sługa mój, któregom obrał, ten umiłowany mój, w którym się upodobało duszy mojej; położę ducha mojego na nim, a sąd narodom opowie;
‘Here is my chosen servant, who I love and who pleases me! I will breathe my spirit on him, and he will announce a time of judgment to the Gentiles.
19 Nie będzie się wadził, ani będzie wołał, i nikt na ulicach nie usłyszy głosu jego;
He will not contend, nor cry aloud, Neither will anyone hear his voice in the streets;
20 Trzciny nałamanej nie dołamie, a lnu kurzącego się nie zagasi, aż wystawi sąd ku zwycięstwu;
a bruised reed he will not break, and a smoldering wick he will not quench, until he has brought the judgment to a victorious issue,
21 A w imieniu jego narodowie będą nadzieję mieli.
and on his name will the Gentiles rest their hopes.’
22 Tedy przywiedziono do niego opętanego, ślepego i niemego, i uzdrowił go, tak iż on ślepy i niemy i mówił i widział.
Then some people brought to Jesus a possessed man, who was blind and dumb; and he cured him, so that the man who had been dumb both talked and saw.
23 I zdumiał się wszystek lud, i mówili: Nie tenże jest on syn Dawidowy?
At this all the people were astounded. “Is it possible that this is the son of David?” they exclaimed.
24 Ale Faryzeuszowie usłyszawszy to, rzekli: Ten nie wygania dyjabłów, tylko przez Beelzebuba, książęcia dyjabelskiego.
But the Pharisees heard of it and said, “He drives out demons only by the help of Beelzebul the chief of the demons.”
25 Lecz Jezus widząc myśli ich, rzekł im: Każde królestwo rozdzielone samo przeciwko sobie pustoszeje, i każde miasto albo dom, sam przeciwko sobie rozdzielony, nie ostoi się.
Jesus, however, was aware of what was passing in their minds, and said to them, “Any kingdom divided against itself becomes a desolation, and any town or household divided against itself will not last.
26 A jeźliż szatan szatana wygania, sam przeciwko sobie rozdzielony jest; jakoż się tedy ostoi królestwo jego?
So, if Satan drives Satan out, he must be divided against himself; and how, then, can his kingdom last?
27 A jeźliż ja przez Beelzebuba wyganiam dyjabły, synowie wasi przez kogoż wyganiają? Przetoż oni sędziami waszymi będą;
And, if it is by Beelzebul’s help that I drive out demons, by whose help is it that your own sons drive them out? Therefore they will themselves be your judges.
28 A jeźliż ja duchem Bożym wyganiam dyjabły, tedyż do was przyszło królestwo Boże.
But, if it is by the help of the Spirit of God that I drive out demons, then the kingdom of God must already be upon you.
29 Albo jakoż może kto wnijść do domu mocarza, i sprzęt jego rozchwycić, jeźliby pierwej nie związał mocarza onego? toż dopiero dom jego rozchwyci.
How, again, can anyone get into a strong man’s house and carry off his goods, without first securing him? Not until then will he plunder his house.
30 Kto nie jest ze mną, przeciwko mnie jest, a kto nie zbiera ze mną, rozprasza.
Anyone who is not with me is against me, and the person who does not help me to gather is scattering.
31 Dlatego powiadam wam: Wszelki grzech i bluźnierstwo ludziom odpuszczone będzie; ale bluźnierstwo przeciwko Duchowi Świętemu nie będzie odpuszczone ludziom.
Therefore, I tell you, people will be forgiven every sin and slander; but slander against the Holy Spirit will not be forgiven.
32 I ktobykolwiek rzekł słowo przeciwko Synowi człowieczemu, będzie mu odpuszczono; ale kto by mówił przeciwko Duchowi Świętemu, nie będzie mu odpuszczono, ani w tym wieku ani w przyszłym. (aiōn g165)
Whoever speaks against the Son of Man will be forgiven, but whoever speaks against the Holy Spirit will not be forgiven, either in the present age, or in the age to come. (aiōn g165)
33 Czyńcież albo drzewo dobre, i owoc jego dobry; albo czyńcie drzewo złe, i owoc jego zły; albowiem z owocu drzewo poznane bywa.
“You must assume either that both tree and fruit are good, or that both tree and fruit are worthless; since it is by its fruits that a tree is known.
34 Rodzaju jaszczurczy! jakoż możecie mówić dobre rzeczy, będąc złymi, gdyż z obfitości serca usta mówią?
You children of snakes! How can you, evil as you are, say anything good? For what fills the heart will rise to the lips.
35 Dobry człowiek z dobrego skarbu serca wynosi rzeczy dobre, a zły człowiek ze złego skarbu wynosi rzeczy złe.
A good person, from his good stores, produces good things; while an evil person, from his evil stores, produces evil things.
36 Ale powiadam wam, iż z każdego słowa próżnego, które by mówili ludzie, dadzą z niego liczbę w dzień sądny;
I tell you that for every careless thing that people say, they must answer on the ‘day of judgment.’
37 Albowiem z mów twoich będziesz usprawiedliwiony, i z mów twoich będziesz osądzony.
For it is by your words that you will be acquitted, and by your words that you will be condemned.”
38 Tedy odpowiedzieli niektórzy z nauczonych w Piśmie i Faryzeuszów, mówiąc: Nauczycielu, chcemy od ciebie znamię widzieć.
At this point, some teachers of the Law and Pharisees spoke up. “Teacher,” they said, “we want to see some sign from you.”
39 A on odpowiadając rzekł im: Rodzaj zły i cudzołożny znamienia szuka; ale mu nie będzie znamię dane, tylko ono znamię Jonasza proroka.
“It is a wicked and unfaithful generation,” answered Jesus, “that is asking for a sign, and no sign will be given it except the sign of the prophet Jonah.
40 Albowiem jako Jonasz był w brzuchu wieloryba trzy dni i trzy noce, tak będzie Syn człowieczy w sercu ziemi trzy dni i trzy noce.
For, just as Jonah was inside the sea-monster three days and three nights, so will the Son of Man be three days and three nights in the heart of the earth.
41 Mężowie Niniwiccy staną na sądzie z tym rodzajem, i potępią go, przeto że pokutowali na kazanie Jonaszowe; a oto tu więcej niżeli Jonasz.
At the judgment, the people of Nineveh will stand up with this generation, and will condemn it, because they repented at Jonah’s proclamation; and here is more than a Jonah!
42 Królowa z południa stanie na sądzie z tym rodzajem, i potępi go; iż przyszła od krajów ziemi, aby słuchała mądrości Salomonowej; a oto tu więcej niżeli Salomon.
At the judgment the Queen of the South will rise up with the present generation, and will condemn it, because she came from the ends of the earth to listen to the wisdom of Solomon; and here is more than a Solomon!
43 A gdy nieczysty duch od człowieka wychodzi, przechadza się po miejscach suchych, szukając odpocznienia, ale nie znajduje.
No sooner does a foul spirit leave a person, than it passes through places where there is no water, in search of rest, and does not find it.
44 Tedy mówi: Wrócę się do domu mego, skądem wyszedł; a przyszedłszy znajduje go próżny i umieciony i ochędożony.
Then it says ‘I will go back to the home which I left’; but, on coming there, it finds it unoccupied, and swept, and put in order.
45 Tedy idzie, i bierze z sobą siedm inszych duchów gorszych, niżeli sam: a wszedłszy mieszkają tam, i bywają ostatnie rzeczy człowieka onego gorsze, niżeli pierwsze. Tak się stanie i temu rodzajowi złemu.
Then it goes and brings with it seven other spirits more wicked than itself, and they go in, and make their home there; and the last state of that man proves to be worse than the first. So, too, will it be with this wicked generation.”
46 A gdy on jeszcze mówił do ludu, oto matka i bracia jego stali przed domem chcąc z nim mówić.
While he was still speaking to the crowds, his mother and brothers were standing outside, asking to speak to him.
47 I rzekł mu niektóry: Oto matka twoja i bracia twoi stoją przed domem, chcąc z tobą mówić.
Someone told him this, and Jesus replied,
48 A on odpowiadając, rzekł temu, co mu to powiedział: Któraż jest matka moja? i którzy są bracia moi?
“Who is my mother? And who are my brothers?”
49 A wyciągnąwszy rękę swoję na uczniów swoich, rzekł: Oto matka moja i bracia moi!
Then, stretching out his hands towards his disciples, he said, “Here are my mother and my brothers!
50 Albowiem ktobykolwiek czynił wolę Ojca mojego, który jest w niebiesiech, ten jest bratem moim, i siostrą i matką.
For anyone who does the will of my Father who is in heaven is my brother and sister and mother.”
